Pınar Arat

Tarım Bakanlığı'nın havadan ilaçlama yöntemine getirdiği yasak çiftçileri isyan ettirdi.

26 Mayıs’tan itibaren geçerli olan yasağın 2006 hasadını yüzde 50 düşüreceğini belirterek erteleme isteyen üreticilere bakanlıktan "Geri adım yok" yanıtı geldi.

Üreticiler mısır, çeltik, karpuz ve pamukta uygulanan uçaktan ilaçlama yasağı ile ilgili kendilerine önceden haber verilmediğini ve geçiş süreci tanınmadığını kaydederken Tarım Bakanlığı Müsteşarı "Yasaklamaya gidileceğini 2005 ortasında duyurarak zaten geçiş süreci tanıdık. Tepkiler güçlü uçak lobilerinden kaynaklanıyor. Ama geri adım atmayacağız, taviz yok” açıklamasını yaptı.

Avrupa Birliği (AB) sürecindeki Türkiye’nin en önemli avantajının kirlenmemiş toprakları olduğunu belirten müsteşar, bu avantaj yitirilirse bedelinin çok ağır olacağını belirtti.

Müsteşar, Türkiye'de yasaklanan yöntemin AB ve ABD'de hâlâ kullanıyor olmasını ise şöyle açıkladı: "Türkiye parçalı ve engebeli arazi yapısına sahip. Avrupa’da arazilerin ortalama büyüklüğünün 180 dönüm, Türkiye’de ise 60 dönüm. Türkiye’de havadan atılan ilaç, sadece hedeflenen tarlaya değil, o bölgedeki mahsulün büyük bölümüne bulaşıyor. Avrupa, standartlara uygun olarak tarlanın 2.5 metre üstünden ilaç atarken Türkiye’de standart dışı ilaçlama yapılıyor. Ürünler belli bir boya geldikten sonra yapılan ilaçlama hem üründe kalıntı bırakıyor hem de hava yoluyla insan sağlığını direkt tehdit eder hale geliyor.”

Çiftçilerin geçiş süreci beklemeden ilaçlamaya gitmesini öneren müsteşar, bunun yaklaşık 8 bin YTL’lik makinelerle yapılabileceğini söyledi. 

Üretici temsilcileri ise Tarım Bakanlığı'nın makine maliyeti ve duyuru tarihi konusunda yanıltıcı bilgiler verdiğini savunuyor.

Yerden ilaçlamanın maliyetleri katladığını belirten Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, "Uçaktan ilaçlamaya muadil makinelerin fiyatı 8 değil, 160 bin dolar. Uygulama için altyapı hazırlığı yapılmadı. Geçiş süreci getirilmeli” dedi.

Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Cumali Doğru ise yerden ilaçlama yapan makinenin, boyu 3 metreye ulaşan mısırları ilaçlamaya yetmeyeceğini söyledi. Doğru, “Yerden ilaçlama yapıldığında 100 dekarda yaklaşık 30 YTL benzin masrafı var. Ama havadan ilaçlamada masraf 500 YTL’ye çıkıyor" diye konuştu.

Karasabana dönüş

Getirilen ani yasağın hasatta yüzde 10 kayba yol açacağını, ilaçlama yapılmazsa verim kaybının da yüzde 50'lere ulaşacağını belirten Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın da “Yasaklama duyurusu ZMO'ya bile ulaştırılmadı. Tepkiler, geçiş süreci tanınmamasına ve ürünlerin göz göre göre heba edilmesinedir. 22 Avrupa ülkesi uçaktan ilaçlama yapıyor. Doğal su kaynağına yakın bölgede havadan ilaçlamaya izin vermiyorlar. Ama büyük ölçekli bir arazide tek ürün ekimi varsa, sıkı denetim altında izin veriliyor” dedi.

Ceyhan Ziraat Odası Başkanı Yavuz Tezcan devletin yasaklama yerine denetim mekanizmasını çalıştırması gerektiğini söyledi.

Türkiye'de havadan ilaçlama yapan 26 firma ve toplam 77 uçak bulunuyor. Tarım Bakanlığı'nın yasağı, bu firmaların kapanması anlamına geliyor. Aynı zamanda bir ilaçlama firmasının da sahibi olan Adana Ticaret Odası Başkanı Şaban Baş, Türkiye'nin 1960'tan beri havadan mücadele yürüttüğünü belirterek "Bakanlığın yaptığı, parmaktaki yara yüzünden kolu kesmekten farksız. İlaçlama yapan uçakların tanesi yaklaşık 100 bin dolar. Uçaklar çürümeye, çiftçiler de karasabanlı günlere terk ediliyor" dedi.