UZMANLAR, HEMEN HEMEN TÜM BİTKİLERE GELİŞİM DÜZENLEYİCİSİ VERİLDİĞİNİ VE DENETİM YAPILMADIĞINI BELİRTTİLER

ŞULE KÖKTÜRK

TARIMDA HORMON KULLANIMI, SAĞLIĞIMIZI TEHDİT ETMEYE DEVAM EDİYOR. GEÇEN GÜNLERDE, YAŞLARI 2.5 İLE 6 ARASINDA DEĞİŞEN ÜÇ KIZDA, YEDİKLERİ HORMONLU ÇİLEKLER NEDENİYLE ''ERGENLİK'' BELİRTİLERİ GÖRÜLDÜĞÜ İDDİASI, GIDALARDA HORMON TARTIŞMASINI YENİDEN GÜNDEME GETİRDİ. ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İLE TARIM VE KÖY İŞLERİ BAKANLIĞI'nın Türkiye'DE DOMATES, PATLICAN VE SAKIZ KABAĞI DIŞINDA HERHANGİ BİR BİTKİDE HORMON KULLANILMADIĞINI BELİRTMESİNE KARŞIN YURTTAŞLAR TEDİRGİN. TIP ÇEVRELERİ, BİTKİDEKİ HORMONUN İNSAN SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLEDİĞİNİ VURGULUYOR.

ANKARA TİCARET ODASI VE TÜRKİYE ZİRAATÇİLER DERNEĞİ'nce hazırlanan ''Sofradaki SOS'' raporuna göre de çilekte hormon kullanıldığına ilişkin bir kanıt bulunmuyor, ancak domates, patlıcan, patates, kabak, üzüm, elma, kavun, buğday, arpa, yulaf, çavdar ve çeltikte hormon kullanılıyor. Rapora göre, hormon, tarım ilacı, antibiyotik, katkı maddesi ve kimyasal gübreler ölçülü kullanılmaz ve denetimi iyi yapılmazsa insan sağlığını tehdit ediyor, hastalıklara, sakatlıklara, erken ölümlere davetiye çıkarıyor.

İstanbul Tıp Fakültesi Büyüme Gelişme ve Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Feyza Darendeliler , içinde hormon olan gıdaların alınması durumunda özellikle küçük çocukların vücutlarında hormonal değişiklikler meydana geldiğini belirterek şöyle konuştu: ''Eğer alınan gıdada östrojen varsa, hormona bağlı olarak meme büyümesi oluşur. Çocuklarda erken yaşlarda başka nedenlere bağlı olarak erken ergenlik olabilir. Beyin tümörü, yumurtalık kisti gibi vücuttaki hormonların değişmesine yol açan etkenler nedeniyle 6 yaşlarında ergenlik olabilir. Çocuk bu hormonu dışarıdan aldığında da bu etkiler görülür. Dışarıdan hormon alımı küçük erkek çocuklarında meme büyümesi, yetişkin erkekte meme büyümesi ve kadınlarda âdet düzensizliğine neden olur'' diye konuştu.

'HER BİTKİDE KULLANILIYOR'

Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Petek Ataman da Türkiye'DE HEMEN HEMEN TÜM BİTKİLERDE, AĞIRLIKLA MEVSİM DIŞI ÜRETİMLERDE BU BİTKİ GELİŞİM DÜZENLEYİCİLERİN KULLANILDIĞINI VURGULADI.

HORMONLARIN YASAL LİMİTLERİN ÜZERİNDE KULLANIMI, İLACIN ÖZELLİĞİ VE KALINTI MİKTARINA GÖRE AKUT ZEHİRLENMEDEN MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ ÜZERİNE ETKİYE, VÜCUDUN SAVUNMA MEKANİZMASINI OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMEKTEN, SOLUNUM GÜÇLÜKLERİ VE KANSERE KADAR ETKİLERİ GÖRÜLDÜĞÜNE DİKKATİ ÇEKEN ATAMAN, ''DOZ AŞIMINDA İNSANLARDA HORMON DÜZEYİNİ ETKİLEDİĞİ YÖNÜNDE BİLİMSEL BİR RAPOR YOK. ÜLKEMİZDE YAPILAN TARAMALAR VE ANALİZLER 'çilekte limit dışı ilaç kullanımı olmadığını' GÖSTERİYOR'' DİYE KONUŞTU.

ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BAŞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN İSE TÜRKİYE'de yalnızca domates, patlıcan ve sakızkabağında hormonun, kışın 13 derecenin altında meyvelerin soğukta tutulabilmesini sağlamak için kullanıldığını belirterek ''Çilekte hormon kullanılmıyor. Çocukların yedikleri çilek nedeniyle erken geliştiği iddiasının, bütün araştırmaları yapıldıktan sonra ortaya konulması gerekiyordu'' dedi.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü'NÜN ''BİTKİ GELİŞİMİNİ DÜZENLEYİCİLER (BGD) HORMONLAR'' BAŞLIĞI İLE HAZIRLADIĞI ÇALIŞMAYA GÖRE DE, BİTKİ BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE EN ÖNEMLİ ROL OYNAYAN HORMONLARDAN 5 ANA HORMON GRUBUNUN, BİTKİNİN BÜNYESİNDE BULUNDUĞU YAPILAN ARAŞTIRMALARLA ORTAYA KONMUŞ.

BUNLAR; OXİNLER, SİTOKİNİNLER, GİBBERELLİNLER, ETİLEN VE ABA. BAKANLIĞA GÖRE, TÜRKİYE'de yalnızca domates, patlıcan ve kabakta zaman zaman bir kısım üreticilerce kullanılıyor ve hormonlar insan sağlığına zarar vermiyor.

Ürünü mevsiminde tüketin

ATO ve TZD tarafından hazırlanan raporda yiyeceklerle ilgili dikkat edilmesi gereken noktalar ve öneriler şöyle:

* Domates çekirdeksiz ve içi vıcık vıcıksa, patlıcan içi süngerimsi ve çekirdeksizse, kabak çekirdeksizse, biber aşırı büyük ve etliyse, çekirdek evi boş, etli kısmı sertse, patates şekilsiz ve patates yumruları yapışıksa, içinde kararmalar varsa, karpuz çekirdek yerleri boşsa hormonlu olduğu anlamına geliyor.

* 15 Ekim-10 Kasım ve 10 Nisan-5 Mayıs tarihleri arasında domates, 15 Kasım-15 Mayıs tarihleri arasında patlıcan, 1 Kasım-15 Mayıs tarihleri arasında kabak yenilmemeli, kış gıdaları kışın, yaz gıdaları yazın tüketilmeli.