18 Ocak 2019

Resmi Gazete’nin 16 Ocak 2019 tarihli sayısında yayımlanan, Cumhurbaşkanlığının 651 sayılı Bazı Ürünlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Kararı ile 31 Mayıs 2019 tarihine kadar domates konservesi ithalatında gümrük vergisi oranı sıfıra indirildi. Gümrük vergisi Bosna-Hersek için sıfır, Singapur için %101.9, Diğer Ülkeler için ise  %135.9 olarak uygulanıyordu.

Türkiye domates konservesi dış ticaretinde net ihracatçı bir ülkedir. Domates konservesi dış ticareti içinde ithalatın payı %1’ler gibi oldukça düşük bir seviyededir.

Çizelge-1 Domates Konserve Dış Ticareti 

*Ocak-Kasım

Kaynak; TUİK

İhracatçısı olduğumuz bir üründe, yüksek denebilecek ithalat vergisinin kaldırılması anlaşılır değildir. Tarım alanında yaşanan her türlü sorunu, tarım ürünü ithalatı ile karşılama kolaycılığının kapsamı, her geçen gün genişleyerek devam ediyor. İstisnanın süresi Mayıs ayı sonuna kadar olmakla birlikte, izin verilen miktarın 2018 yılının ilk onbir ayındaki miktar kadar olması, sorunun boyutunun büyüklüğü açısından kaygı vericidir.

Çizelge-2 Domates Konserve İhracat Miktarı (Ton)

*Ocak-Kasım

Kaynak; TUİK

Domates konservesi ithalatında gümrük vergisinin sıfıra indirilmesini gerektirecek neden ne olabilir sorusunun cevabı arandığında, yeterli üretim olmaması akla gelen ilk olasılık olmaktadır. 2018 yılı domates üretim verileri açıklanmamış olmakla birlikte, bu verinin ne olabileceği konusunda yararlanabileceğimiz bir kaynak, ihracat verileridir.  2018 yılının ilk onbir ayına ilişkin dış ticaret verileri açıklanmıştır.

Çizelge-3 Domates Üretimi ve İhracatı (Bin Ton)

*Ocak-Kasım

Kaynak; TUİK 

2018 yılının ilk onbir ayına ait domates ihracat verileri, domates ihracatının geçmiş yıllar seviyesinde olduğunu göstermektedir. Bu bilgi, domates üretimimizin de geçmiş yıllar düzeyinde gerçekleştiğini işaret etmektedir. Bu durumda domates konservesi ithalatında gümrük vergilerinin sıfıra indirilmesinin nedeninin, karar alıcılar tarafından açıklanarak, kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir.

Kamuoyu ile saygıyla paylaşırız.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası