28 Ocak 2025, Salı sabahı, 32796 Sayı ile Resmi Gazete’de çok kısa ve öz bir yönetmelik yayımlandı. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı üç madde ile; “3/7/2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin geçici üçüncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “31/12/2024” ibaresi “31/12/2025” şeklinde değiştirilmiştir.” şeklindeki düzenlemesini resmi olarak kamuoyu ile paylaşmıştır.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ikinci yılına geldiğimiz bugünlerde ,yaşadığımız yüzlerce ölüm ve yıkımın ardından hala kentlerimizde kendiliğinden binalar yıkılıyorken, her türden denetimin, teknik hizmetlerin sorgulandığı Kartalkaya Otel yangınının sıcaklığı hala hissediliyorken, Bakanlık güvenli yapı üretim süreçleri için ihtiyaç olduğunu düşündüğü bazı yönetmelik değişikliklerinin uygulanmasını hiçbir gerekçe göstermeden ve ilgili kurumları yok sayarak keyfi bir şekilde öteleme kararı almıştır.

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğine 2023 yılında eklenen ve bazı yapılar için Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve proje müellifleri olan mimar, inşaat mühendisi ve makina mühendislerinin mesleki yeterliliği hakkındaki maddelerin uygulanmamasını sağlayan Geçici 3. Maddesi bir yıl daha uzatılıyor.

Rant için bilim ve kamu yararını hiçe sayan AKP politikaları ile tüm doğa olaylarının nasıl birer afete dönüştüğünü deprem ve sellerle gelen acı deneyimlerle yaşıyoruz. Büyük can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan acil müdahaleyi dahi eline yüzüne bulaştırdığı için kayıpların arttığı 6 Şubat depremleri sonrası, kentlerimiz hala yaşanmaz durumdadır. Bolu’da Kartalkaya Kayak Merkezi’ndeki Grand Kartal Oteli’nde çıkan yangında kaybettiğimiz yurttaşlarımızın bir dizi ihmaller zinciri sonucu hayatını kaybettiğini görüyoruz.

Denetimlerden, bilimden, mühendislik hizmetlerinden yoksun iktidar uygulamaları her alanda can ve mal kayıplarına sebep olmaya devam ederken; bu ve benzeri düzenlemeler yapmak abestir, sorumsuzluktur, yaşamı hiçe saymaktır.

Süresi uzatılan bu düzenleme ile bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten (2023) önce yapı ruhsatı başvurusunda bulunulmuş olan yapılar riskli yapı tespiti yapılmış ya da riskli alan kapsamına alınmış olup maliklerin en az üçte ikisi ile noter onaylı kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmiş olan yapılar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yapım işlerine yönelik ihale kararı veya ihale tarihi alınmış olan yapılarda;

• Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve Deprem Etkisi Altında Binaların Tasarımı için Esaslar Eki hüküm ve standartları,
• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğindeki bina çıkmaları ile emsal artışı sağlanamayacağı hükmü,
• Deprem derz boşluğu zorunluluğu,
• Mimari proje müellifliği için mimarların mesleki yeterlilik ve deneyim şartları,
• Statik proje müellifliği yapan inşaat mühendislerinin mesleki yeterlilik ve deneyim şartları,
• Mekanik tesisat müellifliği yapan makina mühendislerinin mesleki yeterlilik ve deneyim şartları,
• Hazırlanan projelere yönelik mimari estetik komisyonu süreç ve yetkileri bir yıl daha uygulanmayacak. 

Süresi uzatılan bu düzenleme ile meslek mensuplarınca mevcut koşullar ve olanaklar çerçevesinde yürütülen özgün tasarım ve planlama süreçleri yok sayılmakta; mesleki uzmanlık, bilgi, beceri ve yetkinlikler önemsizleştirilmektedir.

Yönetmeliğin hazırlanışı ve uygulama sürecinde mühendislik ve mimarlık meslek alanına ilişkin mesleki yeterlilik, denetim ve bunların belgelendirilmesi hususlarının TMMOB'nin ve bağlı Odalarının ana görevleri ve yetkileri kapsamında olmasına rağmen, Birliğimizin ve bağlı Odalarımızın, konuyla ilgili kamu kurumlarının ve üniversitelerin görüşlerine başvurmadan yapılan keyfi düzenlemenin ardından, şimdi de aynı keyfiliği sürdürerek, ilgili hiçbir kurumun görüşünü almadan, kendi aldıkları kararı da ertelemiştir!

Oysaki Anayasamız; tarihsel, kültürel ve doğal değerlerin korunması, tarım arazilerinin ve orman alanlarının korunması, kent ve planlama politikalarının kamu yararına geliştirilmesi için devleti gerekli tedbirleri almakla görevlendirmiş, bunun için gerekli yasaları koymak ve önlemleri almakla yükümlü kılmıştır. Bu çerçevede yapılı ve doğal çevrenin sağlıklı ve kamu yararını gözeten politikalar çerçevesinde üretilmesi; kamu yönetiminin, merkezi ve yerel yönetimlerin, meslek mensuplarının, meslek kuruluşlarının ve ilgili tüm kesimlerin ülke adına ortak sorumluluğudur.

AKP iktidarını ve tüm bileşenlerini bilimi ve tekniği hiçe sayan bu uygulamalardan bir an önce vaz geçmeye davet ediyoruz.

TMMOB Yönetim Kurulu