ADANA (İLKHABER) –

Ülkemizin tarım ürünleri arasında önemli yer teşkil eden patates ve soğan üretiminin 2018 yılında geçtiğimiz yıla göre düştüğünü belirten TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, “Patates fiyatlarında yıldan yıla oluşan dalgalanmanın ana nedenlerinden biri ekim planlamasının olmaması, ekim alanlarının artması, ihracatta yaşanan sıkıntılar, girdi maliyetleri, verilen teşvikler, doğal afetler, patates hastalıkları ve zararlılarıdır” dedi.

Kuru soğan ve patates, mutfakların vazgeçilmezi, halkın evlerinde en sık kullandığı ve ihtiyaç duyduğu sebzelerin başında gelir. Hemen hemen her yemekte kullanılan soğan kimi yıllar arz çokluğundan fiyatları düşmekte, kimi zaman ise azlığından dolayı yükselmektedir. Ülkemiz soğan ve patates bakımından kendi kendine yeter durumda yer almaktadır. Ancak maliyetlerin yüksek olmasından dolayı, arz fazlası olduğu dönemlerde üreticiler zarar etmekte ve sonraki yıl soğan ile patates ekiminden kaçmaktadır.

Türkiye’deki soğan ve patatesin durumu hakkında konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, 2018 yılındaki verilere göre kuru soğan üretim ve tüketimin geriye gittiğini belirterek, “Kuru soğan, bütün dünyada olduğu gibi, tüketicilerin gelir düzeyine bağlı olmaksızın her evin mutfağının vazgeçilmez sebzesidir. Ülkemizde 2017 yılında 2.1 milyon ton kuru soğan üretimimiz vardı. Bunun yaklaşık 1.7-1.8 milyon tonunu iç piyasada tüketiyoruz. Hatırlanırsa, geçen yıl soğan üreticisi zarar etmişti, birçoğu ürünlerini tarlada bırakmıştı. Bu nedenle 2018 yılı soğan ekim alanımız 480 bin dekara, üretimimizde 1,9 milyon tona düştü” dedi. Adana ve Hatay başta olmak üzere birçok ilimizde doğal afetler ve hastalıklar nedeniyle kuru soğanda rekolte düşüşü yaşandığına dikkat çeken Güngör, “2018 yılında Adana ve Hatay başta olmak üzere birçok ilimizde doğal afetler ve hastalıklar nedeniyle kuru soğanda rekolte düşüşü yaşandı. Üretici, bilindiği gibi üretmekte zorlanmaktadır. Girdi maliyetleri, doğal afetler, soğan hastalıklarının yanı sıra soğan üreten çiftçilerin örgütlü yapılarının olmaması, üretim planlaması yapılmaması, nüfusun artması nedenleri ile bu fiyat dalgalanmalarını her dönem yaşayacağız gibi görülmektedir’’ şeklinde konuştu.

Fiyat dalgalanmaları nedeniyle hem üretimde zorluklar ile karşı karşıya kalan üreticilerin, hem de bu ürünlerin tüketimini de olumsuz etkilediğine değinen TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, “Ülkemizde kuru soğan, yıllık kişi başına tüketim ortalaması 22 kilogramdır. Fakat 2018 yılında tüketim miktarımızın 16-17 kg kadar düştüğünü görüyoruz. Aynı durumu patateste de görmekteyiz. Ülkemizde patatesin büyük bir kısmı ana ürün olarak, kışları ılık geçen kıyı bölgelerimizde (Akdeniz, Ege) ise turfanda amacıyla üretilmektedir. Ülkemizde Patates üretiminin en yoğun olduğu yerlerin başında Niğde, Nevşehir, Ödemiş, Adana, İzmir, Afyon ve Bolu gelmektedir. Geçen yıllarda 5 kilogramı 1 lira seviyesine kadar inen patates fiyatları 2018 yılında sürekli artış göstermiştir. Patates fiyatlarında yıldan yıla oluşan dalgalanmanın ana nedenlerinden biri ekim planlamasının ülkemizde olmaması, ekim alanlarının artması, ihracatta yaşanan sıkıntılar, girdi maliyetleri, verilen teşvikler, doğal afetler, patates hastalıkları ve zararlılarıdır.

Gerekli denetimlerin olmaması nedeniyle, aracılar bu durumları iyi değerlendirerek fiyatı yükseltmektedirler. Bu arada hükümetin yıl içerisinde patates ithalatı ise tam bir facia olmuştur. Patates üreten çiftçilerin örgütlü yapılarının olmaması, üretim plan-laması yapılmaması, aile çiftçiliğinin yaygın bulunması, fiyat dalgalanmalarının diğer sebepleri olarak sayılabilir. Üreticinin İlaç maliyetlerinin yüksekli-ği nedeniyle patates ve soğan hastalık-ları ile gerekli mücadele yapmaması nedeniyle gerek hasat edilen gerekse depolarda saklanan patateslerde ve soğanlarda çürümeler, küflenmeler meydana gelmiştir. Burada bir kısım depoların uygun olmaması da ayrı bir faktördür. Ülkemizde patates, yıllık kişi başına tüketimi 50-60 kilogram arasındadır. Fakat 2018 yılında kişi başına tüketimimiz 40-45 kg kadar düşmüştür” dedi.

Haber: Serhat ŞANLI