İSTANBUL
7. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO : 2008/1682
KARAR NO : 2010/1259

DAVACI : TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI

VEKİLİ : AV. ZUHAL DÖNMEZ

Bestekar Sok. No.49/5 Kavaklıdere/Ankara

DAVALI : BÜYÜKÇEKMECE BELEDİYE BAŞKANLIĞI

(DEVREDİLEN TEPECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI

VEKİLİ : AV. NİLGÜN ÖZTÜRK

İSTEMİN ÖZETİ : Davacı oda tarafından, Tepecik Belediye Başkanlığı‘nın kaçak olduğu iddia edilen yapıya yapı ruhsat verilmesine ilişkin 01.09.2008 tarih ve 1390 sayılı işlemin, inşaatların ruhsatı bulunmadığı 1. Sınıf tarım arazisinde faaliyetlerini sürdürdüğü dayanağı imar planının yok hükmünde olduğu ileri sürülerek, 1/1000 ölçekli uygulama planının yürürlüğe girmediği, toprak koruma ve kullanımı kanuna aykırı olduğu tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma süresinde verilmemiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren İstanbul 7. İdare Mahkemesi‘nce önceden belirlenip taraflara duyurulan 12.07.2010 günü yapılan duruşmaya davacı vekili Av. Mustafa Ümit Erdoğan‘ın geldiği, davalı idareyi temsilen gelen olmadığı görülerek duruşma açıldı. Gelen tarafa usulüne uygun söz verildi. Duruşmaya son verildikten sonra dava dosyası da incelenerek gereği görüşüldü

Dava; Davacı oda tarafından, Tepecik Belediye Başkanlığı‘nın Tepecik Beldesi, Türkoba mevki 135 ada, 19 (eski 11,12 9 parsel üzerinde bulunan ve kaçak olduğu iddia edilen yapıya yapı ruhsatı verilmesine ilişkin 01.09.2008 tarih ve 1390 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

1982 Anayasası‘nın 44. maddesinde, Devletin, toprağın verimli olarak İşletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonla kaybedilmesini önlemek amacıyla gerekli tedbirleri alacağı, 45 maddesinde ise, tarım arazileri ile çayır ve mer‘aların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek, tarımsal üretim planlaması ilkelerine uygun olarak bitkisel ve hayvansal Üretimi artırmak maksadıyla, tarım ve hayvancılıkla uğraşanların işletme araç ve gereçlerinin ve diğer girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırılacağı kuralına yer verilmiştir.

03/07/2005 tarih ve 5403 sayılı Kanun‘un Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanımı başlıklı 13. maddesinde, mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında maddede belirtilen istisnalar dışında kullanılamayacağı, mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri dışında kalan tarım arazilerinin; toprak koruma projelerine uyulması kaydı ile valilikler tarafından tarım dışı kullanımlara tahsis edilebileceği, tarımsal amaçlı yapılar için, projesine uyulması şartıyla ihtiyaç duyulan miktarda her sınıf ve özellikteki tarım arazisinin valilik izni ile kullanılacağı, hükmü yer almıştır.

3194 sayılı İmar Kanununun 1. ve 3. maddelerinde, yapılaşmaların her ölçekteki plan esaslarına, fen, sağlık ve çevre şartlarına ve Yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılmayacağı; 20. maddesinde, kuruluş ve kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan veya kendilerine tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleriyle verilmiş bulunan arazi, arsa veya parsellerde yapılacak yapının imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği kuralları yer almakladır.

Dosyanın incelenmesinden, İstanbul İli, Büyükçekmece ilçesi, Tepecik Beldesi, Türkoba mevkiinde koruma altında bulunduğu belirtilen mutlak tarım arazilerinde inşai faaliyetin sürdürüldüğü duyumu alınması üzerine Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesinde delil tespiti talebinde bulunulduğu, 01.07.2008 günü inşaat alanlarında keşif sonucu düzenlenen 2008/236 D. İş Sayılı bilirkişi raporunda inşaatlarının ruhsatlarının bulunmadığı ve tarla vasfındaki taşınmazların I. sınıf tarım arazisi olduğu, söz konusu inşaatların 29.11.2007 tarih ve 2007/2804 sayılı meclis kararı ile onanan imar planları ve plan notlarına göre yapıldığının tespit edildiği, işlem tarihinde tüzelkişiliği bulunan Tepecik Belediyesi tarafından bahse konu inşaatlara 01.09.2009 tarih ve 1390 sayılı yapı ruhsatı düzenlendiği, uyuşmazlık konusu yapı ruhsatının 1/5000 ölçekli tadilat imar planına göre verildiği, 1/1000 ölçekli planlar olmadan ruhsat verilemeyeceği, inşat ruhsatı verilen alanın mutlak tarım arazisi olduğu, bu yerlerin amaç dışı kullanılamayacağı ve ruhsatın yasal mevzuata uygun olarak düzenlenmediği ileri sürülerek söz konusu yapı ruhsatının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bir parselle ilgili olarak imar durumu verilebilmesi için o parseli de kapsayan alanda geçerli, yürürlükte bulunan uygulama imar planının olması gerekli olup, inşai faaliyetin ise bu planlara uygun olarak yapılması gerekmektedir. Ayrıca mutlak tarım arazilerinin amaç dışı kullanılamayacağı, tarım dışı kullanılabilmesi için ise yetkili organlardan izin alınması gerektiği açıktır.

Uyuşmazlık teknik yönden incelemeyi gerektirdiğinden mahkememizce mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen ve 26.03.2010 tarihinde sunulan raporda özetle; Büyükçekmece ilçesi, Tepecik İlk Kademe Belediyesi, 135 ada, 9-11-12 parseller 07/02/2001 onanlı 1//5000 ölçekli Türkoba Nazım İmar Planında 500 kişi/ha yoğunlukta konut alanında, 1/5000 ölçekli İstanbul Büyükşehir Belediye meclisinin 29/11/2007 tarih ve 2804 sayılı meclis kararı ile onanan Nazım İmar Planı tadilatında ise, kısmen Büyükçekmece havza sınırı dışında, kısmen içerisinde kaldığı, uzak mesafeli koruma alanında kalan kısımlarda 20 kişi/ha E=0.10 "G3" konut alanında ve Havza sınırı dışında kalan kısımlarda ise 500 kişi/ha E=1.25 "G1" konut alanında kaldığı,

İmar ve Şehircilik Müdürlüğü‘nün 29/05/2008 tarih ve 2008/1654 sayılı imar durum belgesinde dava konusu F21D21A-F21D21D pafta 135 pafta, 19 parsel sayılı 134.078.65 m2 alanlı arsanın 29/11/2007 onanlı meri 1/5000 ölçekli imar planına göre inşaat nizamının E:0.10 E: 1.25 olarak verildiği,

İstanbul Büyükçekmece ilçesi Türkoba Köyü F21-d-21 a ve F21 -d-21-d pafta, 135 ada, 9,11.12 parsellere ait 1/5000 ölçekli Tadilat Nazım İmar planında E:0.10 E: 1.25 Max H serbest konut alanında kaldığı ve plan notlarında Tasdik sınırı F2l-d-21 a ve C F21-d-21-d paftaları olduğu ve konut alanında kaldığı Planda yerleşim ve uygulama, Tepecik belediyesince onanacak avam projeye göre yapılacağı, emsaller brüt parseller üzerinden olacağı ve bu hali ile 1/1000 ölçekli imar Planı hüviyetinde olduğu,

135 ada 9-11-12 nolu parselleri kapsayan alana ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı incelendiğinde, Planlama alanında birçok işlevler ayrı ayrı konumlandırılacağı gibi tanımlanan lejantlardan yalnızca bir tanesi kullanılabileceği ve konut alanında belirlenen yapılaşma KAKS değerinden kullanılmak üzere inşaat alanının %10‘unu aşmamak koşulu ile bağımsız bölüm olarak ticaret, İmalata yönelik günübirlik ve haftalık ihtiyaçlara cevap verecek çarşı, dükkan, büro, çeşitli hizmet birimleri kafeterya, lokal, spor tesisi alışveriş merkezi vs. yapılabileceği, ayrıca konut alanında eğitim tesisi, cami, mescit, kreş belirlenen emsale dahil edilmeden avam projeye göre yapılabileceğine ilişkin plan notlarının getirildiği, bu durumu itibariyle alt ölçekli planlarda belirsizlik ve keyfilik yaratacağı gibi eğitim tesisi, spor alanı, cami, (Dini tesis alanı) kreş gibi donatı alanlarının yer seçiminin miktarı, alanı ve büyüklüğünün söz konusu 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının konusu olduğu ve bu planlarda belirlenmesi gerektiği ayrıca bu donatıların söz konusu TAKS emsaline dahil olmamasıyla da alt ölçekli planlarda yapı yoğunluğunun artacağı ve belirsizlik oluşacağı, bu nedenle net bir şekilde belirli olmayan bu durumun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikteki standartlara uygun olmayacağı, ayrıca, "planlama alanında emsal brüt parsel üzerinden alınacaktır" plan notu ile de yapı ve nüfus yoğunluğunun artıcı olacağı ve bu hali ile yapılan uygulamanın uygun olmadığı, dava konusu parsellerin bulunduğu alanlardaki planın, plan tadili yapılana kadar yürürlükte bulunduğu ve bu plana göre uygulamalar yapıldığı ve bu nedenle bu yerlerin tarım arazisinden planla yerleşime açılarak arsa vasfı kazandığı, yine de tüm bunlara karşılık dava konusu parsellerin bulunduğu alanda toplu konut alanı olarak inşaatların tamamlanma aşamasında olduğu, diğer komşu parsellerde ve çevresinde ise halen geleneksel tarım yapılmakta olduğu, buğdayda potansiyel verim elde edilirken, ayçiçeği verimi yıllara göre özellikle yağışla birlikte önemli değişikler göstererek bazen maliyetin altında bir üretim gerçekleştirildiği, söz konusu yerin, 5403 nolu "Toprak Koruma ve Arazı Kullanımı Kanunu‘nun 3. Maddesinde yer alan tanımlara göre de "MUTLAK TARIM ARAZİSİ" kapsamında olduğu, tüm bunlara karşın dava konusu parselle ilgili sadece yukarıda belirtilen 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı olduğu ve bu Nazım İmar Planında 1/1000 ölçekli Uygulama imar planında olması gereken imar uygulamasına ilişkin lejant yoğunluk ve uygulama kararları bulunduğu ve 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi yasasına göre İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapıp ya da yaptırılarak onandığı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planının ise, İlçe belediyesi tarafından 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planlarına göre Uygulama İmar Planları yapıp onaylaması sonrasında yine 5216 sayılı yasa kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanarak kesinleşmiş 1/1000 ölçekli Uygulama İmar planlarına göre ruhsat verilmesi gerektiği halde burada 1/1000 ölçekli ilçe belediyesi tarafından yapılan ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca onaylanan 1/1000 ölçekli İmar Planı olmadan. ruhsat verildiği ve verilen ruhsatta avam projesi ilgili ilçe belediyesi tarafından onaylanması gerektiği ve bu avam projede İSKİ görüşü alınması gerektiği halde imar durumunda İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 29/11/2007 tarih ve 2804 sayılı meclis kararına göre hazırlandığı, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 29/11/2007 tarih ve 2804 sayılı kararı ile tasdik edilen imar planı (İmar planı olmayıp 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı olduğu) ve plan notlarına göre uygulama yapılacağı belirtildiği ve uygulamanın bu 1/5000 ölçekli Nazım imar planına göre yapılarak bu plana göre ruhsat verildiği ve verilen bu ruhsatın öncelikle bu yönüyle uygun olmadığının saptandığı sonuçta, inşaat ruhsatı verilen yapıların 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu‘nun 3. maddesinde yer alan tanımlara göre 3. sınıf tarım arazisi olduğu ve bu kanunun 3. maddesinde yer alan tanımlamalara göre mutlak tarım arazisi kapsamında olduğu, bu alandaki yapılaşmanın Toprak Arazi Kanunu‘na uygun olmadığı, ayrıca uyuşmazlık konusu taşınmazdaki yapılaşma koşulları 1/5000 ölçekli Nazım imar planı baz alınarak ruhsat verildiği, bu alanın Türkoba Köyü F 21-d-21 a ve F 21-d -21-d pafta, 135 ada, 9,11,12 parsellere ait 1/5000 ölçekli Tadilat Nazım İmar Planında E:0,10, E,25 Max, H serbest konut alanında kaldığı, yapılan inşaatın 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı şartlarına uyduğu, ancak 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı olmadığı ve bu nedenle imar mevzuatına uygun olmadığı ve bu kapsamda ruhsata bağlanamayacağı görüşlerine yer verilmiştir.

Bu durumda, uyuşmazlık konusu yapı ruhsatına konu inşai faaliyetin, mutlak tarım arazisinde inşa edildiği, inşaatın bulunduğu alanın 1/1000 ölçekli uygulama imar planı olmadığı, yapı ruhsatının ise 1/5000 ölçekli Nazım imar planı şartlarına göre verildiği ve tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davaya konu yapı ruhsatının, meri imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin iptaline; aşağıda dökümü yapılan 2.140,20 TL yargılama gideri ile 1000,00 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin isteği halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay‘a temyiz yolu açık olmak üzere 12/07/2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan ÖMER VASFİ UÇARAY

Üye MURAT KELEŞ

Üye MUHARREM AKSOY