TEHLİKELİ ATIK CENNETİ TÜRKİYE!

TÜRKİYE’DE TEK “KLİNİK VE TEHLİKELİ ATIK YAKMA TESİSİ” İZMİT’TE BULUNAN İZMİT ATIK VE ARTIK ARITMA, YAKMA VE DEĞERLENDİRME AŞ (İZAYDAŞ)’DİR. SADECE İSTANBUL İLİNDE ORTAYA ÇIKAN YILLIK TEHLİKELİ ATIK MİKTARI 780 BİN TON OLUP (TÜRKİYE GENELİNDE 5 MİLYON TON) İZAYDAŞ’IN TEHLİKELİ ATIK BERTARAF KAPASİTESİ İSE YILDA 35 BİN TONDUR. BU RAKAMLAR BİZE GEREK İSTANBUL’DA GEREK TÜRKİYE’DE TESADÜFEN ORTAYA ÇIKARILMAYI BEKLEYEN DAHA BİRÇOK TEHLİKELİ ATIK GÖMÜ ALANI OLDUĞUNU GÖSTERMEKTEDİR. ŞAYET TOPRAKLARIMIZ TEMİZ İSE BU TEHLİKELİ ATIKLAR AKARSULARIMIZ, DENİZLERİMİZ, GÖLLERİMİZ YA DA YER ALTI SULARIMIZDA DOLAŞIYOR DEMEKTİR!

TESPİTLERE GÖRE TEHLİKELİ ATIK İÇEREN VARİLLERİN GÖMÜLÜ OLDUĞU ALANLAR İSTANBUL-TUZLA İLÇESİ, ORHANLI BELDESİ’NİN YAKLAŞIK 1,5 KM BATISINDA, DEĞİRMEN TEPE MEVKİİNDE, BÜYÜK DERE’NİN HEMEN KENARINDA VE TEPENİN DEREYE BAKAN YAMACINDA OLMAK ÜZERE İKİ NOKTADA BULUNMAKTADIR. İNSANLAR TARAFINDAN HAFTA SONLARI PİKNİK ALANI OLARAK KULLANILAN BU SAHANIN VE DERENİN ÇEVRESİNDE BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVANLAR İLE KANATLILAR SERBEST BESLENMEKTE, AYRICA BÜYÜK DERE BOYUNCA YER ALAN SERALARDA SEBZE ÜRETİMİ YAPILMAKTADIR.

YAN KOLLARI ÜZERİNDE ÇOK SAYIDA TAVUK ÇİFTLİKLERİ, SANAYİ TESİSLERİ VE DERİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ DE BULUNAN BÜYÜK DERE, AYDINLI BELDESİ YERLEŞİM SAHASININ KUZEYBATI SINIRINDAN GEÇEREK PENDİK İLÇESİNİN YOĞUN YERLEŞİM ALANI İÇİNE GİRMEKTE VE PENDİK TERSANESİ’NDEN MARMARA DENİZİ’NE DÖKÜLMEKTEDİR. BU DERE, MARUZ KALDIĞI OLUMSUZ ETKİLER NEDENİYLE GEÇTİĞİ TÜM BU GÜZERGAHLARDA İNSAN, HAYVAN, BİTKİ VE ÇEVRE SAĞLIĞI AÇISINDAN TEHDİT OLUŞTURMAKTADIR.

OLAYIN HUKUKİ SORUMLULUK YANINA BAKARSAK;

ANAYASAMIZIN 56. MADDESİNE GÖRE; “HERKES, SAĞLIKLI VE DENGELİ BİR ÇEVREDE YAŞAMA HAKKINA SAHİPTİR. ÇEVREYİ GELİŞTİRMEK, ÇEVRE SAĞLIĞINI KORUMAK VE ÇEVRE KİRLENMESİNİ ÖNLEMEK DEVLETİN VE VATANDAŞLARIN ÖDEVİDİR.” AYRICA, ANAYASAMIZ DEVLETE 44. MADDESİ İLE “TOPRAĞIN VERİMLİ OLARAK İŞLETİLMESİNİ KORUMAK VE GELİŞTİRMEK…”, 45. MADDESİ İLE DE “TARIM ARAZİLERİ İLE ÇAYIR VE MERALARIN AMAÇ DIŞI KULLANILMASINI VE TAHRİBİNİ ÖNLEMEK” GÖREVLERİNİ YÜKLEMİŞTİR.

2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU’NUN 8. MADDESİNE GÖRE “HER TÜRLÜ ATIK VE ARTIĞI ÇEVREYE ZARAR VERMEYECEK ŞEKİLDE, İLGİLİ YÖNETMELİKLERDE BELİRLENEN STANDARTLARA VE YÖNTEMLERE AYKIRI OLARAK DOĞRUDAN VE DOLAYLI BİÇİMDE ALICI ORTAMA VERMEK, DEPOLAMAK, TAŞIMAK, UZAKLAŞTIRMAK VE BENZERİ FAALİYETLERDE BULUNMAK YASAKTIR. KİRLENME İHTİMALİNİN BULUNDUĞU DURUMLARDA İLGİLİLER KİRLENMEYİ ÖNLEMEKLE; KİRLENMENİN MEYDANA GELDİĞİ HALLERDE KİRLETEN, KİRLENMEYİ DURDURMAK, KİRLENMENİN ETKİLERİNİ GİDERMEK VEYA AZALTMAK İÇİN GEREKLİ TEDBİRLERİ ALMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER.”

TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE; • “KANUN GEREĞİNCE ATIKLARIN ÇEVREYLE UYUMLU BİR ŞEKİLDE YÖNETİMİNİ SAĞLAYAN PROGRAM VE POLİTİKALARI SAPTAMAK, BU YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA YÖNELİK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYONU SAĞLAMAK, VALİLİKLERDEN BÖLGESEL YILLIK RAPOR, İZİN, TESİS KAPATMA ONAYI GİBİ HER TÜRLÜ BİLDİRİMİ ALMAK VE DEĞERLENDİRMEK VE GEREKLİ DENETİMLERİ YAPMAK”, “BÖLGESEL BOYUTTA ATIK YÖNETİM PLANI YAPMAK VE HALKIN BİLGİLENMESİNİ SAĞLAMAK”, “BERTARAF TESİSLERİ YER SEÇİMİNİ ONAYLAMAK, BU TESİSLERE ÖN LİSANS VE LİSANS VERMEK, BU FAALİYETLERİ PERİYODİK OLARAK DENETLEMEK”, ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI’NIN GÖREVİDİR. • “İL SINIRLARINDA ATIK YÖNETİM PLANLARININ MAHALLİ ÇEVRE KURULLARINCA UYGULANMASINI SAĞLAMAK”, “AYDA BİN KİLOGRAMDAN FAZLA ATIK ÜRETEN ATIK ÜRETİCİSİNİN ATIKLARINI NİHAİ BERTARAFA KADAR KENDİ ALANLARINDA GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALARAK ALTI AYI GEÇMEMEK ÜZERE GEÇİCİ DEPOLAMASINA İZİN VERMEK VE BU FAALİYETLERİ DENETLEMEK”, “İL SINIRLARI İÇİNDE FAALİYETTE BULUNAN VE BU YÖNETMELİK KAPSAMINA GİREN TESİSLERİ TESPİT EDEREK BAKANLIĞA BİLDİRMEK VE PERİYODİK OLARAK DENETLEMEK”, “İL SINIRLARI İÇİNDE ATIK TAŞINMASI İLE İLGİLİ FAALİYET GÖSTEREN FİRMALARA VE ARAÇLARA TAŞIMA LİSANSI VERMEK, BU LİSANSI KONTROL ETMEK, İPTAL ETMEK VEYA YENİLEMEK”, “ATIK ÜRETİCİSİNİN TESİSİNDEN KAYNAKLANAN ATIKLARA İLİŞKİN HAZIRLAMIŞ OLDUĞU ATIK YÖNETİM PLANLARINI ONAYLAMAK”, “ÜRETİCİLERİN GÖNDERMEKLE YÜKÜMLÜ OLDUĞU BİR ÖNCEKİ YILIN BİLGİLERİNİ İÇEREN ATIK BEYAN FORMUNU DEĞERLENDİREREK, İLDE OLUŞAN ATIK MİKTARI VE BİLANÇOSUNU BELİRLEYEREK HER YILIN NİSAN AYINDA BAKANLIĞA GÖNDERMEK”, “ATIK ÜRETİCİSİNİN VE BELEDİYENİN ATIK YÖNETİM PLANLARINI ESAS ALAN ÜÇ YILLIK İL TEHLİKELİ ATIK YÖNETİM PLANINI HAZIRLAYARAK BAKANLIĞA RAPOR HALİNDE SUNMAK”, MAHALLİN EN BÜYÜK MÜLKİ AMİRİNİN GÖREVİDİR. • “BELEDİYE VE MÜCAVİR ALAN SINIRLARI İÇİNDE FAALİYETTE BULUNAN ATIK BERTARAF TESİSLERİNİN İNŞASI VE İŞLETİLMESİNDE BU YÖNETMELİKTE BELİRTİLEN YÜKÜMLÜLÜK ÇERÇEVESİNDE GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALMAK VEYA ALDIRMAK”, “ATIKLARIN TAŞINMASI VE BERTARAFI KONUSUNDA İZİN ALMIŞ KİŞİ VE KURULUŞLAR İLE YAPACAKLARI SÖZLEŞMELERDE BULUNDUĞU İLİN VALİLİĞİNİN UYGUN GÖRÜŞÜNÜ ALMAK, YAPILAN FAALİYETİN SÖZ KONUSU SÖZLEŞMELERE UYGUNLUĞUNU DENETLEMEK VE BU KONUDA BAKANLIĞA BİLGİ VERMEK ÜZERE BAĞLI OLDUĞU VALİLİĞE RAPOR VERMEK”, “BELEDİYE VE MÜCAVİR ALAN SINIRLARI İÇİNDE FAALİYETTE BULUNAN VE TEHLİKELİ ATIK ÜRETEN TÜM TESİSLERE İNŞAAT VE İŞLETME RUHSATI VERİLMESİ AŞAMASINDA, TEHLİKELİ ATIKLARIN BERTARAFININ BU YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ DOĞRULTUSUNDA SAĞLANDIĞININ TESİS SAHİBİ TARAFINDAN BELGELENMESİNİ SAĞLAMAK” İSE; BELEDİYELER, BÜYÜKŞEHİRLERDE İSE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN GÖREVİDİR. • ATIK ÜRETİCİLERİ İSE “ATIKLARIN İNSAN SAĞLIĞI VE ÇEVREYE YÖNELİK ZARARLI ETKİSİNİ, BU YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE UYGUN OLARAK EN AZA DÜŞÜRECEK ŞEKİLDE ATIK YÖNETİMİNİ SAĞLAMAKLA”, “YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE UYGUN OLARAK, ATIKLARINI TESİSLERİNDE GEÇİCİ OLARAK DEPOLAMASI DURUMUNDA VALİLİKTEN İZİN ALMAKLA”, “ÜRETTİĞİ ATIKLARLA İLGİLİ KAYIT TUTMAKLA, ATIĞINI GÖNDERECEĞİ LİSANSLI GERİ KAZANIM YADA BERTARAF TESİSİNİN İSTEMİŞ OLDUĞU ULUSLARARASI KABUL GÖRMÜŞ STANDARTLARA UYGUN AMBALAJLAMA VE ETİKETLEME YAPMAKLA”, “ATIĞIN NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİ İÇİN YAPILAN HARCAMALARI KARŞILAMAKLA”, “ATIKLARIN FABRİKA SINIRLARI İÇİNDE TESİS VE BİNALARDAN UZAKTA BETON SAHA ÜZERİNE YERLEŞTİRİLMİŞ SAĞLAM, SIZDIRMAZ, EMNİYETLİ VE ULUSLARARASI KABUL GÖRMÜŞ STANDARTLARA UYGUN KONTEYNIRLAR İÇERİSİNDE GEÇİCİ OLARAK MUHAFAZA ETMEKLE, KONTEYNIRLARIN ÜZERİNDE TEHLİKELİ ATIK İBARESİNE YER VERMEKLE, DEPOLANAN MADDENİN MİKTARINI VE DEPOLAMA TARİHİNİ KONTEYNIRLAR ÜZERİNDE BELİRTMEKLE, KONTEYNIRLARIN HASAR GÖRMESİ DURUMUNDA ATIKLARI, AYNI ÖZELLİKLERİ TAŞIYAN BAŞKA BİR KONTEYNIRA AKTARMAKLA, KONTEYNIRLARIN DEVAMLI KAPALI KALMASINI SAĞLAMAKLA, ATIKLARINI KİMYASAL REAKSİYONA GİRMEYECEK ŞEKİLDE GEÇİCİ DEPOLAMAKLA”, “FAALİYETLERİNE YÖNELİK İNŞAAT VE İŞLETME RUHSATI ALINMASI AŞAMASINDA, TEHLİKELİ ATIKLARININ BU YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ DOĞRULTUSUNDA BERTARAFININ SAĞLANDIĞINI BELGELEMEKLE” YÜKÜMLÜDÜR.

5403 SAYILI TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU’NA GÖRE; • VALİLİKLER, TARIMSAL VEYA TARIM DIŞI FAALİYETLERDEN KAYNAKLANAN TOPRAĞI KİRLETİCİ VE BOZUCU OLUMSUZLUKLARIN İZLENMESİ VE GİDERİLMESİ İÇİN GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALIR VE ALDIRIR. • ARAZİ KULLANILAN TÜM FAALİYETLERDE, ARAZİNİN KORUNMASI, GELİŞTİRİLMESİ VE VERİMLİ KULLANILMASINA YÖNELİK İNCELEME, DEĞERLENDİRME VE İZLEME YAPMAK, ORTAYA ÇIKAN OLUMSUZLUKLARI BELİRLEMEK, TOPRAK KORUMAYI VE BUNUNLA İLGİLİ SORUNLARI GİDERİCİ ÖNLEMLERİ ALMAK, GELİŞTİRMEK, UYGULANMASINI SAĞLAMAK İÇİN GÖRÜŞ OLUŞTURMAK TOPRAK KORUMA KURULU’NUN GÖREVİDİR VE BU KURULUN BAŞKANI VALİDİR.

5216 SAYILI BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KANUNU’NA GÖRE; “SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA İLKESİNE UYGUN OLARAK ÇEVRENİN, TARIM ALANLARININ VE SU HAVZALARININ KORUNMASINI SAĞLAMAK; … SANAYİ VE TIBBî ATIKLARA İLİŞKİN HİZMETLERİ YÜRÜTMEK, BUNUN İÇİN GEREKLİ TESİSLERİ KURMAK, KURDURMAK, İŞLETMEK VEYA İŞLETTİRMEK; …” BÜYÜKŞEHİR, İLÇE VE İLK KADEME BELEDİYELERİNİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI ARASINDADIR.

441 SAYILI TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞININ KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KHK’NIN 2 NCİ MADDESİNE GÖRE; “KALKINMANIN GEREKLERİNE VE GELİŞEN TALEPLERE UYGUN OLARAK… TOPRAK, SU, BİTKİ, HAYVAN VARLIĞI VE BENZERİ TABİİ KAYNAKLARIN KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ İÇİN ARAŞTIRMA, İNCELEME, PLAN, PROGRAM VE PROJELER YAPMAK VE YAPTIRMAK,”, “TARIM ALANLARININ GAYESİNE UYGUN BİR ŞEKİLDE KULLANILMASINI SAĞLAMAK, DENETLEMEK VE İLGİLİ KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ YAPMAK”, TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN GÖREVİDİR.

İSTANBUL TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ BÜYÜK DERE’DEN VE BUNA YAKIN KUYULARDAN VE SERALARDA BU SULARLA YETİŞTİRİLEN SEBZELERDEN NUMUNELER ALMAYA BAŞLAMIŞTIR. ANCAK BU CİVARDA YAŞAYAN VE BU DERENİN SUYUNU İÇME İHTİMALİ OLAN HAYVANLARIN YAĞ DOKUSUNDA TOKSİK MADDE BİRİKİMİ OLUP OLMADIĞININ DA İZLENMESİ GEREKMEKTEDİR. ZİRA, BU HAYVANLARIN ETİNİN GEREK KASAPLARDAN GEREK KURBAN BAYRAMLARI DOLAYISIYLA GIDA MADDESİ OLARAK SOFRAMIZA GELME İHTİMALLERİ HER ZAMAN BULUNMAKTADIR.

BİR KONUYU DAHA ÖNEMLE BELİRTMEK GEREKİR. BU ÜLKE UZUN YILLAR “HORMON KULLANIMI, ZİRAİ MÜCADELE İLACI KALINTISI” TARTIŞMALARINI YAŞADI, TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN OLUMSUZLUKLARI BİTİRMESİNİ BEKLEDİK, GÜVENDİK. YAKIN ZAMANDA HEPİMİZİ ÜRKÜTEN “KUŞ GRİBİ” İLE KARŞILAŞTIK. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANIMIZIN AĞZINDAN “BİTTİ” SÖZÜNÜ DUYMAK İSTEDİK. ŞİMDİ BİR ÇEVRE VE SAĞLIK FELAKETİ İLE KARŞILAŞTIK ÇEVRE VE ORMAN BAKANI, TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI, VALİ VE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANIMIZDAN “BİR TEHLİKE KALMADIĞI VE İLİMİZDE BÖYLE BAŞKA BİR ALAN DAHA BULUNMADIĞI” SÖZLERİ HEPİMİZİN EN BÜYÜK ARZUSU. AMA BİR KONUYU GÜNDEME GETİRMEK GEREKİYOR. DEVLETİN KÜÇÜLTÜLMESİ ADI ALTINDA BİRAZ FAZLA KÜÇÜLTÜLDÜĞÜ VE HATTA NEREDEYSE KALMAYARAK OLUMSUZLUKLARI ÖNCEDEN TESPİT EDEMEYECEK VE ÖNLEYEMEYECEK BİR NOKTAYA GELDİĞİ AÇIKÇA GÖRÜLMEKTEDİR. ANCAK, KANUNİ HÜKÜMLER TEHLİKELİ ATIK ÜRETENLER KADAR BUNLARIN OLUMSUZLUKLARINI ÖNLEMEKLE GÖREVLİ KURUMLARA DA AYNI SORUMLULUKLARI YÜKLEMEKTEDİR.

TEHLİKELİ ATIKLARIN GELİŞİ GÜZEL GÖMÜLDÜĞÜ ÜLKEMİZDE, MERKEZİ YETKİLERİN DEVREDİLMEYE ÇALIŞILDIĞI BELEDİYELERİN BURUNLARININ DİBİNDE, SADECE 1,5 KM MESAFEDE MEYDANA GELEN OLUMSUZLUKLARDAN HABERLERİ BİLE OLMAMAKTADIR. HEM DE İSTANBUL GİBİ OLANAKLARI ANADOLU’YA GÖRE DAHA YETERLİ OLAN BİR YERDE!

BİR BAŞKA SORUN DA ENDÜSTRİYEL KÖKENLİ KİMİ TEHLİKELİ ATIKLARIN YAKILARAK BERTARAF EDİLMESİ SIRASINDA DİOKSİN GİBİ SON DERECE KANSEROJEN BAŞKA KİMYASALLARIN OLUŞMASIDIR.

TÜRKİYE, KENDİNİ TAMAMIYLA DIŞ KAYNAKLI TAVSİYELERE BAĞLAMAK YERİNE, YAŞADIĞI OLAYLAR KARŞISINDA EDİNDİĞİ TECRÜBELER IŞIĞINDA KENDİNE EN UYGUN ÇÖZÜM YOLLARINI OLUŞTURMAK DURUMUNDADIR. İLK İŞ OLARAK DA ACİZ KALDIĞI ALANLARDA KAMU KURUMLARININ KADROLARINI TAMAMLAMALI VE TAKVİYE YAPMALIDIR. YASALARIMIZ DA ÇEVREYİ BİTİRENLERİN BU ÜLKE SINIRLARI DAHİLİNDE ÖMÜR BOYU İŞ YAŞAMINI BİTİRMEK ÜZERE YENİDEN YAPILANDIRILMALIDIR.

SAĞLIKLI ÇEVRE VE GÜVENLİ GIDA HERKESİN HAKKIDIR.

AHMET ATALIK

BAŞKAN