ELİF GÖRGÜ

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ (TMMOB) İLE MAKİNE MÜHENDİSLERİ ODASI’NIN (MMO) DEDEMAN OTEL’DE DÜZENLEDİĞİ 4. GAP VE SANAYİ KONGRESİ’NDE BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI TARTIŞILDI.

TARTIŞMALARDA BU AJANSLARIN BÖLGESEL REKABETİ KÖRÜKLEYEREK BÖLGESEL EŞİTSİZLİĞİ ORTADAN KALDIRMANIN AKSİNE ÇATIŞMALARI ARTIRACAĞI VURGUSU YAPILDI. BÖLGESEL KALKINMA AMAÇLI GAP PROJESİNİN DE BU AJANSLAR ELİYLE TALAN VE RANT PROJESİNE DÖNÜŞECEĞİ UYARISI YAPILDI.

GAP PİYASAYA TERK EDİLECEK

KONGRENİN İLK GÜNÜNDE ‘SANAYİLEŞME’, ‘BÖLGESEL KALKINMA VE GAP’, ‘GAP SONRASI SANAYİLEŞMENİN BÖLGEYE ETKİLERİ’ VE ‘GAP VE TARIM’ BAŞLIKLI OTURUMLAR GERÇEKLEŞTİRİLDİ. MMO DİYARBAKIR ŞUBE BAŞKANI SEMİH OKTAY’IN AÇILIŞ KONUŞMASININ ARDINDAN SÖZ ALAN MMO GENEL BAŞKANI EMİN KORAMAZ GAP KONUSUNDA SİYASİ İKTİDARLARIN SORUNLARA KULAKLARINI TIKADIKLARINI SÖYLEDİ.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ’NİN GENEL BAZI SORUNLARI İLE GAP’IN GELECEĞİ KONUSUNUN İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ GENEL SÜREÇLERLE BAĞLANTILI OLDUĞUNU VURGULAYAN KORAMAZ ŞUNLARI SÖYLEDİ: “SAVAŞ VE İŞGALLERİN EŞLİK ETTİĞİ KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE ÖZELLİKLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN EKONOMİSİ OLUMSUZ ETKİLENMEKTE VE SANAYİLERİ BİTİRİLMEKTEDİR. ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI İLE GERİ KALMIŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN SANAYİSİ, TARIMI, ORMANLARI, MADENLERİ, KAMUSAL VARLIKLARI VE KÜLTÜREL DEĞERLERİ TALAN EDİLMEKTEDİR. AYNI ZAMANDA ULUSAL DEVLETİN YENİDEN YAPILANDIRILMASINI GETİRMEKTEDİR.”

‘KÜRESELLEŞME-YERELLEŞME’ ŞEKLİNDE İFADE ETTİĞİ BU SÜRECİN BÖLGESEL KALKINMA DAHİL, KALKINMA VE PLANLAMA YAKLAŞIMLARINI DIŞLAYICI YENİ UYUM YASALARI EŞLİĞİNDE ÜLKEMİZE DAYATILDIĞINI İFADE EDEN KORAMAZ, “BUNUN DOĞRUDAN BİR SONUCU ÜLKEMİZİN HER KÖŞESİNİN VE ÖZELLİKLE BÜYÜK BİR PROJE OLARAK GAP’IN UN UFAK EDİLEREK TAMAMEN PİYASA GÜÇLERİNE TERK EDİLMESİ OLACAKTIR” DİYE KONUŞTU.

RANT HAKİMİYETİ

BÖLGEDE YATIRIM YAPMAK İÇİN ÖZEL SEKTÖRE YÜKLENİP DEVLETİN YATIRIM YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ ASKIYA ALMASININ PROJENİN KURULUŞ AMAÇLARINA TERS OLDUĞUNU VURGULAYAN KORAMAZ, ŞÖYLE KONUŞTU; “AB’YE YÖNELİK UYUM YASALARI UYARINCA GAP İDARESİ ORTADAN KALDIRILMIŞTIR. GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ’NİN GÖREV SÜRESİ 2007 YILINDA BİTECEK. UYUM YASALARI GEREĞİNCE 3 ADET BÖLGESEL KALKINMA AJANSI KURULACAKTIR. BU DURUM GAP’IN PROJE BİRİKİMİNİN PARÇALANMASI VE ULUSLARARASI EKONOMİK ETKEN VE ÇIKARLARA AÇILMASI ANLAMINA GELECEKTİR. ÖTE YANDAN DEVREYE GİRECEK KALKINMA AJANSLARININ ALTYAPIYI GELİŞTİRMEK GİBİ BİR GÖREVLERİNİN BULUNMAMASI, PROJENİN GELECEĞİ AÇISINDAN AYRICA UYARICI OLMALIDIR. KALKINMA AJANSLARI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİN KAMU YÖNETİMİNİ DIŞLAMASI VE KAMU İHALE YASASINI DEVRE DIŞI BIRAKMASIYLA, GAP BÖLGESİ VE PROJESİ TAMAMEN SERBEST PİYASA FAKTÖRLERİNİN ETKİSİ ALTINDA, TAM BİR TALAN VE RANT ALANINA DÖNÜŞECEKTİR.”

BÖLGEDE YABANCILARA YAPILAN ARAZİ SATIŞLARI İLE İSRAİL’İN PROJEYE YÖNELİK İLGİSİNİN AYRICA DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKTİĞİNİ BELİRTEN KORAMAZ KONUŞMASINI ŞÖYLE SÜRDÜRDÜ: “ÜLKEMİZ VE BÖLGEMİZİN KALKINMASI, SANAYİNİN GELİŞMESİ, TOPLUMSAL REFAH VE HUZURUN SAĞLANMASI VE SOSYAL YAŞAMIN YENİDEN DÜZENLENMESİ ANCAK BARIŞÇIL VE DEMOKRATİK ORTAMLARDA MÜMKÜNDÜR. SON GÜNLERDE ÜLKEMİZDE ŞİDDET VE LİNÇ KÜLTÜRÜNÜN EGEMEN OLDUĞU BİR TOPLUMSAL PSİKOLOJİ GELİŞTİRİLMEYE ÇALIŞILMAKTADIR. TOPLUMU ŞOVEN YAKLAŞIMLARLA, ETNİK KÖKEN ÜZERİNDEN BİRİLERİNE DÜŞMAN ETMEYE, ŞİDDET UYGULAMALARINI MEŞRULAŞTIRMAYA YÖNELİK GELİŞMELER KARŞISINDA BARIŞI, DEMOKRASİYİ VE HALKALARIN KARDEŞLİĞİNİ HER ZAMANKİNDEN DAHA ÇOK SAHİPLENMELİYİZ.”

BÖLGESEL EŞİTSİZLİK KRONİKLEŞTİ

TMMOB GENEL BAŞKANI MEHMET SOĞANCI’NIN BARIŞ MESAJI VERDİĞİ KONUŞMASININ ARDINDAN SÖZ ALAN DİYARBAKIR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BAŞKANI OSMAN BAYDEMİR DE, 70 YILLIK İHMAL VE 20 YILLIK ÇATIŞMA ORTAMININ YARATMIŞ OLDUĞU TAHRİBATIN BÖLGESEL EŞİTSİZLİĞİ KRONİK HALE GETİRDİĞİNE DİKKAT ÇEKTİ. “SON DÖNEMLERDE BÖLGESEL YEREL KALKINMA ANLAYIŞINDAN GİDEREK YEREL VE BÖLGESEL DİNAMİKLERİN ÖNE ÇIKARILDIĞI VE ESAS ALINMASI GEREKTİĞİ BİR PLANLAMA FELSEFESİNE DÖNÜLÜYOR. İŞTE BU AÇIDAN DA YEREL DİNAMİKLERİN ÖNE ÇIKARILACAĞI BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI OLUŞTURULUYOR OLMASI FEVKALADE ÖNEMLİDİR” DİYE KONUŞAN BAYDEMİR, BU AJANSLARA TEORİDE VERİLEN DESTEKLERİN UYGULAMADA HAYATA GEÇİRİLMEME RİSKİ OLDUĞUNA DA DEĞİNDİ.

AJANSLARININ BAŞINA YERELİN SEÇİLMİŞLERİNİN GETİRİLMESİ GEREKTİĞİNİ SAVUNAN BAYDEMİR ŞUNLARI KAYDETTİ; “BÖLGESEL KALKINMAYI KURGULARKEN POZİTİF BİR AYRIMCILIK HEM YAŞAMIŞ OLDUĞUMUZ 70 YILLIK İHMAL HEM DE SON 20 YILLIK ÇATIŞMA ORTAMININ VERMİŞ OLDUĞU TAHRİBATIN ORTADAN KALDIRILMASI İÇİN OLMAZSA OLMAZDIR. BUGÜN DİYARBAKIR, BÖLGESEL KALKINMA AJANSI’NIN MERKEZİ OLMASI GEREKİRKEN BU MERKEZİ ROL DİYARBAKIR’A VERİLMEMEKTEDİR. BÖLGEYE DAİR EKONOMİK, POLİTİK, HUKUKİ AYAKLARI OLAN BİR PROJENİN HAYATA GEÇİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR. İLGİLİ TÜM BAKANLARIN İÇİNDE YER ALDIĞI BÖLGESEL SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ZİRVELERİNİN OLUŞTURULMASINI ÖNERİYORUZ. TÜRKİYE’NİN 7 AYRI BÖLGESİNDE BUNLARIN YAPILMASINI VE BU ZİRVELERİN EN ÖNEMLİ AKTÖRLERİNİN BÖLGESEL AKTÖRLERİN OLMASI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ.”

ALTERNATİFLER DÜŞÜNMEK

PROF DR. KORKUT BORATAV DA “TÜRKİYE SANAYİSİ VE BÖLGESEL YAPILANMA” BAŞLIKLI GENEL DEĞERLENDİRMESİNDE “KÜRESELLEŞME” DİYE ADLANDIRILAN SÜRECİN SERMAYENİN DÜNYA ÇAPINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ EMEK KARŞITI SALDIRIDAN BAŞKA BİR ANLAM TAŞIMADIĞINI BELİRTEREK, “ÖYLE BİR DÖNEMDEN GEÇİYORUZ Kİ ULUSLARARASI, ULUSAL, SEKTÖREL, HATTA MİKRO DÜZEYDE HENRHANGİ BİR SORUNU ÇÖZÜMLEMEK İÇİN SÖZÜ GEÇEN SALDIRIYI TEŞHİS ETMEK VE DİRENMELERİ SİYASİ ÇÖZÜMLERE DÖNÜŞTÜRMEYİ HEDEFLEYEN ETKİLİ VE RADİKAL ALTERNATİFLER ÜZERİNDE DÜŞÜNMEK GEREKİYOR” TESPİTİNDE BULUNDU.

KOMŞUYU YOKSULLAŞTIR POLİTİKASI

DOÇ. DR. FUAT ERCAN:

BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI’NA YÖNELİK YASAL DÜZENLEME DAHA ÖNCEKİ MERKEZİ KARAR ALICILARIN YERİNİ DEĞİL AMA ONLARLA BİRLİKTE HER BİR BÖLGENİN VE BU BÖLGEDE ÇIKARI OLAN KESİMLERİN KARAR ALMA SÜREÇLERİNE KATILMALARINI ÖNGÖRÜYOR. AMA TÜM BU DÜZENLEMENİN TEMEL YAPISAL MANTIĞI, BÖLGELERİN BİRBİRİ İLE REKABET ETMELERİDİR. HANGİ KONUDA? SERMAYENİN ETKİN İŞLEYİŞİ İÇİN ORTAM HAZIRLAMA KONUSUNDA. BU DEĞİŞİM SÜRECİNDE TOPLUMSAL KESİMLER VE DAHA ÖNEMLİSİ BÖLGELER ARASINDA VE HATTA BÖLGE İÇİNDEKİ KENTLER ARASI REKABET ARTACAK. REKABET SÜRECİ BÖLGELERİN BİRBİRLERİNİN ÜSTÜNE ÇIKARAK VAR OLMA ÇABALARI İLE BİZE AİT BİRKAÇ ÇİN ÖZELLİKLERİNE SAHİP BÖLGE, BİRKAÇ TÜRKİYE GERÇEĞİ GÖZ ÖNÜNE ALINDIĞINDA, EKONOMİK, SOSYAL, POLİTİK VE KÜLTÜREL FARKLILIKLAR DOLAYINDA BİÇİMLENEN BÖLGESEL FARKLILIKLAR, BÖLGESEL PİYASA MEKANİZMASININ İÇİNE ÇEKİLDİĞİNDE BÜYÜME İLE REFAH ARASINDAKİ İLİŞKİ DAHA BİR ÇELİŞKİLİ HAL ALACAKTIR. UZUN SÜRE ULUSLARARASINDA DEVAM EDEN KOMŞUYU YOKSULLAŞTIRMA POLİTİKALARI ARTIK BÖLGESEL DÜZEYDE GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR.

POST-FORDİST BİÇİM YERELE YERLEŞİYOR

ZMO GENEL BAŞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN:

GAP PROJESİNİN, BÖLGE YAPISINI DEĞİŞTİRİCİ BİR KAMU MÜDAHALESİ OLDUĞU KUŞKUSUZDUR. ANCAK SONUÇLAR, KALKINMAYA ODAKLI OLMAYAN BİR BÜYÜME SÜRECİNE İŞARET ETMEKTEDİR. BU BAĞLAMDA BÖLGE, HOMOJEN NİTELİĞİNDEN ÇIKARAK POLAR BÖLGE KONUMUNA DOĞRU KAYMAKTADIR. MEKANIN STRATEJİK ÖNEMİ, ÇOKULUSLU SERMAYENİN YATIRIM GÜVENLİĞİNİ FİZİKSEL VE YASAL ANLAMDA ÇEVRE ÜLKELERE GÖRE DAHA YÜKSEK ORANDA SAĞLANMASI İLE DE ÖNE ÇIKMAKTADIR. BÖLGE, KÜRESEL SERMAYENİN, “YERELİN YARIŞMASI YOLUNDAKİ İSTEMLERİNİ” KARŞILAR ÖZELLİKLERİ TAŞIMAKTADIR. TÜRKİYE’DE KURULMAYA ÇALIŞILAN BÖLGE KALKINMA AJANSLARI ORGANİZASYONU, POST-FORDİST ÜRETİM BİÇİMİNİN YERELE YERLEŞTİRİLMESİ ÇABASININ BİR GÖRÜMÜNÜ YANSITMAKTADIR. BÖLGE KALKINMA AJANSLARI’NIN İDEOLOJİK ÖZÜ, SERMAYENİN TÜM DÜNYADA ÖZELLİKLE ÇEVRE ÜLKELERDE VE HATTA MERKEZ ÜLKELERİN İÇERİSİNDE BİLE, EMEĞİN ÜZERİNDE KURALSIZ BİR SÖMÜRÜYÜ DAYATMASI VE UYGULAMAYA GEÇİRMESİDİR.

ULUSAL ÇERÇEVE İNCELENMELİ

PROF. DR. İŞAYA ÜŞÜR:

GAP İDARESİ, BAŞLANGIÇTA DİCLE VE FIRAT NEHİRLERİ ÜZERİNDEKİ KAYNAKLARI GELİŞTİRME PROJESİNİN YÜRÜTÜLMESİNİ ÜSTLENEN MERKEZİ YAPILANMALARIN KOORDİNASYON İŞLEVİNİ YÜRÜTÜYORKEN, GÜNÜMÜZDE BÖLGE DİNAMİKLERİNİ HAREKETE GEÇİRME KONUSUNDA YOĞUNLAŞAN ÇOK İŞLEVLİ BİR KALKINMA AJANSINA DÖNÜŞME YOLUNDADIR. ANCAK ADEMİ MERKEZİYETÇİ YAPIDA ALT ULUSAL KURUMLARIN OLUŞTURULMASININ YETERLİ KOŞULU, ANCAK GÖRECE YÜKSEK DÜZEYDE VE HEM MEKANSAL HEM DE BÖLGESEL OLARAK DENGELİ BİR EKONOMİK BÜYÜME İLE OLUR. BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI OLUŞTURULURKEN, GEREKLİ ULUSAL ÇERÇEVEYİ AYRINTILARIYLA İNCELEYEN VE ALT KADAMEDEKİ PLANLAMA KARARLARININ BU ÇERÇEVEYE GÖRE ALINMASI SORUMLULUĞUNU ÜSTLENEN BİR ULUSAL İRADENİN KORUNMASI GEREKLİ GÖRÜLEBİLMEKTEDİR.

SERMAYEYE KARŞI MÜCADELE ETMEK MECBURİYETİNDEYİZ

PROF. DR. İZZETTİN ÖNDER:

KAPİTALİST SİSTEM SÜRDÜĞÜ SÜRECE İNSANLAR BİRBİRİNE DÜŞMAN OLACAKTIR. SANAYİLEŞTİKÇE BÖLGEDE SÜRTÜŞMELER VE ÇATIŞMALAR DAHA ÇOK ŞİDDETLENECEKTİR. SERMAYEYE KARŞI MÜCADELE ETMEK MECBURİYETİNDEYİZ. KAYNAKLARIN KESİNLİKLE BURADA KALMASI, BURADAN BATIYA AKTARILAN KAYNAKLARIN BURAYA GERİ AKTARILMASI GEREKİR Kİ BU KAPİTALİST SİSTEM İÇİNDE OLAMAZ. NE KALKINMA AJANSLARI İLE OLUR NE BAŞKA MEKANİZMA İLE BUNA MÜSADE ETMEZLER ÇÜNKÜ. ÖZEL SERMAYELER ELİYLE İSTERSE BU YÖRELERDEN ÇIKMIŞ İNSANLAR OLSUN KALKINMA MÜMKÜN DEĞİLDİR. ÇÜNKÜ, MUTLAK İYİLEŞME VE GELİŞME SAĞLANIRKEN NİSPİ GERİLEME YAŞANIR ASLINDA. ŞİMDİYE KADAR BU YÖREDE GÖRMÜŞ OLDUĞUMUZ OLGULAR HİÇ RASLANTISAL DEĞİLDİR. SİSTEMİN İŞLEYİŞİNİN ORGANİK SONUCUDUR. BÖYLE BAKTIĞIMIZDA GERÇEKTEN SERMAYENİN GÜCÜNÜN KIRILMASI GEREKMEKTEDİR. BU DA, ÖZELLEŞTİRMENİN DURDURULMASI, KAMU KESİMİNİN BÜYÜTÜLMESİ VE DEVLET İŞLETMECİLĞİNİN YAYGINLAŞMASI DEMEKTİR. BÖYLECE BURADA YARATILAN KATMA DEĞERLERİN BURADA BIRAKILMASI LAZIMDIR. İSTER POZİTİF AYRIMCILIK YAPILSIN ÖZEL SEKTÖRE TEŞVİK VEREREK BU BÖLGEYE SEVK EDİLMESİNİN ANLAMI, UCUZ EMEKTEN YARARLANARAK BURADA DEVLETE GİDECEK OLAN PAYI DA KâRINA KATARAK BUNU MERKEZE TRASFER ETMEK DEMEKTİR. BU FARKLILIĞI VE DAHA ÖNEMLİSİ ÇATIŞMALARI ARTIRIR. SU VE PETROLÜN BULUNDUĞU, BOP’UN GELİŞİMİNİN ALANI OLAN BU BÖLGEDE BİZ ARTIK BİR BİRLİK İÇİNDE MÜCADELE ETMELİYİZ. KÜRESELLEŞME MERKEZDE KENDİNİ TOPARLAMAYA ÇALIŞIRKEN SINIF BİLİNCİNİ, TARİH BİNİCİNİ, TOPLUM BİLİNCİNİ KAFAMIZDAN SİLEREK, DİNSEL, ETNİK VE BİREYSEL BİLİNCİ ÖNE ÇIKARTARAK VE BİZİ BİRBİRİMİZE DÜŞMAN HALE GETİREREK BURALAR ÜZERİNDE HAKİMİYET KURMAYA ÇALIŞIYOR. SERMAYE BİZİ FARKLI KİMLİKLERDE BÖLERKEN BU MEKANİZMAYI BİZİM ALGILAMAMIZ LAZIM.