BASINA VE KAMUOYUNA

“KDV İNDİRİMLERİ ÜLKEMİZDE GENİŞLETİLMELİDİR”

22 ŞUBAT 2022

13 Şubat 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı kararı ile KDV gıda ürünlerinde % 8’ den, % 1’e indirilmiştir.

Marketlerde zabıta denetimi ile gıdada fiyat indiriminin yapılması ne kadar gerçekçidir?

Gıda fiyatlarındaki enflasyonun indirilmesi, gıda hammaddesi olan tarım ürünleri üretimindeki girdi fiyatlarının düşürülmesi ile mümkündür.

Enflasyonun % 48,69 olduğu bir ortamda tarımsal destekler % 12,5 artırılmıştır. Yapılan destek 25,8 milyar TL’den, Cumhurbaşkanının açıklamasıyla 3,2 milyar TL daha ilave ile 29 milyar TL’ye çıktı. Oysa tarımsal destekler Tarım Yasası’nın 1’inci maddesi gereği Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)’ nın %1’i kadar olması gerekirdi. Yani 25,8’den 29 milyara çıkması çözüm olmamakta, yasa uygulansa bunun en az 79 milyar olması gerekir ve onun da kendi yılı içinde ödenmesi gerekir. Görüldüğü gibi destekler hem yetersiz ve hem de sonradan ödenmektedir.

Üretimde bulunmak için tarımsal girdileri kullanmak bir zorunluluk olup tüm bunların başında mazot, gübre, tohum, ilaç, yem, sulamada kullanılan elektrik gelmektedir. Bugün gübrede Haziran 2021’ de 4 bin 200 olan üre, Aralık’ta 13-15 binlere çıkmıştır. Tarım Kredi Kooperatifleri yüzde 30 indirim yapacağını söyleyerek 9 bin 200 TL’ye indirmesine rağmen yine de yüksektir.

Temel gıda ürünlerindeki % 7’ lik KDV indirimi, tüketiciler açısından, ürünlere göre değişmekle birlikte 2 lira ile 4 lira arasında bir indirim sağlamakta, ancak bu yeterli olmayıp tek çözüm tarımsal girdilerin düşürülmesidir. Bu anlamda mazotun bugün 15,5 TL olduğu bir ortamda çiftçiden kullandığı mazot için ÖTV’nin kaldırılması, KDV’nin yüzde 1’e indirilmesi gerekir. Gübrede KDV oranlarının yeniden düzenlenmesi, kamu gübre politikalarının yeniden piyasaya girerek tümüyle alanı özel tekele bırakılmasından vazgeçilmesi gerekir.

Elektrik zammı tüm tüketicileri etkilediği gibi üreticiyi de etkiliyor. Özellikle bu kış döneminde sera üretiminin temel maliyeti enerji, doğalgaz, işçiliktir. Seralarda kullanılan elektrik enerjisi özellikle sulu tarım yapılan yerlerde su olsa bile çiftçinin pahalı diye kullanamadığı sulamada kullanılan elektrik maliyetlerinin de düşürülmesi, onlarda da ciddi KDV indirimlerinin yapılması gerekir.

Yem fiyatları artışı da üreticiyi zorlamaktadır. Yem fiyatlarındaki artış doğrudan süt ve et üretimini de etkilemektedir. Ülkemizde ciddi oranda nüfus artışı olduğu düşünülürse yem bitkilerinde gerekli önlemler alınmazsa hayvancılık ve hayvansal ürünlerin tüketiminde de çok ciddi sorunlar yaşayacağımız kaçınılmazdır.

Girdilerde KDV indiriminin olmadığı bir yerde, bugün kuraklığın da etkisiyle buğdayda çok ciddi gıda arz açığımız varken yurtdışından getirilen hububat, buğday, mısırda gümrük vergilerini geçen yıldan beri sıfırlanmıştır. Üretimdeki girdilerin dışa bağımlılığın azaltılması, bunlarda somut KDV indirimlerinin yapılması, desteklerin artırılıp zamanında ödenmesi, üretimde devamlılığın sağlanması, buğday dahil olmak üzere yeterli gübre, ucuz mazot, diğer ürünlerde düşük sulama suyu ihtiyacıyla gıda arz açığımızın kapatılıp dışarıya bağımlılığımızın azaltılması temel çözümdür.

Bunun da yolu söylemle değil, somut önlemlerle yerli üretimin ve üreticinin desteklenmesidir.

Hasan ÇOBANCI

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

Samsun Şube Başkanı