HALEN ESAS KOMİSYON OLAN "PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU" VE TALİ KOMİSYON OLAN "SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU"NDA 1/360 SIRA SAYISI İLE GÖRÜŞÜLEN YASA TASARISI, GEÇMİŞ DÖNEMDE GÜNDEME GETİRİLEN TASARILARDA ÖNERİLEN DEĞİŞİKLİKLERİ İÇERMEKTEDİR. BU DÜZENLEMELER, ÇEŞİTLİ YASALARDA BELİRTİLEN KORUMA TEDBİRLERİNİ BİR ÇIRPIDA HÜKÜMSÜZLEŞTİREREK VE SEKTÖRÜN TEŞVİK EDİLMESİ SÖYLEMİYLE YERLİ VE DAHA ÇOK YABANCI SERMAYENİN İSTİSMARINA SUNARAK MADEN SAHALARIMIZIN SÜRATLE ÜRETİME AÇILMASINI ÖNGÖRMEKTEDİR.

TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI, YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİ AŞAĞIDA MADDELER HALİNDE ÖZETLENEN GEREKÇELERLE UYGUN BULMAMAKTADIR:

1. DOĞAL KAYNAKLARI KORUYAN YASALARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE İLGİLİ DÜZENLEME

3213 SAYILI MADEN KANUNUNUN 7. MADDESİ HAKKINDAKİ DEĞİŞİKLİKTE YER ALAN; "ORMAN, AĞAÇLANDIRMA, MİLLİ PARKLAR, TARIM ALANLARI, SU HAVZALARI, MERA ALANLARI, SULAK ALANLAR, SİT ALANLARI VE KARASULARINDA, MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN HANGİ KRİTERLERE GÖRE YÜRÜTÜLECEĞİ İLGİLİ BAKANLIKLARIN UYGUN GÖRÜŞÜ ALINARAK BAKANLIKÇA ÇIKARILACAK YÖNETMELİK İLE BELİRLENİR." HÜKMÜ SON DERECE SAKINCALIDIR.

BÖYLE BİR HÜKÜM MADENCİLİK ÇALIŞMASI ADINA KAMU YARARI VE İDARİ YARGI KARARLARINI HİÇE SAYACAK VE BU HUSUS İÇİNDEN ÇIKILMAZ KARGAŞA VE SORUNLARA YOL AÇACAKTIR. SON SÖZÜN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞINA VERİLMESİ VE BU ALANLARDA MADENCİLİK MANTIĞI ÖNE ALINARAK DÜZENLEME YAPILMASI, HER BİRİ AYRI UZMANLIK İSTEYEN KONULARDA UZMAN OLMAYAN KİŞİLERİN KARAR VERMESİ, TELAFİSİ OLANAKSIZ ZARARLAR VEREBİLECEKTİR. MADENCİLİK, UYGUN ÖNLEMLER ALINMAZSA SU ALANLARINI KİRLETEN, SİT ALANLARINI BOZAN, ZEYTİNLİK VE MERA ALANLARINI YOK EDEN BİR UĞRAŞ İKEN; MADENCİLİKLE İLGİLENENLER İÇİN, SİT ALANI, SU HAVZASI, ZEYTİNLİKLER VS MADENCİLİĞİ ENGELLEYEN HUSUSLARDIR.

HER TÜRDEN VE HER ÖLÇEKTE KORUMA TEDBİRİNİ MADENCİLİĞİN ÖNÜNDE ENGEL OLARAK GÖREN TASARIYI HAZIRLAYAN ZİHNİYET; MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ SÖYLEMİYLE SÖZ KONUSU YASALAR İLE SINIRLI DA OLSA KORUNAN TARIM TOPRAKLARIMIZI, MERA ALANLARIMIZI, ORMANLARIMIZI, MİLLİ PARKLARIMIZI, TABİAT PARKLARIMIZI, TABİAT ANITLARIMIZI, SİT ALANLARIMIZI, AĞAÇLANDIRMA ALANLARIMIZI, KIYILARIMIZI, SULAK ALANLARIMIZI, SU HAVZALARIMIZI, TURİZM BÖLGELERİMİZİ SIRADAN MADENCİLİK FAALİYET SAHASI OLARAK KABUL EDEREK, BÜTÜN BU DEĞERLERİMİZİ BÜYÜK BİR TALAN VE TAHRİBATA AÇIK HALE GETİRMEK AMACINDADIR.

ÖNERİMİZ: ORMAN VE AĞAÇLANDIRMA ALANLARINDA, MİLLİ PARK VE TABİAT PARKI ALANLARINDA, TARIM ALANLARINDA, SU HAVZALARINDA, MERA ALANLARINDA, SULAK ALANLARDA, ASKERİ YASAK VE GÜVENLİK BÖLGELERİNDE, KIYILARDA, ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGELERİNDE, TURİZM ALANLARINDA VE SİT ALANLARINDA MADENCİLİK FAALİYETLERİNDE BULUNULMASI, İLGİLİ KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE İZNE TABİDİR.

MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN DOĞRUDAN YADA DOLAYLI OLARAK ETKİLEYEN DİĞER BAKANLIKLARIN GÖREV ALANINA GİREN YASAL DÜZENLEMELER, BAKANLIK VE İLGİLİ DİĞER BAKANLIKLARCA MÜŞTEREKEN HAZIRLANAN YÖNETMELİKLERLE BELİRLENİR. İZİNSİZ MADENCİLİK FAALİYETİNDE BULUNANLAR İÇİN KAMU MALINA ZARAR VERMEKTEN KOVUŞTURMA AÇILIR VE 12. MADDE HÜKÜMLERİ UYARINCA İŞLEM YAPILIR

2. ZEYTİNLİK ALANLARIN YOK OLMASINA YOL AÇACAK DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE DÜZENLEME

YERALTI SERVET VE KAYNAKLARININ İŞLETİLMESİNE YÖNELİK FAALİYETLERİN MUAF TUTULDUĞU MADDE, 3573 SAYILI ZEYTİNCİLİĞİN ISLAHI VE YABANİLERİNİN AŞILATTIRILMASI HAKKINDA YASA'NIN 20. MADDESİNDE (DEĞİŞİK: 28.02.1995 - 4086/5 MD.): ''ZEYTİNLİK SAHALARI İÇİNDE VE BU SAHALARA EN AZ 3 KİLOMETRE MESAFEDE, ZEYTİNYAĞI FABRİKALARI HARİÇ, ZEYTİNLİKLERİN VEJETATİF VE GENERATİF GELİŞMESİNE MANİ OLACAK KİMYEVİ ATIK BIRAKAN, TOZ VE DUMAN ÇIKARAN TESİS YAPILAMAZ VE İŞLETİLEMEZ.'' ŞEKLİNDE DÜZENLENMİŞTİR. BU ALANLARDA BAKANLIĞIN İZNİNE BAĞLI OLARAK YALNIZCA ZEYTİNYAĞI FABRİKALARI İLE KÜÇÜK ÖLÇEKLİ TARIMSAL SANAYİ İŞLETMELERİ YAPIMI VE İŞLETİLMESİ OLANAKLIDIR. BU YASAYLA, ZEYTİNLİK ALANLARDA YERLEŞİM VE SANAYİ TESİSLERİ YAPILMASI YASAKLANMIŞTIR. MADEN TASARISI İLE GETİRİLEN DEĞİŞİKLİK SONUCU 600 BİN HEKTAR OLAN ZEYTİNLİKLER ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZARAR GÖRECEKTİR.

ZEYTİNİN ANAYURDU ANADOLU'DUR VE ZEYTİN AĞACI TÜM KUTSAL KİTAPLARDA YER ALAN KUTSANMIŞ TEK AĞAÇTIR. VERİMLİ TOPRAKLAR, ZENGİN SU KAYNAKLARI VE HAFİF RÜZGAR ORTAMINDA YETİŞEN ZEYTİN AĞACI, ZAHMETLİ BÜYÜMEKLE BİRLİKTE UZUN ÖMÜRLÜ BİR AĞAÇ OLUP, OLGUN BİR ZEYTİN AĞACINDAN 15-20 KG. ZEYTİN ELDE EDİLMEKTEDİR. ORTALAMA 5 KG. ZEYTİNDEN 1 LT. ZEYTİNYAĞI ÇIKARILDIĞI DÜŞÜNÜLÜRSE, 1 ZEYTİN AĞACI YILDA ORTALAMA 3 YA DA 4 LT. ZEYTİNYAĞI ÜRETEBİLMEKTEDİR. EN FAZLA YAĞ İÇEREN MEYVELERDEN BİRİ OLAN ZEYTİN, AĞIRLIĞININ %20-30'u kadar yağ içermektedir.

Atatürk, Yalova Millet Çiftliği'ni (Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü) 1929 yılında ziyaret ettiğinde, yörenin tek geçim kaynağı olan zeytinciliğin geliştirilmesi ve çiftlik yakınında bulunan verimden düşmüş 4.000 ağacın gençleştirilerek örnek bir zeytinlik durumuna getirilmesi talimatını vermiştir. Bunun üzerine, çiftlikte hızlı bir budama, gübreleme, bakım ve sulama çalışması yapılarak zeytinlikler verimli duruma getirilmiştir.1937 yılında "Zeytincilik istasyonu" kurulmuş, 1939 yılında "3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Yasası" çıkarılmıştır. 1970 yılından sonra, bedelsiz yabani zeytin ağacı dağıtımına son verilmesi nedeniyle, bugün en az 130 milyona ulaşması gereken zeytin ağacı sayımız 90 milyon dolayında kalmıştır.

Dünya'DA EN ÖNEMLİ ZEYTİN ÜRETİCİSİ ÜLKELER ARASINDA İSPANYA, İTALYA, YUNANİSTAN, PORTEKİZ, TUNUS, TÜRKİYE, SURİYE, FAS VE CEZAYİR SAYILMAKTADIR. TÜRKİYE DÜNYA SOFRALIK ZEYTİN ÜRETİMİNDE İKİNCİ, YAĞLIK ZEYTİN İLE ZEYTİNYAĞI ÜRETİMİNDE İSE 4. BÜYÜK ÜRETİCİ KONUMUNDADIR.

DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI TARAFINDAN YAYINLANAN İSTATİSTİKLERE GÖRE ZEYTİNYAĞI, DIŞSATIM DEĞERİ YÜKSEK İLK 20 MADDE ARASINDA YER ALMAKTADIR. BU NEDENLE 1998 YILI İÇERİSİNDE, ZEYTİNYAĞI DIŞSATIMININ ARTTIRILMASINA YÖNELİK OLARAK "ZEYTİNYAĞI DIŞ TANITIM KOMİTESİ" OLUŞTURULMUŞTUR.

ZEYTİN AĞACININ ÖZELLİĞİNDEN KAYNAKLANAN PERİYODİSİTEDEN DOLAYI ZEYTİN ÜRETİMİ YILLARA GÖRE İNİŞLİ ÇIKIŞLI BİR GRAFİK İZLEMEKTE VE ÜRETİME BAĞLI OLARAK BİR YIL DÜŞÜK (YOK YILI) BİR YIL BOL (VAR YILI) ÜRÜN ALINMAKTADIR. BU DURUM, DIŞALIM VE DIŞSATIMI DOĞRUDAN ETKİLEMEKTEDİR.

HEMEN TÜM BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR, İNSAN VÜCUDU İÇİN EN SAĞLIKLI YAĞIN ZEYTİNYAĞI OLDUĞUNU ORTAYA KOYMAKTADIR. ÖZELLİKLE HEM KALP VE DAMAR SERTLİĞİ VE HEM DE KANSER RİSKİNİ AZALTMA AÇISINDAN TÜKETİMİ EN ÇOK ÖNERİLEN YAĞ, ZEYTİNYAĞIDIR. HEMEN HİÇBİR KALP-DAMAR RAHATSIZLIĞINDAN ÖLÜM OLAYININ GÖRÜLMEDİĞİ GİRİT'te kişi başına yılda 23 kilo, biz de ise 2 kilodan daha az zeytinyağı tüketilmektedir. Türkiye'NİN ZEYTİNLİKLERİNİ MAHVETMESİ DEĞİL, AKSİNE BUGÜN 90 MİLYON DOLAYLARINDAKİ ZEYTİN AĞACI SAYISININ 200 MİLYONUN ÜZERİNE ÇIKARILMASI GEREKMEKTEDİR.

ÇOK DAHA DÜŞÜK DEĞERDEKİ DİĞER BİTKİSEL YAĞLARA HER YIL 500.000 TONUN ÜSTÜNDE DIŞ ALIM KARŞILIĞINDA PETROLDEN SONRA EN YÜKSEK MİKTARDA DÖVİZ HARCANIRKEN, ZEYTİNLİK ALANLARIMIZIN YOK EDİLMESİNİ SAĞLAYICI DÜZENLEMELER KESİNLİKLE KABUL EDİLEMEZ.

ÜLKEMİZDE YAKLAŞIK 400.000 ÇİFTÇİ AİLESİ GEÇİMİNİ TÜMÜYLE ZEYTİNCİLİKTEN SAĞLAMAKTA VE 1.200.000 TARIM İŞÇİSİ ZEYTİNCİLİK DOLAYISIYLA İŞ OLANAĞI BULMAKTADIR. ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜ BÜTÜN OLARAK DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE, 6-7 MİLYON YURTTAŞIMIZ GEÇİMİNİ BU SEKTÖRDEN SAĞLAMAKTADIR.

MADEN TASARISI İLE GETİRİLEN BU DEĞİŞİKLİK SONUCU, ÖNEMLİ BİR TARIM, SANAYİ, TİCARET VE İSTİHDAM ALANI OLAN ZEYTİNCİLİK SEKTÖRÜ, 600 BİN HEKTAR OLAN ZEYTİNLİKLER, YAKLAŞIK 90-95 MİLYON ZEYTİN AĞACI BÜYÜK ÖLÇÜDE ZARAR GÖRECEKTİR.

YİNE, MADENCİLİK FAALİYETİ NEDENİYLE "FEDA EDİLMESİ ZORUNLU" HER ZEYTİN AĞACININ İKİ MİSLİNİN YETİŞTİRİLMESİ İÇİN, TASARIDA HERHANGİ BİR KOŞUL YER ALMAMAKTADIR.

ZEYTİNLİK ALANLARININ DIŞINDAKİ TÜM SAHALARDA ARAMALAR BİTMİŞ, MADENLER ÇIKARILMIŞ, YENİ REZERV BULUNMASI VE ÜRETİM OLANAKLI DEĞİL DE, "SIRA ZEYTİNLİKLERE GELMİŞ" MANTIĞI, SON DERECE YANLIŞ VE SAKINCALIDIR. MADENCİLİK EĞER ‘KAMU YARARI' SAYILACAKSA, UNUTULMAMALI Kİ ZEYTİNCİLİK DE ‘KAMU YARARI'NA BİR FAALİYETTİR. ÜLKEMİZDE ‘KAMU YARARI' ADINA YAPILDIĞI BELİRTİLEN BİR ÇOK DÜZENLEMELER, DANIŞTAY'A AÇILAN DAVALARLA İPTAL EDİLMİŞTİR. DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURUL KARARLARI, NİTELİKLİ TARIM TOPRAKLARINI, NİTELİKLİ TARIM ARAZİLERİNİ KORUMAYI ‘KAMU YARARINA UYGUN' BULMUŞTUR. NİTEKİM, "ALTIN SIVI" OLARAK ADLANDIRILAN ZEYTİNYAĞI VE ZEYTİN AĞACININ KENDİSİ EN DEĞERLİ MADENDİR. YERALTININ BİLİNMEYEN ZENGİNLİĞİ İÇİN YERYÜZÜNÜN PAHA BİÇİLMEZ HAZİNESİ FEDA EDİLMEMELİDİR.

BU NEDENLE, ULUSAL ÇIKARLARA AYKIRI OLARAK HAZIRLANAN VE ZEYTİNLİKLERİN MAHVOLMASINA YOL AÇACAK NİTELİKTEKİ TASARI, AYNI ZAMANDA, ZEYTİN ÜRETİMİNDE RAKİP ÜLKELER VE ZEYTİN VE ZEYTİN MAMULLERİ ÜRETEN, PAZARLAYAN ULUSLARARASI FİRMALARIN PLANLI BİR ŞEKİLDE ZEYTİNLİKLERİMİZİ YOK ETMESİNE FIRSAT VERECEK BİR DÜZENLEMEDİR.

ZEYTİNLİK ALANLARDA, VARLIĞI BİLİNEN STRATEJİK MADENLERDEN ÜLKENİN STRATEJİK VE YAŞAMSAL GEREKSİNMELERİNE DAYANARAK VE BU GEREKSİNİMLERİN KARŞILANACAĞI KADAR ÜRETİMİNİ GERÇEKLEŞTİRECEK DÜZENLEMELER MTA TARAFINDAN YAPILABİLİR. ANCAK BU DURUM, GEREKSİNİMİN DOĞDUĞU ANDA VE GEREKLİ ÖNLEMLER ALINARAK GÜNDEME GETİRİLMELİDİR.

"ALTIN SIVI" OLARAK ADLANDIRILAN ZEYTİNYAĞI VE ZEYTİN AĞACININ KENDİSİ EN DEĞERLİ MADENDİR. YERALTININ BİLİNMEYEN ZENGİNLİĞİ İÇİN YERYÜZÜNÜN PAHA BİÇİLMEZ HAZİNESİ FEDA EDİLMEMELİDİR.

ÖNERİMİZ: MADDE TASARIDAN TÜMÜYLE ÇIKARILMALI VE 3573 SAYILI YASA KORUNMALIDIR.

3. MERALARIN YOK OLMASINA YOL AÇACAK DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE DÜZENLEME

4342 SAYILI MERA YASASI'NIN TAHSİS AMACININ DEĞİŞTİRİLMESİ BAŞLIKLI 14. MADDESİNDE YER ALAN; "TAHSİS AMACI DEĞİŞTİRİLMEDİKÇE MERA, YAYLAK VE KIŞLAKTAN BU KANUNDA GÖSTERİLENDEN BAŞKA ŞEKİLDE YARARLANILAMAZ. ANCAK, BU KANUNA VEYA DAHA ÖNCEKİ KANUNLARA GÖRE MERA YAYLAK VE KIŞLAK OLARAK TAHSİS EDİLMİŞ OLAN VEYA KADİMDEN BERİ BU AMAÇLA KULLANILAN ARAZİLERDEN; A) ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI'NIN TALEBİ ÜZERİNE; 3213 SAYILI MADEN KANUNU VE 6326 SAYILI PETROL KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE VERİMLİLİĞİ KESİNLİKLE SAPTANAN MADEN VE PETROL ARAMA, ÖN İŞLETME VE İŞLETME FAALİYETİ İÇİN ZARURİ OLAN, B) TURİZM BAKANLIĞI'NIN TALEBİ ÜZERİNE, TURİZM YATIRIMLARI İÇİN ZARURİ OLAN, C) KAMU YATIRIMLARI YAPILMASI İÇİN GEREKLİ BULUNAN, D) İMAR PLANLARININ HAZIRLANMASI, TOPRAK MUHAFAZASI, İÇİN KAYNAKLARININ KORUNMASI, MİLLİ BİRLİK VE MUHAFAZA ORMANI KURULMASI, DOĞAL TARİHİ VE KÜLTÜREL VARLIKLARIN KORUNMASI, SEL KONTROLÜ, AKARSULAR VE KAYNAKLARIN DÜZENLENMESİ İÇİN İHTİYAÇ DUYULAN YERLER, İLGİLİ BAKANLIĞIN BAKANLIĞA TALEBİ, MALİYE BAKANLIĞI'NIN VE VALİLİĞİN UYGUN GÖRÜŞÜ ÜZERİNE BAKANLIKÇA TAHSİS AMACI DEĞİŞTİRİLEBİLİR VE SÜZ KONUSU YERLERİN HAZİNE ADINA TESCİLİ YAPILIR. BU MADDENİN(A) BENDİ KAPSAMINDA BAŞVURUDA BULUNAN İŞLETMECİLER, FAALİYETLERİNİ ÇEVRE MERA ALANLARINA ZARAR VERMEYECEK ŞEKİLDE YÜRÜTMEKLE VE KENDİLERİNE TAHSİS EDİLEN YERLERİ TAHSİS SÜRESİ BİTİMİNDE ESKİ VASFINA GETİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. BU YERLER TAHSİS SÜRESİ BİTİMİNDE ÖZEL SİCİLE KAYDEDİLİR. KOMİSYON GEREKTİĞİNDE "3083 SAYILI SULAMA ALANLARINDA ARAZİ DÜZENLEMESİNE DAİR TARIM REFORMU KANUNU'NUN UYGULANMASINI BAKANLIKTAN TALEP EDİLİR." HÜKÜMLERİ, MERALARIN TAHSİS AMACINDAKİ İSTİSNALARI DÜZENLEMEKTEDİR.

"VERİMLİLİĞİN SAPTANMASI ARAMA FAALİYETİNİ ENGELLİYOR" MANTIĞIYLA 4342 SAYILI MERA KANUNUN 14. MADDESİNİN (A) BENDİ DEĞİŞTİRİLEREK, MADEN VE PETROL ARAMAYA YÖNELİK TÜM FAALİYETLERİN "HERHANGİ BİR İZNE VE KISITLAMAYA TABİ OLMADAN YÜRÜTÜLECEĞİNİ" ÖNGÖRMEKTEDİR. MADEN YASASI TASARISI'NIN 17 NCİ MADDESİNDE, KİRA VE ECRİMİSİL BEDELİ ALINACAK ALANLAR ARASINDA MERALAR DA SAYILMIŞTIR. BU DÜZENLEME BİLE BİR İZİN ALINMASINI GEREKTİRDİĞİ İÇİN, 17 NCİ MADDE İLE 32 NCİ MADDE ARASINDA BİR ÇELİŞKİ MEVCUTTUR.

MERA YASASI İLE MERALARIN VASFI DEĞİŞTİRİLMEMEKTE, YALNIZCA TAHSİS AMACI DEĞİŞTİRİLMEKTEDİR VE ZORUNLU KULLANIMLAR DIŞINDA SÜRE SONUNDA ARAZİ YİNE MERA KOŞULLARINA UYGUN DURUMA GETİRİLMEK ZORUNDADIR. MADEN VE PETROL ARAMAYA YÖNELİK TÜM FAALİYETLERİN HERHANGİ BİR İZNE VE KISITLAMAYA TABİ OLMADAN YÜRÜTÜLMESİNİ ÖNGÖREN 32 NCİ MADDEDE, "ANCAK" İFADESİYLE BAŞLAYIP, OLUŞACAK ZARARLARIN GİDERİLME YOLLARI DA BELİRTİLMEKTEDİR. HAYVANCILIK SEKTÖRÜNÜN TAMAMLAYICISI OLAN VE DOĞAL YAPISIYLA EROZYONU ÖNLEMEDE ÖNEMLİ BİR İŞLEV GÖREN MERA YASASI KAPSAMINA GİREN ALANLARDA, SONDAJLI ARAMA VE REZERV GELİŞTİRME YA DA ÖN-İŞLETME FAALİYETLERİ, BU ALANLARIN KUŞAKLAR BOYUNCA GERİ DÖNEMEYECEĞİ ÖLÇÜDE YOK OLUŞUNA NEDEN OLUŞTURACAĞINDAN, SONDAJLI ARAMALARA İZİN VERİLMEMESİ GEREKİR. BU DÜZENLEME İLE MERA, YAYLA VE KIŞLAKLARDA BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI KONUSUNDA SORUMSUZ UYGULAMALAR YAPILABİLECEKTİR.

ÖNERİMİZ: MADDE TASARIDAN ÇIKARILMALIDIR.

4. MADEN ALANLARININ KAMULAŞTIRILMASI YÖNTEMİ

MADEN KANUNUNUN 46 MADDESİNİN ANAYASA MAHKEMESİNCE İPTAL EDİLEN SON FIKRASININ YERİNE GELMEK ÜZERE EKLENEN; "İŞLETME RUHSATI SAHASINDA İŞLETME FAALİYETLERİ İÇİN GEREKLİ OLAN ÖZEL MÜLKİYETE KONU TAŞINMAZIN, TARAFLARCA ANLAŞMA SAĞLANAMAMASI HALİNDE, İŞLETME RUHSATI SAHİBİNİN TALEBİ ÜZERİNE İŞLETME RUHSATI SAHİBİ LEHİNE KAMULAŞTIRILMASINA BAKANLIKÇA KARAR VERİLEBİLİR. BAKANLIKÇA VERİLEN KAMULAŞTIRMA KARARI KAMU YARARI HÜKMÜNDEDİR." ŞEKLİNDEKİ FIKRA, UYGUN BİR DÜZENLEME DEĞİLDİR.

YATIRIMCININ TALEBİ ÜZERİNE RUHSAT SAHASININ ÜZERİNDEKİ TAŞINMAZLARA İLİŞKİN OLARAK BAKANLIKÇA VERİLEN KAMULAŞTIRMA KARARININ, KAMU YARARI HÜKMÜNDE OLMASI, TARTIŞMAYA AÇIK BİR KONUDUR.

İKİ ÖZEL YA DA TÜZEL KİŞİ HAKKINDA, TAŞINMAZ MÜLK SAHİBİ ALEYHİNE KAMU GÜCÜ KULLANILIRKEN KAMU YARARININ OLDUĞUNUN PEŞİNEN KANUNDA YER ALMASI, HUKUKİ AÇIDAN UYGUN DEĞİLDİR. BAKANLIK, YALNIZCA RUHSAT TAHSİS EDEN KURULUŞTUR. KAMULAŞTIRMADAN YARARLANAN İSE, BAŞKA BİR GERÇEK YA DA TÜZEL KİŞİDİR. KAMULAŞTIRMANIN YAPILABİLMESİ İÇİN KAMU YARARI ARANDIĞI İÇİN, ÖZEL ÇIKARLAR İÇİN KAMULAŞTIRMA YAPILMASI HUKUKA AYKIRI OLACAKTIR. RUHSAT SAHİBİ İLE TAŞINMAZ SAHİBİ ARASINDAKİ ANLAŞMAZLIĞA BAKANLIĞIN TARAF OLMASI DOĞRU DEĞİLDİR VE ANLAŞMAZLIĞIN GENEL HÜKÜMLERE GÖRE ÇÖZÜLMESİ DAHA UYGUN OLACAKTIR.

ÖNERİMİZ: MADDE YENİDEN DÜZENLENMELİDİR.

5. ÇED YÖNETMELİĞİ'NİN KAPSAMININ SINIRLANDIRILMASI

TASARIDA YER ALAN"..MADENLERİN İŞLETİLMESİ HUSUSUNDA ÇED UYGULAMASI İLE İLGİLİ USUL VE ESASLAR ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞININ UYGUN GÖRÜŞÜ ALINARAK BAKANLIKÇA ÇIKARILACAK YÖNETMELİKLE BELİRLENİR." HÜKMÜ UYGUN BİR DÜZENLEME DEĞİLDİR.

İŞLETME AŞAMASINDA İSE; ÇED UYGULAMA VE ESASLARININ ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞININ UYGUN GÖRÜŞÜ ALINARAK BAKANLIKÇA ÇIKARILACAK YÖNETMELİKLE BELİRLENECEĞİ HÜKÜM ALTINA ALINMAKTADIR.

BU DURUMDA; ÇEVREYİ MADENCİLİK FAALİYETLERİNE GÖRE DÜZENLEME MANTIĞI AĞIR BASACAK, MADENCİLİK FAALİYETLERİ ÇEVRE YASASI ESASLARINA GÖRE YÜRÜTÜLMEYECEK, ÇEVREYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER MADENCİLİK FAALİYETLERİNE GÖRE YENİDEN YAPILACAKTIR. MADENCİLİK İŞLETMELERİ VE KURULUŞLARI TARAFINDAN ÇEVREYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER, GEREKSİZ VE MADENCİLİK FAALİYETLERİNİ ENGELLEYEN, MALİYETİ ARTIRICI BİR UNSUR OLARAK GÖRÜLDÜĞÜNDEN, ÇEVREYİ KORUMAYA YÖNELİK DÜZENLEMELER ORTADAN KALDIRILACAKTIR.

ÖNERİMİZ: MADDE TASARIDAN ÇIKARILMALI VE MADEN ARAMA VE İŞLETME ÇALIŞMALARI ÇED KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEREK, İLGİLİ KURUMLARDAN GÖRÜŞ İSTENMELİDİR.

6. TUĞLA-KİREMİT VE KİL OCAKLARINA YÖNELİK DÜZENLEME

"TUĞLA-KİREMİT SANAYİNDE KULLANILAN KİLLER İÇİN TUĞLA-KİREMİT KİLİ RUHSATI ALINMASI ZORUNLUDUR. BU RUHSATLAR İÇİN 50 HEKTARI GEÇMEYECEK ŞEKİLDE DOĞRUDAN İŞLETME RUHSATI TALEBİNDE BULUNULUR." HÜKMÜ İLE, ÖZELLİKLE ALÜVYAL OVALARDAKİ NİTELİKLİ TOPRAKLARI YOK EDEN TUĞLA-KİREMİT VE KİL OCAKLARINA, MADEN YASASI KAPSAMINA ALINARAK, İZİN VERİLMEKTEDİR.

TUĞLA-KİREMİT SANAYİNDE KULLANILAN KİLLER İÇİN, TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN UYGUN GÖRÜŞÜ ALINARAK ZATEN İŞLETME RUHSATI VERİLMEKTEDİR. TUĞLA-KİREMİT KİLİ BİR ARAMA FAALİYETİ DEĞİL, DOĞRUDAN ARAZİDEN MALZEME ALINMASI FAALİYETİDİR. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN UYGUN GÖRÜŞÜ AŞAMASINDA TARIMSAL NİTELİĞİ DÜŞÜK ANCAK, TUĞLA-KİREMİT KİLİ NİTELİĞİ YÜKSEK SEÇENEKLİ ARAZİLER ÖNERİLMEKTEDİR. BU NEDENLE, RUHSATI GÜVENCE ALTINA ALMAK GEREKÇESİYLE TASARIDA 50 HEKTAR BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ BİR ALANA DOĞRUDAN İŞLETME RUHSATI VERİLMESİ SON DERECE SAKINCALIDIR. NİTEKİM, 28-29 MAYIS 2002 TARİHLERİNDE TASARI İLE İLGİLİ ALT KOMİSYONDA İLGİLİ TÜM KESİMLERİN KATILDIĞI TOPLANTILAR SONUCU OLUŞAN KOMİSYON GÖRÜŞÜNDE, TUĞLA-KİREMİT KİLİNİN MADEN KANUNU KAPSAMI DIŞINA ÇIKARILMASI GEREKTİĞİ BELİRTİLMİŞTİR.

ÖNERİMİZ: TUĞLA-KİREMİT KİLİ MADEN KANUNU KAPSAMI DIŞINA ÇIKARILMALIDIR.

7. HAZİNE ARAZİLERİNE İLİŞKİN DÜZENLEME

"HAZİNENİN ÖZEL MÜLKİYETİNDE VEYA DEVLETİN HÜKÜM VE TASARRUFU ALTINDAKİ HER TÜRLÜ YERDE MADENCİLİK FAALİYETLERİ İÇİN KİRA, ECRİMİSİL BEDELİ ALINAMAZ." HÜKMÜ İLE; TÜM TOPLUMUN MALI OLAN HAZİNE ARAZİLERİNİN MADENCİLİK FAALİYETLERİNE AÇILMASINDAKİ TÜM SINIRLAMALAR KALDIRILMAKTADIR.

TÜM TOPLUMUN MALI OLAN HAZİNE ARAZİLERİNİN MADENCİLİK FAALİYETLERİNE AÇILMASINDAKİ TÜM SINIRLAMALARIN KALDIRILMASI VE HAZİNE ARAZİLERİNİN SATIŞI İLE HAZİNE ADINA KAYITLI TARIM ARAZİLERİNİN SATIŞI İKİ AYRI YASA İLE DÜZENLENMİŞKEN, HAZİNE ARAZİLERİNİN MADENCİLİK FAALİYETLERİNE BEDELSİZ DEVREDİLMESİ UYGUN DEĞİLDİR.

ÖNERİMİZ: BU HÜKÜMLER TASARIDAN ÇIKARILMALIDIR.

8. BİLİMSEL VE TEKNİK KURUL KARARLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME

"MADENLERİN ARANMASI, İŞLETİLMESİ, ZENGİNLEŞTİRİLMESİ, ENTEGRE TESİSLERİN KURULMASI VE ÇALIŞTIRILMASININ HER HANGİ BİR EVRESİNDE ORTAYA ÇIKACAK FAALİYETLERİ ENGELLEYİCİ DURUMLARDA BAKANLIĞIN TEKLİFİ İLE BAŞBAKANLIK MÜSTEŞARI VEYA MÜSTEŞAR YARDIMCISI BAŞKANLIĞINDA, TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU TARAFINDAN BELİRLENECEK EN FAZLA BEŞ UZMAN, SORUNUN İLGİLİ OLDUĞU KURUM VEYA KURULUŞLAR İLE MADEN İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERİNİN KATILIMI İLE EN FAZLA DOKUZ KİŞİDEN OLUŞAN BİLİMSEL VE TEKNİK KURUL TARAFINDAN İNCELENEREK KARARA BAĞLANIR. BU KURULCA ALINAN KARARLAR RESMİ GAZETEDE YAYIMLANIR. BU KARAR İLGİLİLERE TEBLİĞ YERİNE GEÇER." HÜKMÜ İLE KURULAN "BİLİMSEL VE TEKNİK KURUL", MADENCİLİK FAALİYETLERİ SIRASINDA ORTAYA ÇIKACAK SORUNLARI ÇÖZMEKLE GÖREVLENDİRİLMİŞTİR. BU KURULUN ÖNERİ YAPMASI DOĞAL KARŞILANABİLİR, ANCAK ALDIĞI KARARLARIN RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANMASI TARTIŞMAYA AÇIKTIR VE YANLIŞTIR. KURUL KARARLARI HAKKINDA YARGI YOLUNUN AÇIK TUTULMASI GEREKMEKTEDİR. YARGI AŞAMASINDA "BİLİRKİŞİ" OLARAK ÇAĞRILABİLECEK İNSANLARDAN OLUŞAN BU KURUL, YALNIZCA DANIŞMA / UZLAŞTIRMA KURULU OLARAK ÇALIŞABİLİR.

SONUÇ OLARAK;

ÜLKEMİZ VE İNSANIMIZ İÇİN SON DERECE ÖNEMLİ OLAN ZEYTİNLİKLERİN A) DOĞAL DENGEYE ZARAR VEREN SANAYİLEŞMEDEN KORUNMASI, B) AŞIRI YAPILAŞMADAN KORUNMASI, C) HAYVAN ZARARINDAN KORUNMASI GEREKMEKTEDİR. MADENCİLİK YASA TASARISI İLE YAPILAN DÜZENLEMELERİN YASALAŞMASI DURUMUNDA, BUNA, D) MADDESİ OLARAK, "MADENCİLİK ÇALIŞMALARINDAN KORUNMA" DA EKLENMELİDİR.

TARIM ALANLARIMIZ, MERALARIMIZ, ORMANLARIMIZ DA, YENİ MADEN YASASI İLE YOK EDİLECEK ULUSAL KAYNAKLARIMIZ ARASINDADIR.

BU NEDENLE; MADEN YASASI TASARISININ ULUSAL ÇIKARLARIMIZ DOĞRULTUSUNDA, TEK TARAFLI BAKIŞ AÇILARINDAN UZAK VE ÖNYARGISIZ OLARAK YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR.