Bu yıl Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘ne hava normallerine göre yüzde 70 oranında daha az yağmur yağdı. Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Gaziantep ve Kahramanmaraş illerinde kuraklık var.
Kuraklık nedeniyle tüm tarım ürünlerinde üretim rakamları gerileyecek, bundan üretici çok zarar görecek ama, bu bölgenin klasik ürünü kırmızı mercimekteki üretim gerilemesi de tüketiciyi üzecek.
Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, Güneydoğu Anadolu‘daki kuraklık sonucu kırmızı mercimek üretiminin 483 bin tondan 271 bin tona gerileyeceğini söylüyor.

Kırmızı mercimek üretimi Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nde özellikle Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Gaziantep, Adıyaman ve Şırnak‘ta yapılıyor. 

Sorun, üretimdeki yetersizlik

Şanlıurfa‘da normal iklim koşullarında yılda 205 bin ton mercimek üretilirken, bu yıl 100 bin ton üretim beklentisi var. Kuraklık nedeniyle Diyarbakır‘da üretimin 150 bin tondan 75 bin tona, Mardin‘de 92 bin tondan 80 bin tona, Gaziantep‘te 30 bin tondan 10 bin tona gerileyeceği, Batman‘dan 6 bin ton ürün alınabileceği tahmin ediliyor.

Mercimekte bu yıl kuraktan kaynaklanan geçici bir sorun yaşanacak. Ama, bizim baklagil üretimimizdeki genel gerileme çok daha önemli. Çünkü bu gerileme kalıcı gerileme.

Gökhan Günaydın‘ın verdiği rakamlara göre, Türkiye‘nin son yirmi yılda baklagil ürünleri ekim alanlarının neredeyse yarısını kaybettiği anlaşılıyor. Baklagil üretilen alanlar 2 milyon hektardan 1.2 milyon hektara geriledi. Üretim miktarı 2.2 milyon tondan 1.6 milyon tona düştü. Geçen yılın kurak geçmesi sonucu 2007 yılında 1.3 milyon ton baklagil üretilebildi.

Normal hava şartlarında yılda 580 bin ton olan kırmızı mercimek üretiminin yarısına yakın ölçüde 271 bin tonluk üretim kaybı, iç piyasada ve tüketici fiyatlarında ciddi bozulmalara yol açabilecek. 

TMO‘ya görev düşüyor

2007 Nisan ayında kilosu 95 YKr‘ye satılan kırmızı mercimeğin 2008 Nisan ayında yüzde 133‘lük bir fiyat artışıyla 2.10 YTL‘ye satılmaya başlaması piyasanın üretim düşüklüğüne göre pozisyon almaya başladığının açık işaretidir.

Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası‘ndan yapılan açıklamaya göre, Toprak Mahsulleri Ofisi‘nin zaman geçirmeden baklagil piyasasını düzenlemekle görevlendirilmesi zorunluluğu var.

Hasat sırasında üreticinin ürününe yüksek fiyat verilerek kamusal depolamaya gidilmesi, piyasa spekülasyonunun önlenmesi açısından çok önemlidir.

Aksi takdirde, hasattan hemen sonra artacak fiyatlar karşısında Kanada, Hindistan ve Avustralya‘dan çok yüksek fiyatlarla ithalat yapılması gerecek. Bu ülkelerin getirilebileceği ihracat kısıtlamaları nedeniyle iç talebin karşılanabilmesi zorlaşacak.