ANKARA - Dünyanın en büyük gıda şirketlerinden ABD‘li Cargill ile 20 bin sanayicinin yararlanacağı Toprak Koruma Kanunu‘na, yasanın ABD‘nin özel isteği ile çıkarıldığını savunan CHP‘nin ardından Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası da karşı çıktı. Diğer yandan yasanın kendi adlarıyla anılmasını ‘çok ciddi bir uygunsuzluk taşıyor‘ diye değerlendiren Cargill Proje Yatırım Müdürü Kemal Özbelli, "Bu yasa aslında hükümetin sanayicisi ile barışacağı bir yasadır" dedi.

ZMO Başkanı Gökhan Günaydın, 3.8 milyar dolar gelir getirmesi beklenen Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası‘nda Cargill‘in yasal zemine çekilmesini sağlayan düzenlemenin, "kişiye, firmaya, somut olaya yönelik hukuksal düzenleme yapılamayacağı" yolundaki genel hukuk kuralına açıkça aykırılık oluşturduğunu savundu. Günaydın, "TBMM‘de önceki gün kabul edilen değişiklik ile organize sanayi bölgesinde kendisine açıkça yer gösterilmesine karşın birinci sınıf tarım arazisi üzerine sanayi tesisi kurmakta ısrar eden, Danıştay ve Bursa İdare Mahkemeleri tarafından defalarca izinleri iptal edilen ve sonunda mühürlenen Cargill‘in Orhangazi‘de kurulu fabrikası, bir kez daha yasal zemine oturtulmaya çalışılıyor" dedi.

Hukuk skandalı oluşacak

Geçen yıl çıkarılan Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Yasası ile 11 Ekim 2004‘ten önce tarım arazilerini izin almadan amaç dışı kullananlara, metrekareye 5 YTL ödemeleri koşuluyla af getirildiğini hatırlatan Günaydın, yasa daha Resmi Gazete‘de yayımlanmadan, Bakanlar Kurulu kararı ile Cargill‘in tesislerinin bulunduğu 212 bin 240 metrekare arazinin ‘özel endüstri bölgesi‘ ilan edilerek, firmanın af bedelini ödemekten kurtulduğuna işaret etti.

Danıştay‘ın, söz konusu Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini durdurduğunu, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu‘nun da yürütmeyi durdurma kararına itirazı reddetmesinin ardından 20 Ekim‘de Cargill tesislerinin kapatıldığını hatırlatan Günaydın, "Kabul edilen yasa ile sadece Cargill firması kurtarılmadı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nı, hukuka aykırı olarak yürüttüğü Toprak Koruma Proje Eğitimleri nedeniyle ZMO‘nun açtığı idare dava sürecinden kurtarmak üzere gerekli düzenlemeler de yapıldı. Hukuk skandalına yol açmaması açısından, söz konusu değişikliğin yürürlüğe girmesinin önlenmesi gerekir" dedi.

Hükümetle sanayi barışacak

Bu arada yasanın Cargill adıyla anılmasını ‘çok ciddi bir uygunsuzluk taşıyor‘ diye değerlendiren Cargill Proje Yatırım Müdürü Özbelli, "Bu yasa aslında hükümetin sanayicisi ile barışacağı bir yasadır. Çünkü bu yasadan Cargill‘in yanı sıra 20 binin üzerinde sanayici de yararlanacak. Böylece şu an kayıt altında bile olmayan birçok kuruluş, denetlenmiş olacak. Hem vergi hem çevreyi koruma adına kontrol altına olacak" dedi.

Yasanın tüm Cargill çalışanlarına ‘karanlık odada ışık‘ olduğunu belirten Özbelli, Orhangazi‘de bin aile ile beraber yasa görüşmelerini TV‘den izlediklerini belirterek şöyle konuştu: "Yüce Meclisimiz‘de şirketimiz adına söylenen yalan ithamları, çalışanlarımızla birlikte reddediyoruz. Cargill‘den yararlanan bin ailenin ekmeği üzerinden oyunlar oynanmasını insanların vicdanına bırakıyoruz. Önümüzdeki ay yasa onay sürecine girecek. Bunun gerçekleşmesinin ardından başvuru yapacağız. 2 yıl içinde izinlerimizi yenileyerek, yatırımlarımıza devam edeceğiz."

Özbelli, yasanın yürülüğe girmesinin ardından 212 bin metrekare alana sahip Cargill olarak 1 milyon YTL‘nin üzerinde para ödeyeceklerini belirterek, "Hala bu parayı ödemeyeceğimize dair söylentiler var ama böyle birşey söz konusu değil" diye konuştu.

Yasadan yararlanacak diğer şirketlerden bazıları

Uzel Makina

Döktaş

Asilçelik

Ormo

Bamesa

Aka Otomotiv

Toyota

Evsan

Krga-gaz

Kırpat

Kentsa

Toprak