MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK MESLEĞİNİN İTİBARIYLA OYNAMAYIN!

29 Aralık 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le teknik öğretmen, tekniker ve teknisyenlere III. Sınıf B Grubuna (dâhil) ve inşaat alanı 13.500 m2’ye kadar olan yapılarda yardımcı kontrol elemanı olarak çalışma hakkı tanınmıştır.

Bilindiği üzere Bakanlık bu yöndeki girişimlerini çeşitli zamanlarda çıkardığı Yönetmelik değişiklikleri ile yapmaya çalışmış ancak başarılı olamamış, bunun üzerine 11 Mayıs 2018 tarihinde kabul edilen 7143 sayılı Kanun ile teknik öğretmen, tekniker ve teknisyenleri de kapsayan “Yardımcı Kontrol Elemanı” tanımı doğrudan doğruya 4708 sayılı Kanuna eklenmişti. Yönetmelik değişikliği ile Yasa hükmü uygulamaya geçirilmiş olacaktır.

Yönetmelik değişikliğiyle ayrıca 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 28. Maddesi gereği mimar ve mühendislerce yürütülmesi zorunlu olan şantiye şefliği hizmeti de teknik öğretmen ve teknikerlere açılmıştır.

Öncelikle ifade etmek isteriz ki; bir Yönetmeliğin başka bir Yasa ile hükme bağlanmış bir hususu değiştirmeye çalışması normlar hiyerarşisine aykırıdır. Bu bağlamda Birliğimizce gerekli yasal girişimlerde bulunulacaktır.

Şantiye şefliğine ve kontrol mühendisliğine ilişkin değerlendirmelerimizin meslek şovenizminin ötesinde bilimsel ve nesnel gerçekliğe dayandığının da bilinmesini isteriz.

Yasadaki tanımı gereği şantiye şefi, inşa faaliyetini müteahhit adına yürüten, personelin ya da taşeronların sevk ve idaresini sağlayan, iş güvenliğinin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınıp alınmadığını denetleyen, yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesini sağlamakla yükümlü olan, aksi durumda hukuki ve cezai sorumluluğu bulunan kişidir.

Tüm bu süreçlerin sağlıklı yürütülebilmesi için, şantiye şefliği görevinin mühendis ya da mimarlar tarafından üstlenilmesi bir zorunluluktur. Hiç kuşkusuz ihtiyaç duyulması halinde yapım işinin niteliğine bağlı olarak, şantiye organizasyonunun tamamından sorumlu olan şantiye şefi mimar ya da mühendislerin sevk ve idaresi altında çalışacak teknik öğretmen veya teknikerler istihdam edilebilir.

Denetim hizmeti; proje yönetim tekniklerinin bilinmesini, diğer mühendislik disiplinlerinin proje uygulamaları konusunda yeterli düzeyde mesleki deneyimi, malzeme bilgisini, teknik, idari ve hukuk, mevzuatı bilmeyi gerektiren, ciddi sorumluluğu olan bir görevdir. Bu düzenleme bilime, bilgiye ve uzmanlığa aykırıdır.

Teknisyen, tekniker ve teknik öğretmenlerin yapı denetim sisteminde mühendis ve mimarların sevk ve idaresi altında yardımcı kontrol elemanı olarak görev almaları öğrenimlerine denk düşen bir uygulamadır.

Ancak yeni düzenlemeyle unvan ve statüleri birbirinden tamamen farklı olduğu halde mühendis ve mimarlar ile öğretmenler, iki yıllık okul mezunları ve hatta ortaöğretim mezunları yapıların kontrolünde eşit oranda yetkili kılınmaktadır.

Ülkemizdeki teknik öğretmenlerin, teknikerlerin ve teknisyenlerin ciddi bir işsizlik sorunu yaşamakta olduğu bilinen bir gerçektir. Bunun nedeni de tıpkı mühendis, mimarlarda olduğu gibi eğitim, öğretim ve istihdam bütünlüklü planlama anlayışının terk edilmesidir.

Kalifiye eleman sorununun en yoğun yaşandığı inşaat sektöründe üretim faaliyetlerinin sağlıklı yürütülmesini sağlayacak teknik öğretmen, tekniker ve teknisyen gibi ara elemanlara ihtiyaç vardır. Siyasi iktidar ise üretim süreçlerini yeniden düzenleyerek, teknik elemanları hukuki statüye kavuşturmak ve üretim sürecindeki önemlerini görünür kılmak yerine, mühendislik mimarlık mesleklerinin çalışma alanlarını teknik elemanlara açarak geçici çözümler üretme peşindedir.

Birliğimiz meslek alanlarımızı itibarsızlaştırmaya yönelik bu türden müdahalelerin karşısında durmaya devam edecektir.

Emin Koramaz
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı