Türkiye’nin dünya üretiminde lider konumda olduğu incirde sır gibi ihracat tablosu ortaya çıktı. İncir üretimi bulunmayan Avurturya, taze incir ihracatında yüzde 22’lik pay ile dünya lideri oldu. Ziraat Mühendisleri Odası’nın (ZMO) hazırladığı 2019 İncir Raporunda yer verilen bilgiye göre Avusturya ihraç ettiği taze incirin yüzde 90’ını Türkiye’den alıyor. Ancak hem FAOSTAT hem de TUİK verilerinde Türkiye’den Avusturya’ya taze incir ihracatı yapıldığına ilişkin bir veri bulunmaması dikkat çekiyor. Türkiye’nin tarımsal üretimde en iddialı olduğu ürünlerin başında gelen incirde ortaya çıkan çelişkili durum hakkında ilgili kurumların kamuoyunu aydınlatması bekleniyor.

İncir üretiminde dünya lideri konumunda bulunan Türkiye’deki yıllık üretim miktarı 300 bin ton civarında. Bu üretimin yüzde 60’ı Aydın, yüzde 15’i ise İzmir’de gerçekleştiriliyor. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) tarafından hazırlanan 2019 yılı İncir Raporu’na göre Türkiye’de yaklaşık 500 bin dekar alanda incir üretimi yapılırken bu alanın yüzde70’i Aydın’da bulunuyor. Raporda, 2018 yılında İzmir ve Bursa’daki incir üretim alanlarında yüzde 10 kadar artış gözlendiğine dikkat çekilirken, Hatay’da ise oransal olarak dikkat çekici bir azalış görüldüğü belirtildi.

TÜRKİYE’DE 11 MİLYON İNCİR AĞACI BULUNUYOR

ZMO’nun İncir Raporuna göre Türkiye’de 10 milyon civarında meyve veren, 1 milyon kadar da meyve vermeyen incir ağacı bulunuyor. Ege ve Akdeniz bölgelerinin başını çektiği incir üretiminde elde edilen ürünlerin büyük bölümü ise kurutularak değerlendiriliyor. 1960’lı yıllarda 200 bin ton civarında olan Türkiye’nin yaş incir üretimi günümüzde yaklaşık 300 bin tona ulaşırken üretim alanlarındaki artış da 40 bin hektardan 50 bin hektara çıktı. İncir ihracatı ise aynı dönem içinde 25-30 bin ton düzeyinden 80 bin ton civarına ulaştı.

* Dünya yaş incir üretimi (2017-FAO)

İNCİR ÜRETİMİ OLMAYAN AVUSTURYA İHRACATTA DÜNYA LİDERİ OLDU

Ancak üretim alanları ve üretimde belirgin bir artışın gözlendiği incirde dış ticarette ortaya çıkan muamma akıllara soru işaretleri getiriyor. ZMO’nun raporunda yer verilen bilgilere göre 2017 yılında dünya taze incir ihracatı toplam 24 bin ton olarak gerçekleşti. Rakamsal değeri 82 milyon Dolara olarak açıklanan dünya taze incir ihracatında öne çıkan ülke ise incir üretimi bulunmayan Avusturya oldu. Buna göre Avusturya dünya taze incir ihracatının yüzde 22’sini tek başına gerçekleştirerek dünyada en fazla taze incir ihraç eden ülke konumuna yükseldi.

TÜİK VERİLERİNDE AVUSTURYA’YA TAZE İNCİR İHRACATI YER ALMIYOR

ZMO’nun raporunda, 1990 yılına kadar Avusturya’nın incir ihracatı bulunmadığına dikkat çekilerek, 1999 yılından itibaren giderek artan bir ihracat olduğu vurgulandı. Ortaya çıkan tablonun bir hayli ilginç olduğu kaydedilen raporda şöyle denildi: “İncir üretimi bulunmayan Avusturya’nın taze incir tedarikini nereden yaptığı, FAOSTAT istatistikleri incelendiğinde, en büyük tedarikçinin yüzde 90’lık pay ile ülkemiz olduğu görülmektedir. Ancak yine FAOSTAT istatistiklerinden Türkiye’nin Avusturya’ya yaptığı taze incir ihracatı sorgulandığında, Türkiye’den hiç taze incir ihraç edilmediği görülmektedir. Bu farklılığın nereden kaynaklandığı tarafımızca bilinmemektedir. TUİK verilerinde de Avusturya’ya taze incir ihracatı yer almamaktadır.”

DÜNYA İNCİR ÜRETİMİNİN YÜZDE 26’SI TÜRKİYE’DEN

ZMO’nun raporuna göre 2017 yılında dünya incir üretimi 1,15 milyon ton olarak gerçekleşirken bunun yüzde 26’sını karşılayan Türkiye ilk sırayı alıyor. Yüzde 15’lik oranla Mısır ikinci, yüzde 12’lik oranla Fas ise üçüncü sırada bulunuyor. Türkiye 2018’de 78 bin ton incir ihracatı gerçekleştirdi. Bu ihracattan 289 milyon Dolar gelir elde edilirken, en fazla incir ihracatı yapılan ülkeler arasında Almanya ve Fransa başı çekiyor.

ALMANYA’YA İNCİR SATIP İNCİR EZMESİ İTHAL EDİYORUZ

Buna karşılık 2018 yılında az da olsa 950 ton incir ithalatı da yapılmış. En fazla incir ithalatı yapılan ülkelerin başında, Türkiye’den en çok incir ithal eden ülke olan Almanya ile ABD ve Çin’in olması dikkati çekiyor. İthal edilen incirlerin, kuru incir ve incir ezmesi formunda olduğu kaydediliyor. Türkiye üretiminde dünya lideri olduğu incirde 2018’de 4,8 milyon dolar, 2019’un ilk sekiz ayında ise 3,4 milyon dolar değerinde incir ithalatı yaptı.

* Dünya kuru incir ihracatı

İNCİR DEPOSU AYDIN’DA ÜRETİME JEOTERMAL ENERJİ TEHDİDİ

İncir üretiminin en fazla yapıldığı Aydın’da ve Ege Bölgesinde jeotermal enerji üretimine yönelik tesislerin toprağa, suya ve havaya yaptığı olumsuz etkilerin üretimi ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkilediğine de dikkat çekilen raporda, “Koruma önlemleri alınmadan ve denetimsiz bir biçimde sürdürülen jeotermal enerji yatırımlarının tarıma olan olumsuz etkileri şu ana kadar göz ardı edilmiş durumdadır. Su kaynakları ağır metal etkileri altındadır. Suların kirlenmesi toprağın kirlenmesi sorununu da doğuracaktır. Bu durum tarım yapılacak alanların giderek daralmasına yol açacaktır. Geleneksel ürünümüz incir tehlike altındadır. Menderes havzasında jeotermal tehdidinin boyutları gün geçtikçe büyümektedir. Jeotermal tesislerinin buharları bölgede nem oranını arttırmakta ve ürün kalitesinde bozulmalar yaşanmaktadır. Bölgede kanser ve solunum yolu hastalıkları görülmektedir. Bu sorunun giderilmesi için gerekli önlemler alınmalı, jeotermal enerji üretimine verdiği zarar göz önüne alınarak kısıtlama ve yasaklamalar getirilmelidir” ifadelerine yer verildi.  

İNCİRDE EN BÜYÜK SORUN AFLOTOKSİN, ÇİFTÇİLER EĞİTİLMELİ

Türkiye’nin önemli ihraç ürünlerinden biri olan incirde üretim ve kurutma süreçlerinin dikkatli şekilde izlenmesi gerektiğine dikkat çekilen ZMO’nun raporunda konuyla ilgili alınması gereken önlemler ise şöyle sıralandı: “Hastalık ve zararlılara dayanıklı, iklim ve toprak koşullarına uyum sağlayan çeşitlere üreticilerin kolayca ulaşması sağlanmalı, incirin uygun yerlerde yetiştirilmesi teşvik edilmelidir. İncirde en büyük sorun aflotoksindir. Engellenmesi için zamanında ve tekniğine uygun bir şekilde budama yapılması, temiz ilek kullanılması, hasat döneminde yere düşen meyvelerin sık sık toplanması, kurutmanın tahta kerevetler üzerinde yapılması yönünde çiftçilerin eğitilmesi gerekmektedir.

`İLK GEMİ` TARİHİNİN GEÇ AÇIKLANMASI FİYATLARI DÜŞÜRÜYOR

Ege İhracatçı Birliklerince belirlenen Gümrük Beyannamelerinin ilk kayda alınış tarihi, diğer bir deyimle ‘İlk Gemi’ olarak tabir edilen ilk yükleme tarihinin geç açıklanması kuru incir arzının artmasına, tüccar ve ihracatçıların üreticilerin elindeki kuru incir almakta isteksiz davranmasına ve ürünün piyasa fiyatının düşmesine ve üreticilerin mağdur olmasına neden olmaktadır.”

İNCİRDE İÇ TÜKETİM ARTIRILMALI

İncirin gerek kuru gerekse taze iç tüketim miktarı artırılması gerektiğine işaret edilen ZMO’nun raporunda, bir yıl içinde tüketilmesi gereken bir ürün olan kuru incirde rekoltenin yüksek olduğu yıllarda, iç piyasa veya ihraç fiyatlarında yaşanan dalgalanmalara da bağlı olarak stok sıkıntısı yaşandığı kaydedildi. Stok sorunun çözülmesi ve fiyat düşüşlerinin önüne geçilmesi amacıyla, gereken miktarda ürünün piyasadan çekilip depolanarak isteyen alıcılara eşit koşullarda verilmesinin büyük önem taşıdığı kaydedilen raporda, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından kuru incirde fiyatın düşmesini engellemek için müdahale alımı yapılacağının açıklanması da olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.

2019 YILI KURU İNCİR ALIM FİYATI 18 TL OLARAK AÇIKLANDI

TMO’nun 2019 yılı kuru incir azami alım fiyatını A Serisi (ballı, yumuşak, kabuğu normal, kalınlıkta, lekesiz incirler) için 18 TL/kg olarak açıkladığı kaydedilen raporda, “Kuru incir alımları TARİŞ İncir Birliği’ne bağlı Germencik ve Nazilli Kooperatiflerinin depolarında yapılıyor. Alımlar sadece üreticilerden gerçekleştirilecek olup, tüccarların ürünleri satın alınmayacak. Uygulamadan ilk yansıyanlar, ilk kez böyle bir görev üstlenen TMO’nun eksperlerinin, TARİŞ eksperleri gibi davranmayıp, benek bahane ederek alımlarda düşük fiyat vermesi sonucu, üreticinin ürünlerini satmayıp geri götürmelerine neden olduğu yönündeki şikâyetlerdir. Bu tür olumsuzluklar yaşanmasına karşın yine de TMO’nun ilk kez böyle bir görev üstlenmesi ve süreci TARİŞ İncir Birliği ile birlikte yürütmesini üreticilerimiz ve ülke tarımı adına memnuniyetle karşılıyoruz” denildi.

 

Haber: Yusuf YAVUZ

Odatv.com

Haber kaynağına ulaşmak için lütfen tıklayınız.