DANIŞTAY  10.d.  BAŞKANLIĞINA 

DOSYA NO :E.2015/4540 

DAVACI                                : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası  

                                                 Karanfil Sk. No-28/12 Kızılay/ANKARA 

VEKİLİ                                 : Av.Zühal SİRKECİOĞLU DÖNMEZ-41998670172 

DAVALI                                : T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı-ANKARA 

KONU                                    : 28 Ağustos 2015 tarih, 29459 sayılı Resmi gazete`de yayımlanan Orman Bitkisi Ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği`nin 1. ve 3. maddelerinin iptaline, bu maddeler Yönetmeliğin Amaç ve Dayanak maddeleri olduğu için iptali halinde Yönetmeliğin tümünün iptali gerekeceğinden Yönetmeliğin tümünün iptaline karar verilmesi talebimizdir. 

AÇIKLAMALAR                 : Dava konusu Yönetmelik ile, orman bitkisi ve bitkisel ürünlerine, asli orman ürünü ve odun dışı orman ürünleri arız olan zararlı organizmalar ile mücadele etmek için, zararlıların teşhisi, mücadele metodu, kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünlerinin reçeteye yazılması, ..biyolojik, bioteknik, mekanik ve kimyasal metotlar kullanılarak teknik mücadele yapmak ve yaptırmak düzenlenmektedir.  

            Yönetmeliğin dayanağı olarak gösterilen kanunlarda yer almayan yetkiler, münhasıran Orman Mühendislerinin tekeline verilmekte ve ayrıca asıl olarak görevli ve yetkili olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı devre dışı bırakılarak bu alan serbest ticarete açılmaktadır. 

            Zararlı organizmalarla mücadelenin usul ve esaslarının belirlenmesi ve bitki koruma ürününün tavsiyesi ve reçete düzenlenmesi ile ilgili hususlardaki düzenlemeler; 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanununda yer almaktadır, Kanunun 4.maddesinde, bitki tanımı "Canlı bitkiler ile bunların derin dondurulmamış meyve ve sebzeleri, yumrular, soğansılar, soğanlar ve rizomlar, kesme çiçekler, yapraklı dallar, budama artığı yapraklar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile dikim amaçlı olan botanik tohumlarını" orman bitkilerini içerecek şekilde yapılmıştır. 

Zararlı organizmalarla mücadelenin esasları ise 15. Madde 2. fıkrasında orman bitkisi ve bitkisel ürünleri de dahil olmak üzere "Zararlı organizmalara karşı yapılacak mücadelenin esasları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca belirlenir. Mücadelenin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca belirlenen esaslara göre yapılması zorunludur" şeklinde düzenlenmiş ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen esaslar dahilinde yapılması hüküm altına alınmıştır.  

Söz konusu kanunun 15. Maddesi 3. Fıkrasında ise "Devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla yapılacak mücadele hizmetleri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca belirlenen esaslara göre, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yapılır. Zararlı organizmalarla yapılacak mücadelenin hem orman hem tarım sahalarını ilgilendirmesi hâlinde, mücadele bu Kanun hükümleri çerçevesinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından işbirliği hâlinde yürütülür." şeklinde düzenlenmiştir. 

Ayrıca 5996 sayılı kanuna dayalı olarak bitki koruma ürününün kullanılması ile ilgili olarak "Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması Ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik" 03.12.2014 tarih ve 29194 sayılı RG`de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Orman Bitkisi Ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği Orman bitki ve bitkisel ürünlerinde uygulanacak ürünlerde mücadeleyi esas alırken çoğunluk bölümleri reçete yazma ile ilgili hususları içermektedir. Bu şekilde bir uygulamanın ülkemizde iki ayrı yönetmelikle yürütülmesi karışıklığa sebep olacaktır. Bu konudaki yetkili otorite Kanun gereği Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığıdır. 

Ülkemizde mücadelenin esasları ve reçete yetkisi 5996 sayılı kanun ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`na verilmiş olup ormanlık alanlarda mücadelenin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılması hüküm altına alınmıştır.   

Ayrıca yönetmelikte Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı görev alanı içerisinde bulunan tarım arazilerindeki mücadelesine yönelik hükümler bulunduğu,  

         Yönetmelikte bazı bölümlerinde getirilmesi uygulamaların (Park, bahçe, mezarlıklar gibi) meslek grupları ve yapılacak uygulamalarda yetki yönünden sıkıntılara yol açacağı,   

         Bitki koruma ürünlerinin ruhsatlandırılması ve kontrolünün Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı`nca yapılması nedeniyle yönetmelik kapsamında yapılacak uygulamaları kapsayan kontrolde yetki kargaşası yaşanacağı, 

        Ormanlık alanlarda yapılacak zirai mücadelede kullanılan bitki koruma ürünlerinin genellikle insan ve çevre sağlığını olumsuz etkileyebilme riski bulunan kimyasal içerikli preparatlarının olmaması bunun yerine tuzak, feromon ve biyolojik mücadele etmenlerinin kullanılması nedeniyle reçete uygulamasına gerek görülmeyecektir. 

Yönetmelik, Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzük ilgili hükümlerine de aykırıdır.

 Zirai Mücadele, Zirai Karantina ve Tarım İlaçları 

Madde 5 - Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması aşamalarında; her türlü hastalık ve zararlılar konusunda teşhis, ilaç ve metod önerisi, mücadele, planlama ve uygulamaların denetlenmesi, gazlama (fümigasyon) gibi faaliyetler ziraat mühendisleri tarafından yürütülür. 

Her türlü zirai mücadele ilacıyla parazit ve predatörleri üreten, ithal ve ihraç eden, depolayan, pazarlayan veya dağıtan işletmeler bu faaliyetleri için teknik eleman veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar.

Yukarıdaki fıkralarda geçen ilaç ve preparatların üretimi, ithali, pazarlanması ve bunların bitkilere uygulanmaları aşamalarındaki ruhsatlandırma ve denetim işleri ziraat mühendisleri tarafından yürütülür.

Yüksek Mahkemenizce, Yönetmeliğin dayanağını oluşturan 5996 sayılı Kanunun yürütücüsü Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından, dava konusu Yönetmelik öncesi uygulamaya ilişkin bilgi-belge istenmesini talep ediyoruz. 

HUKUKİ NEDENLER        : 5996 sayılı Kanun, ilgili tüm diğer Kanun hükümleri, ilgili Yönetmelikler  

SONUÇ ve İSTEM               : Açıklanan ve Yüksek mahkemenizce re`sen dikkate alınacak nedenlerle, dava konusu "Orman Bitkisi Ve Bitkisel Ürünlerine Arız Olan Zararlı Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği"nin 1. ve 3. maddelerinin iptaline, bu maddeler Yönetmeliğin Amaç ve Dayanak maddeleri olduğu için iptali halinde Yönetmeliğin tümünün iptali gerekeceğinden Yönetmeliğin tümünün iptaline karar verilmesini, Yargılamanın duruşmalı yapılmasını, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim. 26/10/2015 

Av.Zühal SİRKECİOĞLU DÖNMEZ

Eki : Vekaletname