GÖKHAN GÜNAYDIN
ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI
YÖNETİM KURULU BAŞKANI, AB
ORTAK TARIM POLİTİKASI UZMANI

TÜRKİYE TARIM SEKTÖRÜ, BİRÇOK SORUNLA KARŞI KARŞIYA. TARIMSAL VE KIRSAL ALTYAPI SORUNLARI, YÜZYILI AŞKIN BİR ZAMAN DİLİMİNDEN GÜNÜMÜZE TAŞINIYOR. TOPRAK MÜLKİYET YAPISI ADALETSİZ DAĞILIYOR, İŞLETMELER KÜÇÜK VE PARÇALI. CUMHURİYET BOYUNCA SAĞLANAN GELİŞMELERE KARŞIN, ÖZELLİKLE TOPRAK REFORMU ÇABALARININ SONUÇSUZ KALMASI VE ÖRGÜTLENME ALANINDA YAŞANAN “AÇIK”, TARIM SEKTÖRÜNDE BİR DÖNÜŞÜMÜ ENGELLİYOR.

BU YAPININ ÜZERİNDE, ÇEYREK YÜZYILDIR SÜRDÜRÜLEN VE SON BEŞ YILLIK SÜREÇTE DERİNLEŞEN “BAĞIMLI POLİTİKALAR”, SEKTÖRÜ ÇÖKÜŞ NOKTASINA GETİRMİŞ DURUMDA.

TAM DA BU DÖNEMDE, MERKEZ KAPİTALİZMİN KURAL TANIMAZ SALDIRILARININ YANIBAŞIMIZDA SAHNELENDİĞİ GÜVENLİKSİZ DÜNYADA, GIDA GÜVENLİĞİ HER ZAMANKİNDEN DAHA YAŞAMSAL BİR ÖNEM TAŞIYOR.

AYNI SÜREÇ İÇİNDE, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ ANLAŞMALARI, ÜLKELERİN TARIM SEKTÖRÜNDE UYGULAYACAKLARI POLİTİKALARIN ÇERÇEVESİNİ ÇİZİYOR. BU, ULUSLAR ARASI DÜZLEMİN, ULUS DEVLETLERİN POLİTİKA BELİRLEME ERKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİ ALANININ GİDEREK ARTIŞINA İŞARET EDİYOR.

ANCAK, TÜRKİYE AÇISINDAN KONU, ULUSLAR ARASI İLİŞKİLER BOYUTU İLE SINIRLI KALMIYOR. TÜRKİYE’NİN TARIM POLİTİKALARINDAKİ YETKİ ALANI, OLASI BİR AB ÜYELİĞİ DURUMUNDA, ULUSLARÜSTÜ DÜZLEME TERK EDİLMİŞ OLACAK.

AVRUPA BİRLİĞİ, ORTAK TARIM POLİTİKASI’NI ULUSLARÜSTÜ BİR POLİTİKA ALANI OLARAK İNŞA ETMİŞ. BİRLİĞİN POLİTİKALARI VERİLİ MEKANİZMALAR İÇ İNDE BRÜKSEL’DE SAPTANIYOR, 25 ÜYE ÜLKE BU POLİTİKALARA UYUYOR.

1958 YILINDA TOPLULUĞUN OLUŞTURULMASINDAN 3 YIL SONRA KURULAN ORTAK TARIM POLİTİKASI (OTP), DÖNEM İÇİNDE BİRÇOK DEĞİŞİKLİKLER GEÇİRMİŞ. TOPLULUĞA ETKİ EDEN İÇSEL VE DIŞSAL GELİŞMELER, OTP REFORMLARININ TETİKLEYİCİSİ OLUYORLAR.

O HALDE, OTP’Yİ DEĞİŞTİREN DİNAMİKLERİ İYİ ANALİZ ETMEK GEREKİYOR. OTP HANGİ AMAÇLA KURULDU, TOPLULUĞA NELER SAĞLADI, REFORME EDİLDİĞİ DÖNEMLERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR? BUGÜNKÜ OTP TÜRKİYE İÇİN UYGUN BİR POLİTİKA SETİ MİDİR, DAHA DA ÖNEMLİSİ, TÜRKİYE İÇİN “ÖNGÖRÜLEN” ÜYELİK TARİHİNDE VAROLACAK OTP, TÜRKİYE TARIMI İÇİN BİR ÇIKIŞ YOLU OLABİLİR Mİ?

BÜTÜN BU SORULARLA EŞANLI OLARAK, ÜLKE TARIMININ BUGÜNKÜ YAPISI İLE BİR AB ÜYELİĞİNİN, TARIMSAL YAPILARA ETKİSİ NE OLUR, MÜZAKERE SÜRECİNDE NELER YAPILMALIDIR SORULARI SORULMALI VE ANALİTİK YANITLAR ÜRETİLMEYE ÇALIŞILMALIDIR.

GÜNDEM 2000 KAPSAMINDA, OTP’NİN 2003 HAZİRAN REFORMU SONRASI DURUMUNU VERİ ALARAK VE 6 EKİM 2004 TARİHİNDE YAYIMLANAN AVRUPA BİRLİĞİ İLERLEME RAPORU İLE 17 ARALIK 2004 TARİHLİ KONSEY KARARI’NDA TARIM İLE İLGİLİ İFADELERİN DE İZİNİ SÜREREK, BU SORULARI YANITLAMAYA ÇALIŞALIM…

TARIM VE KIRSAL ALANLA İLGİLİ YANILSAMALAR

TARIM VE KIRSAL ALAN, TÜRKİYE’NİN SOSYO-EKONOMİK YAŞAMINDA ÖNEMLİ YER TUTMAKTADIR. BU GERÇEĞİ RAKAMLARLA İFADE ETMEK GEREKİRSE, ÜLKE NÜFUSUNUN YÜZDE 35’İ KIRSAL ALANDA YAŞAMAKTA, TARIMIN İSTİHDAMA KATKISI YÜZDE 34, GSMH’YE KATKISI İSE YÜZDE 11 DÜZEYİNDE BULUNMAKTADIR.

AVRUPA BİRLİĞİ’NDE AYNI VERİLER ÇOK DAHA DÜŞÜK DÜZEYLERDE BULUNMAKTADIR. 1 MAYIS 2004’TEN İTİBAREN 25 ÜYELİ OLAN AB’NİN İSTİHDAMINDA TARIMIN PAYI YÜZDE 6 DÜZEYİNDE BULUNURKEN, GSMH’DE TARIMIN PAYI YÜZDE 2’NİN ALTINDA BULUNMAKTADIR.

TABLO 1’DE AB VE TÜRKİYE’NİN ÖNEMLİ GÖSTERGELERİ, KARŞILAŞTIRMALI OLARAK VERİLMEKTEDİR:

GÖSTERGELER İLK BAKIŞTA, AB İÇİN TARIMIN ÖNEMİNİN GİDEREK AZALDIĞI KANISI YARATABİLMEKTEDİR. BUNA KARŞILIK, AB BÜTÇESİNİN YAKLAŞIK YARISI TARIMA AYRILMAKTA, AB MEVZUATININ YARISINI DA TARIM OLUŞTURMAKTADIR.

BU İKİ BİRBİRİNDEN OLDUKÇA FARKLI TARIMSAL-KIRSAL YAPI, 1999 HELSİNKİ ZİRVESİ KARARLARINDAN BU YANA, BÜTÜNLEŞTİRİLMEYE ÇALIŞILMAKTA, BU ÇERÇEVEDE DE BİRÇOK MANİPÜLASYON YAPILMAKTADIR.

BU BÖLÜMDE, TEMEL YANILSAMALAR AÇIKLANMAYA ÇALIŞILACAKTIR.

ORTAK TARIM POLİTİKASI NEDEN DEĞİŞİYOR?

ROMA ANLAŞMASI İLE AET KURULDUĞUNDA, SAVAŞLARLA BİÇİMLENMİŞ ANCAK SAVAŞ ANILARI DA HALA CANLI OLAN BİR AVRUPA SÖZ KONUSU İDİ. TOPLULUĞU OLUŞTURAN ALTI ÜLKENİN YURTTAŞLARI, AÇLIĞI TANIMIŞ BİR KUŞAĞI TEMSİL EDİYORLARDI. BU NEDENLE 1961 YILINDA ORTAK TARIM POLİTİKASI’NIN TEMEL HEDEFİ, TOPLULUĞU TEMEL ÜRÜNLERDE KENDİNE YETER BİR DÜZEYE YÜKSELTMEK İDİ. ÜRETİCİ VE TÜKETİCİ REFAHI, VERİMLİLİK, ARZDA SÜREKLİLİK, ÜRETİMDE İSTİKRAR, BU TEMEL HEDEFİN YANINDAKİ DİĞER HEDEFLER İDİ.

“TEK PAZAR”, “TOPLULUK TERCİHİ” VE “MALİ DAYANIŞMA” İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE GELİŞTİRİLMESİ AMAÇLANAN OTP, 1962 YILINDA EŞSİZ BİR FİNANSMAN ARACI İLE DONATILDI: TARIMSAL GARANTİ VE YÖNVERME FONU (FEOGA). 1967 YILINDAN İTİBAREN ÜRÜNLERİN TOPLULUK İÇİN İFADE ETTİĞİ ANLAMA GÖRE KURGULANMIŞ “ORTAK PİYASA DÜZENLERİ” (OPD) DEVREYE GİRMEYE BAŞLADI. BUGÜN AB, 23 OPD’YE SAHİPTİR. POLİTİKALARINI YÜRÜTMEK ÜZERE GÜÇLÜ BİR “TARIM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ” (DG VI), MÜDAHALE KURULUŞLARI, ÖDEME KURULUŞLARI, OTP’NİN DİĞER ARAÇLARI NİTELİĞİNDE KURGULANDILAR.

İLK DÖNEMLERİNDE TOPLULUK BÜTÇESİNİN YARISINA YAKIN RAKAMLARLA FİNANSE EDİLEN OTP, KIRSAL VE TARIMSAL ALTYAPI SORUNLARINI BÜYÜK ÖLÇÜDE ÇÖZDÜ, ÜRETİME BAĞLI GELİR DESTEĞİ POLİTİKALARI İLE VERİMLİLİK SAĞLANDI, ÜRETİM ARTIŞLARI İLE TOPLULUK TEMEL ÜRÜNLERDE KENDİNE YETERLİLİĞİ YAKALADI.

BİR ANLAMDA OTP’NİN BAŞARISI, KENDİ KRİZİNİ DE BERABER ÜRETMİŞTİR. ÜRETİMİ DESTEKLEYEN POLİTİKALARDAN DAHA ÇOK YARARLANMAK İSTEYEN TOPLULUK ÜRETİCİSİ HER GEÇEN YIL DAHA ÇOK ÜRETMİŞ, AŞKIN ÜRETİM KAPASİTESİ NEDENİYLE TOPLULUK STOKLARI BÜYÜMÜŞ, STOKLARIN ERİTİLEBİLMESİ İÇİN DIŞ PAZARLARDA ABD İLE SÜBVANSİYONLAR SAVAŞINA GİRİLMİŞ, TÜM BU SÜREÇ ANORMAL BÜTÇE YÜKÜ VE ULUSLAR ARASI ALANDA SÜRTÜŞMELERİ DE BERABERİNDE GETİRMİŞTİR.

AYNI SÜREÇTE, 1986 YILINDA, GATT URUGUAY TURU TARIM GÖRÜŞMELERİ BAŞLAMIŞTIR. GÖRÜŞMELER, ASIL OLARAK ABD VE AB’NİN PAZARLIĞI ŞEKLİNDE GELİŞMİŞTİR. BİR-İKİ YIL SÜRECEĞİ SANILAN GÖRÜŞMELER, ÇETİN PAZARLIKLAR NEDENİYLE TAM 8 YIL SÜRMÜŞTÜR.

İŞTE BU GÖRÜŞMELER SÜRERKEN, OTP’DEKİ EN KÖKLÜ REFORMLARDAN BİRİSİ OLAN 1992 REFORMLARI GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. REFORMUN TEMEL HEDEFİ, AŞKIN ÜRETİM KAPASİTESİNİ GERİ ÇEKMEK, TOPLULUK STOKLARINI VE BÜTÇE YÜKÜNÜ AZALTMAK, GATT GÖRÜŞMELERİNDE TOPLULUĞUN ELİNİ GÜÇLENDİRMEKTİR. BU ANLAMDA “ÇEVRE”, BİRDENBİRE OTP’NİN EN ÖNEMLİ KAYGILARINDAN BİRİSİ HALİNE GELİVERMİŞTİR. SET ASİDE ÖNLEMLERİ ÇERÇEVESİNDE, ÜRETİM ALANLARINI BOŞ BIRAKAN ÜRETİCİLERE DOĞRUDAN ÖDEME YAPILMAYA BAŞLANILMIŞTIR.

ARKASINDAN, GÜNDEM 2000 DİYE ANILAN REFORM SÜRECİ DEVREYE GİRMİŞTİR. 1999 MART VE 2003 HAZİRAN AYLARINDA AÇIKLANAN ÖNLEMLER İLE AB, MÜDAHALECİ POLİTİKALARDAN VAZGEÇMEKTE, DESTEK KOMPOZİSYONUNU ÜRETİMDEN BAĞIMSIZ ARAÇLARA YÖNELTMEKTE; BU ARADA KIRSAL KALKINMA, ÇEVRE VE KALİTE POLİTİKALARINI ÖNE ÇIKARMAKTADIR.

İÇSEL NEDENLER BİR TARAFA BIRAKILIRSA, OTP’NİN 1992 REFORMU TOPLULUĞU GATT URUGUAY TURU GÖRÜŞMELERİNE HAZIRLAMAK, GÜNDEM 2000 REFORMU İSE 2004 YILINDA AB’YE KATILACAK 10 YENİ ÜLKEYE, DEYİM YERİNDE İSE BİR “HOŞ GELDİN PARTİSİ” HAZIRLAMAKTIR.

TÜRKİYE’YE PARA MI YAĞACAK?

BU SORUYU YANITLARKEN, ÖNCE, TOPLULUK BÜTÇESİNİN, 2000-2006 YILLARI ARASINDAKİ “DENGESİ”NE BAKALIM. BÜTÇE RAKAMLARI, BU EĞLENCELİ PARTİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN ÖNEMLİ BİLGİLER SUNUYOR. (TABLO 2)

RAKAMLAR GÖSTERMEKTEDİR Kİ, HALEN 103 MİLYAR EUROLUK AB BÜTÇESİNİN 43 MİLYAR EUROSU TARIMA AYRILMAKTADIR. 10 ADAY ÜLKE İÇİN KATILIM ÖNCESİ YARDIMLAR, 3 MİLYAR 120 MİLYON EURO İLE SINIRLANDIRILMIŞ OLUP, BUNUN 520 MİLYON EUROSU TARIMA ÖZGÜLENMİŞTİR. TOPLULUĞA 1 MAYIS 2004 TARİHİNDE ÜYE OLAN 10 ÜLKE, İŞTE BU YILLIK 520 MİLYON EURO’YU PAYLAŞMIŞLARDIR. BU DURUM, “AB ADAYLIK SÜRECİNDE TARIM SEKTÖRÜNE PARA YAĞACAK” BEKLENTİLERİNİN NE DENLİ YANLIŞ OLDUĞUNU ORTAYA KOYMAKTADIR.

ÜYE OLDUĞUMUZDA, TÜRKİYE’NİN KADERİ, TIPKI İRLANDA, YUNANİSTAN VE PORTEKİZ’İNKİ GİBİ DEĞİŞECEK Mİ?

BU SORUYU YANITLARKEN DE, FEOGA GARANTİ BÖLÜMÜNDEN KIRSAL KALKINMA İÇİN AYRILAN FİNANSMANIN, ÜLKELERE DAĞILIMINI GÖSTEREN AŞAĞIDAKİ TABLO VERİLERİNDEN YARARLANALIM:

TABLO 2.1’DEKİ DEĞERLERİNDEN GÖRÜLECEĞİ ÜZERE, AB’NİN 15 ÜLKESİ KIRSAL KALKINMA ÖNLEMLERİ İÇİN 2000-2006 DÖNEMİNDE 33 MİLYAR EUROYA YAKIN BİR FON KULLANIRLARKEN, YENİ ÜYE OLAN 10 ÜLKE, 2004-2006 DÖNEMİNDE 5.8 MİLYAR EURO KAYNAĞA SAHİP OLABİLECEKLERDİR. MERKEZ ÜLKELERİN KIRSAL KALKINMA YOLUNDAKİ GEREKSİNİMLERİNİN, BİRLİĞE YENİ ÜYE OLMUŞ 10 MERKEZİ VE DOĞU AVRUPA ÜLKESİ İLE KARŞILAŞTIRILDIĞINDA NE DENLİ AZ OLDUĞU ÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE, KAYNAK DAĞILIMINDAKİ “DENGE” DAHA ÇARPICI OLMAKTADIR.

BU TABLODAN DA ŞUNU ÖĞRENİYORUZ: AB ARTIK “ÇOK VİTESLİ” YA DA “ALAKART” AVRUPA’YI TEMSİL ETMEKTEDİR, BAŞKA BİR DEYİŞLE, TÜM ÜYE ÜLKELERİN AYNI GELİŞMİŞLİK DERECESİNE SAHİP OLMASI TEMEL AMAÇLAR ARASINDAN ÇIKMIŞTIR.

AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU’NUN AVRUPA BİRLİĞİ’NE DÖNÜŞTÜĞÜ MAASTRİCHT ANLAŞMASI, BU SONUCU DİPLOMATİK BİR DİLLE TÜM DÜNYAYA AÇIKLAMIŞTIR ASLINDA…

OYSA BİLİNİR Kİ, 1973’TE İRLANDA, 1981’DE YUNANİSTAN VE 1985’TE PORTEKİZ TOPLULUĞA ÜYE OLDUKLARINDA, ANILAN TARİHLERDEKİ TOPLULUK GENİŞLEME STRATEJİSİ, EŞİT DERİNLEŞME İLKESİNE DAYANIYORDU. KAPİTALİZMİN DÖNÜŞÜMÜ DÜNYAYI DEĞİŞTİRDİKÇE, TOPLULUĞUN GENİŞLEME ÖNCELİKLERİ DE DEĞİŞTİ VE ARTIK ALAKART AVRUPA İÇİNDE HERKES KESESİNE GÖRE MENÜ SEÇMEK DURUMUNDADIR. BAŞKA BİR DEYİŞLE, BRÜKSEL HERKESE AYNI YEMEĞİ ÇIKARMAKTAN ÇOKTAN VAZGEÇMİŞTİR.

BU ALANDA DA HABERLER KÖTÜ… TÜRKİYE “ÜYE OLUNCA”, TARIMA PARA YAĞMAYACAK. BİR ÖNCEKİ TARIM KOMİSERİ FRANZ FİSCHLER, VERHEUGEN’E YAZDIĞI MEKTUPTA BUNU AÇIKÇA SÖYLÜYOR ASLINDA. DİYOR Kİ, “TÜRKİYE DAHA GENİŞ, DAHA KALABALIK VE DAHA YOKSUL BİR ÜLKE. ORTAK TARIM POLİTİKAMIZI BUGÜN TÜRKİYE’DE AYNEN UYGULASAK, DGD İÇİN 8, PAZAR ÖNLEMLERİ İÇİN 1, KIRSAL KALKINMA ÖNLEMLERİ İÇİN DE 2.3 MİLYAR EURO OLMAK ÜZERE, TOPLAM 11.3 MİLYAR EURO’YA GEREKSİNİM VAR. BUNU YAPAMAYIZ.”

DİLERSENİZ, BİR DE TÜRKİYE NE KADAR TARIMINA BÜTÇE AYIRIYOR, BUNA BAKALIM: 3.7 KATRİLYON TL, BUNUN DA GERÇEKLEŞMESİ 3.2 KATRİLYON TL CİVARINDA. BAŞKA BİR DEYİŞLE, TÜRKİYE, OTP’NİN SAĞLADIĞI DESTEK DÜZEYİNİN ANCAK 1/7’SİNİ TARIMA AYIRIYOR.

DEMEK Kİ, EĞER ORTADA DEĞİŞMESİ GEREKEN BİR KADER VARSA, BUNU KENDİMİZ YAPACAĞIZ, AB DEĞİL…

OTP’NİN GÜNÜMÜZDEKİ YAPISI

AB TARIM BAKANLARI KONSEYİ, 23 OCAK 2003 TARİHLİ KOMİSYON ÖNERİSİNE DAYANARAK, LÜKSEMBURG’DA 26 HAZİRAN 2003’TE, ORTAK TARIM POLİTİKASI’NDA TEMEL BİR REFORM YAPILMASI KONUSUNDA BİR ANLAŞMAYA VARMIŞLARDIR. GÜNDEM 2000’İN AMAÇLARI DOĞRULTUSUNDA, REFORM 2004 VE 2005 YILINDAN İTİBAREN YÜRÜRLÜĞE GİRMEKTEDİR.

YENİ REFORM, OTP’Yİ DESTEKLERDEN ÇİFTLİK SEKTÖRÜNE VE KIRSAL EKONOMİYE KAYDIRMAYA ODAKLANMAKTADIR.

REFORMUN GERÇEKLEŞTİRİLDİĞİ TARİHTE AB KOMİSYONU’NUN TARIMDAN SORUMLU KOMİSERİ OLAN FİSCHLER KONU İLE İLGİLİ OLARAK ŞUNLARI SÖYLEMEKTE İDİ;

“BU KARAR YENİ BİR ÇAĞIN AÇILIŞINA İŞARET ETMEKTEDİR. ÇİFTLİK POLİTİKALARIMIZ KÖKTEN DEĞİŞECEKTİR. BUGÜN AVRUPA, YENİ VE ETKİLİ BİR ÇİFTLİK POLİTİKASINI GÜNDEME GETİRMEKTEDİR. DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİMİZ, BUNDAN BÖYLE ÜRETİMLE BAĞLANTILI OLMAYACAKTIR. YENİ POLİTİKALARIMIZ, ÜRETİCİLERİMİZİN GELİRLERİNİ STABİLİZE EDERKEN, ONLARI TÜKETİCİLERİN İSTEDİĞİ ÜRÜNLERİ ÜRETMEYE YÖNLENDİRECEKTİR. TÜKETİCİLERİMİZ VE VERGİ ÖDEYENLERİMİZ DAHA ŞEFFAF VE PARALARININ DAHA İYİ DEĞERLENDİRİLDİĞİ BİR YAPIYA KAVUŞACAKLARDIR. BU REFORM AYRICA DÜNYAYA GÜÇLÜ BİR MESAJ YOLLAYACAKTIR. YENİ POLİTİKAMIZ TİCARET DOSTUDUR. ULUSLAR ARASI TİCARETİ BOZAN VE ÜLKELERİN GELİŞMELERİNE ZARAR VEREN ESKİ SÜBVANSİYON SİSTEMİNE ELVEDA DİYORUZ. REFORM, DOHA GELİŞİM GÜNDEMİNDEKİ GÖRÜŞMELERDE AVRUPA’NIN ELİNİ GÜÇLENDİRMEKTEDİR. AB EV ÖDEVİNİ YAPMIŞTIR, DTÖ GÖRÜŞMELERİNİN BAŞARIYLA SONUÇLANDIRILMASI İÇİN ŞİMDİ SIRA DİĞERLERİNDEDİR. ANCAK ŞUNUN YANLIŞ DEĞERLENDİRİLMEMESİ GEREKİR. CANCUN BAKANLAR TOPLANTISI’NDA AB, ANCAK DİĞER TARAFLARIN GÖRÜŞMELERDE DEĞİŞİM İÇİN ÖNERİLER GETİRMESİ DURUMUNDA KENDİ YÜKSELMİŞ GÖRÜŞME KAPASİTESİNİ KULLANACAKTIR. TEK TARAFLI SİLAHSIZLANMA SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. TOP ŞİMDİ ABD GİBİ HALA TİCARETE ZARAR VEREN POLİTİKALAR SÜRDÜREN DİĞER TAKIMLARIN KAMPINDADIR.”

DOĞRUDAN YARDIM KARARLARI

AVRUPA’DA UYGULANAN REFORMUN TEMEL DESTEKLEME FİYATLARINA OLAN ETKİSİ AŞAĞIDA VERİLMEKTEDİR;

TAHILLAR : MÜDAHALE FİYATLARI VE 63 EUR/TONLUK DOĞRUDAN YARDIMLAR KORUNMAKTA, FAKAT AYLIK ARTIŞLAR % 50 İNDİRGENMEKTEDİR. ÇAVDAR MÜDAHALE SİSTEMİNDEN ÇIKARILMAKTA FAKAT ÇAVDAR ÜRETİMİ ÖNEMLİ OLAN ÜLKELER, ÇAVDAR ÜRETİM ALANLARINI DESTEKLEMEK İÇİN, KIRSAL KALKINMA ÖNLEMLERİ KAPSAMINDA, İLAVE % 10 MODÜLASYON PARASI ALABİLECEKLERDİR.

PROTEİNLİ ÜRÜNLER: PROTEİNLİ ÜRÜNLER İÇİN CARİ İLAVE (9.5 EUR/TON) SÜRDÜRÜLECEK VE 55.57 EUR/HA ÜRÜN ÖZEL ALAN ÖDEMESİNE DÖNÜŞTÜRÜLECEKTİR. ÖDEME, YENİ MAKSİMUM GARANTİ ALANI OLAN 1.4 MİLYON HEKTAR SINIRI İÇİNDE YAPILACAKTIR.

BAKLİYAT: CARİ REJİM 2004 – 2005 YILLARINDA DEĞİŞMEMİŞ OLUP, DAHA SONRA TEK ÖDEME SİSTEMİNE ENTEGRE EDİLECEKTİR.

MAKARNALIK BUĞDAY : GELENEKSEL ÜRETİM ALANLARINDA MAKARNALIK BUĞDAYA VERİLEN İLAVE DESTEKLER, ÜRETİMDEN BAĞIMSIZ OLARAK SÜRDÜRÜLECEKTİR. ÜYE ÜLKELER BUNUN % 40’INI ÜRETİMLE BAĞLANTILANDIRABİLİRLER. YARDIM 2004 YILINDA 313 EUR/HA, 2005’TE 291 EUR/HA, 2006’DA 285 EUR/HA OLACAK VE TEK ÖDEME PLANINA DAHİL EDİLECEKTİR. MAKARNALIK BUĞDAYIN YETİŞTİRİLDİĞİ DİĞER ALANLARDA HALEN 139.5 EUR/HA OLARAK ÖDENEN ÖZEL YARDIMLAR, ÜÇ YIL İÇİNDE KALDIRILACAKTIR. BU DOĞRULTUDA YARDIMLAR 2004’TE 93 EUR/HA, 2005’TE 46 EUR/HA OLACAK VE DAHA SONRA SIFIRLANACAKTIR. 2004/2005 YILINDAN İTİBAREN, AÇIK ÖLÇÜTLERE BAĞLI OLARAK, 40 EUR/TON ÖZEL PRİM ÖDENECEKTİR.

KURUTMA YARDIMLARI: İLAVE ÖDEMELER 19 EUR/HA’DAN 24 EUR/HA’A ÇIKARILMIŞTIR.

NİŞASTALIK PATATES : 110.54 EUR/TON’LUK NİŞASTALIK PATATES CARİ ÖDEMELERİNİN % 40’I NİŞASTA ENDÜSTRİSİNE TARİHİ TESLİMLER (HİSTORİCAL DELİVERİES) TEMELİNDE TEK ÖDEME PLANINA DAHİL EDİLECEKLERDİR. GERİYE KALANLAR NİŞASTALIK PATATES ÖZEL ÜRÜN ÖDEMELERİ OLARAK KORUNACAKTIR. NİŞASTA ÜRETİM GERİ ÖDEMESİ OLARAK, MİNİMUM FİYAT UYGULAMASINA DEVAM EDİLECEKTİR.

KURU YEM : KURU YEM SEKTÖRÜNDE DESTEKLER ÜRETİCİ VE İŞLEYİCİLER ARASINDA DAĞITILACAKTIR. ÜRETİCİLERE YAPILAN DOĞRUDAN YARDIMLAR, ENDÜSTRİYE TARİHİ TESLİMLER (HİSTORİCAL DELİVERİES) TEMELİNDE TEK ÖDEME PLANINA DAHİL EDİLECEKLERDİR. CARİ ULUSAL GARANTİ MİKTARLARI HESABA KATILARAK BİR ULUSAL TAVAN UYGULANACAKTIR. 2004/05 YILINDA İŞLEME YARDIMLARI 33 EUR/TON’DA FİXLENECEKTİR.

ENERJİ ÜRÜNLERİNE DESTEK : ENERJİ ÜRÜNLERİ ÜRETİCİLERİNE 45 EUR/HA YARDIM ÖDENECEK VE TÜM AB İÇİNDE 1 500 000 HEKTAR MAKSİMUM GARANTİ EDİLECEK ALANDA UYGULANACAKTIR. ÜRETİCİ VE İŞLEME ENDÜSTRİSİ ARASINDA YAPILAN BİR SÖZLEŞMEYE KONU ENERJİ ÜRÜNÜ ÜRETEN ÜRETİCİLER YARDIM ALMAYA HAK KAZANACAKLARDIR. İŞLEMENİN ÇİFTLİKTE YAPILDIĞI DURUMLARDA İSE, SÖZLEŞME ARANMAYACAKTIR.

ÇELTİK : MÜDAHALE FİYATI, 150 EUR/TON OLACAK ŞEKİLDE % 50 İNDİRGENECEKTİR. MÜDAHALE, YILDA 75 000 TON İLE SINIRLANDIRILACAKTIR. ÜRETİCİ GELİRLERİNİ STABİLİZE ETMEK İÇİN, DOĞRUDAN YARDIMLAR 52 EUR/TON’DAN 177 EUR/TON’A ÇIKARTILACAKTIR. BUNUN 102 EUR/TON’U TEK ÖDEME PLANININ BİR PARÇASI OLACAKTIR VE CARİ MAKSİMUM GARANTİ ALANI TARAFINDAN SINIRLANAN TARİHİ HAKLAR TEMELİNDE ÖDENECEKTİR.

SERT KABUKLULAR : HALEN UYGULANAN SİSTEM; BADEM, FINDIK, CEVİZ VE FISTIK İÇİN AYRI AYRI BELİRLENMİŞ OLAN 800 BİN HEKTARLIK ULUSAL GARANTİ ALANINDA 120.75 EUR/HA YILLIK DÜZ ORANLI ÖDEME İLE DEĞİŞTİRİLECEKTİR. ÜYE ÜLKELER, GARANTİ MİKTARLARINDA ÇEŞİTLİ ESNEKLİKLERE SAHİPTİRLER.

SÜT: KONSEY, SÜT SEKTÖRÜNDE ASİMETRİK FİYAT İNDİRGEMESİNE KARAR VERMİŞTİR. AJANDA 2000’DE ÖNGÖRÜLEN % 10 FİYAT İNDİRGEMESİNDEN SONRA, MÜDAHALE FİYATINDA % 25’LİK BİR YENİ İNDİRGEME (2004’TE % 7, 2005-2006 VE 2007’DE % 4) YAPILACAKTIR. KAYMAĞI ALINMIŞ SÜT TOZUNDA FİYAT İNDİRGEMESİ, AJANDA 2000’DE KARARLAŞTIRILDIĞI GİBİ, % 15 OLACAKTIR (2004’TEN 2006’YA ÜÇ AŞAMADA). TEREYAĞI MÜDAHALE ALIMLARI 2004’TE 70 BİN TONLA SINIRLANDIRILMIŞ OLUP, YILLIK 10 AR BİN TONLUK DÜŞMELERLE, 2007’DE 30 BİN TON OLACAKTIR. BU LİMİT ALTINDA, ALIMLAR, YALNIZCA İHALE YOLU İLE YAPILACAKTIR. SÜT HEDEF FİYATI KALDIRILACAKTIR. TAZMİNAT, TEK ÖDEME PLANININ BİR PARÇASI OLARAK, AŞAĞIDAKİ GİBİ ÖDENECEKTİR; 2004 YILINDA 11.81 EUR/TON, 2005’TE 23.65 EUR/TON VE 2006 VE SONRASINDA 35.5 EUR/TON. SÜT ÜRETİCİLERİNE STABİL BİR PERSPEKTİF SUNMAK İÇİN, KONSEY, 2014/2015 YILINA KADAR REFORME EDİLMİŞ SÜT KOTA SİSTEMİNİ SÜRDÜRMEYE KARAR VERMİŞTİR. AJANDA 2000’DE KARAR VERİLEN GENEL KOTA ARTIRIMLARI, 2006 VE SONRASINDA YAPILACAKTIR.

OTP, AYRICA, ÜRETİCİNİN STANDARTLARI KARŞILAYABİLMESİ VE ÇARPRAZ UYUMDAN OLUMSUZ ETKİLENMEMESİ İÇİN BİR ÇİFTLİK DANIŞMA HİZMETLERİ SİSTEMİ GETİRMİŞTİR.

SİSTEMİN AMACI, OTP DESTEKLERİNDEN YARARLANAN ÇİFTLİKLERE YÖNELİK BİR DENETİM SİSTEMİ KURMAKTIR. DENETİM MATERYAL AKIŞININ STOK VE MUHASEBESİNİ DE KAPSAMINA ALACAKTIR. ÇİFTLİKTE UYGULANAN ÇİFTLİK YÖNETİM SÜREÇLERİ, ÖZELLİKLE ÇEVRE, GIDA GÜVENLİĞİ VE HAYVAN REFAHI İLE İLGİLİ OLMAK ÜZERE KAYIT ALTINA ALINACAKTIR (BÖLGESEL DÜZEYDEKİ UYGULAMALAR İÇİN BAZI ESNEKLİKLER SÖZ KONUSUDUR). SİSTEM AYRICA ÇİFTÇİLERİN, ÜRETİM SÜREÇLERİNDE İYİ TARIM UYGULAMALARINA VE STANDARTLARA NASIL ERİŞECEKLERİ YOLUNDA BİR HİZMET TE SAĞLAYACAKTIR. ÇİFTLİK DANIŞMA HİZMETLERİ, 2006 YILINA KADAR ÜYE ÜLKELER İÇİN OPSİYONEL OLUP, 2007’DEN İTİBAREN SİSTEME GİRMEK ZORUNDADIRLAR. ÜRETİCİLERİN KATILIMI, BAŞLANGIÇTA GÖNÜLLÜLÜK ESASINA DAYANIR. 2010’DA, KOMİSYON RAPORUNA DAYANARAK KONSEY, BELİRLİ ÜRETİCİ GRUPLARI İÇİN SİSTEMİ ZORUNLU TUTACAKTIR.

BELGELERİN İZİNDE POLİTİKA UYUMUNUN ANALİZİ

AB KOMİSYONU, 6 EKİM 2004 TARİHİNDE BİR İLERLEME RAPORU YAYIMLAMIŞTIR. SÖZÜ EDİLEN BELGE, 17 ARALIK ÖNCESİ YAYIMLANAN SON İLERLEME RAPORU OLMASI AÇISINDAN ÖNEMLİDİR.

17 ARALIK 2004 TARİHLİ KONSEY KARARI, İLERLEME RAPORU’NUN ÇİZDİĞİ ÇERÇEVEYİ YANSITAN BİR BELGE OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİDİR.

AŞAĞIDA, ÖNCE HER İKİ BELGENİN TARIMLA İLGİLİ HÜKÜMLERİ DEĞERLENDİRİLECEK, ARDINDAN POLİTİKA UYUMUNUN TARAFLAR AÇISINDAN DOĞURACAĞI OLASI SONUÇLAR ANALİZ EDİLMEYE ÇALIŞILACAKTIR.

İLERLEME RAPORU’NDA TARIM

6 EKİM 2004 TARİHİNDE YAYIMLANAN İLERLEME RAPORU’NDA, TÜRKİYE’DE UYGULANAN IMF VE DÜNYA BANKASI DESTEKLİ “TARIM REFORMLARININ” HENÜZ SONUÇLANDIRILAMADIĞI BELİRTİLEREK, ELEŞTİRİ GETİRİLİYOR.

RAPOR’UN, “TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİNİN ETKİLERİ” BÖLÜMÜNDE, İLERİDEKİ BİR TARİHTE GERÇEKLEŞTİRİLEBİLECEK ÜYELİĞİN ETKİLERİNİN ŞİMDİDEN KESTİRİLMESİNİN ZOR OLDUĞU BELİRTİLDİKTEN SONRA, BUNUNLA BİRLİKTE, MEYVE – SEBZE, FINDIK, BAKLİYAT VE KOYUN ETİ GİBİ REKABET ŞANSI OLAN ÜRÜNLER DIŞINDA, TÜRKİYE’NİN İŞİNİN ZOR OLDUĞU VE REKABETÇİ BİR YAPI İÇİN DAHA FAZLA LİBERALİZASYON GEREKTİĞİ SÖYLENİLİYOR. OLASI BİR ÜYELİKTE, TERCİHLİ TİCARET AVANTAJLARI SONA ERECEK OLAN TÜRKİYE’NİN TARIMSAL DIŞSATIMININ AZALACAĞI, BUNA KARŞILIK KISITLAMALARIN KALKMASI NEDENİYLE AB’NİN DIŞSATIMININ ARTACAĞI BELİRTİLİYOR. BU NOKTADA, RAPOR, ÇOK İLGİNÇ BİR ÖNERİ GELİŞTİRİYOR: ÜYELİK ANINDAKİ ŞOKTAN KORUNMAK İÇİN, ÜYE OLMADAN, GEÇİŞ SÜRECİNDEYKEN, AB’YE YÖNELİK TİCARİ KISITLAMALARINIZI TÜMÜYLE KALDIRIN !..

BU, TAM ANLAMIYLA BİR KARA MİZAHTIR: SICAK SUYA DÜŞEN KURBAĞA ZIPLAYARAK KENDİNİ KURTARMAYA ÇALIŞIR, ANCAK KURBAĞAYI SUYA KOYUP YAVAŞ YAVAŞ ISITIRSANIZ, KURBAĞA ALIŞIR…

BU NOKTADA, TÜRKİYE’YE “DAHA FAZLA LİBERALİZASYON” ÖNEREN AB’NİN, KENDİSİNİN NE UYGULADIĞINA BİR BAKALIM.

TABLO 5 : AB VE TÜRKİYE’DE DESTEKLEMELER

YUKARIDAKİ TABLO, HALEN AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE’DE, DESTEKLEME KAPSAMINDA BULUNAN TARIMSAL ÜRÜN GRUPLARINI LİSTELEMEKTEDİR.

AB ORTAK TARIM POLİTİKASI ÇERÇEVESİNDE, 23 ORTAK PİYASA DÜZENİ KAPSAMINDA BULUNAN ÜRÜNLERE YÖNELİK DESTEKLEME POLİTİKALARI SÜRDÜRÜLÜYOR. TABLODAN DA GÖRÜLDÜĞÜ ÜZERE, BAŞTA HAYVANSAL ÜRÜNLER, HAYVAN YEMLERİ, SU ÜRÜNLERİ, SEBZE-MEYVE, ŞARAP VE BAZI EKİLEBİLİR ÜRÜNLER, AVRUPA BİRLİĞİ’NDE DESTEKLEME KAPSAMINDA BULUNURKEN, BU GRUPLARA YÖNELİK TÜRKİYE’DE BİR TARIMSAL DESTEKLEME ŞEMSİYESİ SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. BUNA KARŞILIK, TÜRKİYE’DE DESTEKLENEN ÇAY, AB’DE YETİŞMEDİĞİ İÇİN, OPD SİSTEMİ İÇERİSİNDE YER ALMAMAKTADIR.

AVRUPA BİRLİĞİ, YILDA 43 MİLYAR EUROYU TARIMINA AKTARIYOR. OTP TÜRKİYE’DE UYGULANSA 11.3 MİLYAR EUROYA GEREKSİNİM VAR. TÜRKİYE ANCAK 3 KATRİLYON TL KAYNAK AKTARABİLİYOR. BÜTÜN BU GERÇEKLERE KARŞIN, İLERLEME RAPOR’U DAHA FAZLA LİBERALİZASYON ÖNERİYOR.

RAPOR’A GÖRE, 2000’DEN BU YANA SÜRDÜRÜLEN “TARIM REFORMU” ÇALIŞMALARINA KARŞIN LİBERALİZASYONUN TAM OLARAK SAĞLANAMADI; MÜDAHALE ALIMLARI, GİRDİ YARDIMLARI VE ÜRETİMLE BAĞLANTILI YARDIMLAR GİBİ BÜTÇEDEN FİNANSE EDİLEN DESTEKLER “HALEN” SÜRDÜRÜLÜYOR, BİRÇOK TARIMSAL ÜRÜNDE GÜMRÜK TARİFESİ AB DÜZEYİNİN ÜSTÜNDE, BAZI ÜRÜNLERDE YASAKLAR VAR. AB DÜZEYİNİN ALTINDA OLMAKLA BİRLİKTE, DIŞSATIM SÜBVANSİYONLARI SÖZ KONUSU, TARIMSAL KİT’LERİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ TAMAMLANAMADI!..

RAPOR BU BÖLÜMÜNDE AÇIK ÇARPITMALAR YAPIYOR. TÜRKİYE’DE ARTIK GİRDİ YARDIMI KALMADI; MÜDAHALE ALIMLARI YOK DENECEK DÜZEYE İNDİRGENDİ. GÜMRÜK TARİFELERİMİZ, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ TAAHHÜTLERİ İLE UYUMLU, DOLAYISIYLA ÜYELİK ÖNCESİ AB İLE AYNI DÜZEYDE GÜMRÜK VERGİSİ UYGULAMA ZORUNLULUĞUMUZ YOK. ÜRETİMLE BAĞLANTILI YARDIMLAR, BEŞ ÜRÜNE UYGULANAN ÇOK DÜŞÜK MİKTARLI PRİMLER BİR TARAFA BIRAKILIRSA, SÖZ KONUSU BİLE DEĞİL. DÜNYADA UYGULANAN DIŞSATIM SÜBVANSİYONLARININ NEREDEYSE TAMAMI AB VE ABD TARAFINDAN KULLANILIYOR. BU GERÇEK ORTADA İKEN, PARASAL ANLAMI OLMAYAN TÜRKİYE UYGULAMALARINDAN SÖZ EDİLEBİLİYOR. HEPSİNDEN ÖNEMLİSİ, YOKLUĞU HALA DOLDURULAMAYAN EBK, SEK, YEMSAN VERİ İKEN, KAR EDEN VE PİYASAYI DÜZENLEYEN TEKEL, ŞEKER FABRİKALARI, GÜBRE FABRİKALARI, ÇAY KUR’A GÖZ DİKİLMEKTEN VAZ GEÇİLMİYOR…

YUKARIDA DA BELİRTİLDİĞİ GİBİ, AB ORTAK TARIM POLİTİKASI ALTINDA, HALEN UYGULANAN DOĞRUDAN ÖDEMELER, TEK ÖDEME PLANI (TÖP) NA (SİNGLE PAYMENT SCHEME) DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR. ÜRETİMLE BAĞI KESİLMİŞ (DE COUPLED) ÖDEMLER İÇİN, ÜRETİM VE PAZAR SIKINTISI OLASILIĞINA KARŞIN, 2007’YE KADAR ÜLKELERE GEÇİŞ SÜRESİ TANINIYOR.

AB, DOĞRUDAN ÖDEMELER SİSTEMİNE 1992 YILINDA BAŞLAMIŞTI. ÜRETİMLE BAĞLANTISIZ DOĞRUDAN ÖDEME SİSTEMİNE, ANCAK 2007’DE GEÇEBİLİYOR. KUŞKUSUZ BU DURUM, AB’NİN, % 5’İN ALTINDA DA OLSA KENDİ ÜRETİCİSİ VE ÜRETİM YAPISINI KORUMAK KONUSUNDAKİ DUYARLILIĞINI GÖSTERİYOR.

BUNA KARŞILIK TÜRKİYE, TÜMÜYLE ÜRETİMDEN BAĞIMSIZ DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİ (DGD) UYGULAMASINA, BİR YILLIK PİLOT UYGULAMANIN ARKASINDAN GEÇİVERDİ!. YIKICI SONUÇLAR ORTADA İKEN, SÜRECİ, “TÜRKİYE’NİN HIZI – BAŞARISI” OLARAK NİTELEYEN İKTİSAT PROFESÖRLERİNİN VARLIĞI, ENTELEKTÜEL EMPERYALİZMİN TÜRKİYE’DEKİ İŞGAL SERÜVENİNİ OLANCA ÇIPLAKLIĞI İLE ORTAYA KOYMASI AÇISINDAN ÇOK ÇARPICI ...

17 ARALIK VE TÜRK TARIMI

17 ARALIK 2004 TARİHLİ KONSEY KARARI TÜRKİYE KAMUOYUNDA YOĞUN TARTIŞMALARA NEDEN OLMAKLA BİRLİKTE, KARAR’IN KAMUOYUNA PEK TE YANSIMAYAN ÇOK ÖNEMLİ HÜKÜMLERİ BULUNMAKTADIR.

GENEL OLARAK, KONSEY KARARI’NIN, 17 – 23 ÜNCÜ MADDELERİ TÜRKİYE’YE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İÇERMEKTE OLUP*, STRATEJİK BELİRLEMELER VE TARIM SEKTÖRÜNE İLİŞKİN HÜKÜMLER, 23’ÜNCÜ MADDE KAPSAMINDA YER ALMAKTADIR.

KARAR’IN 22’İNCİ MADDESİ UYARINCA, 3 EKİM 2005 TARİHİ İTİBARİYLE MÜZAKERELER AÇILACAKTIR. ANCAK 23’ÜNCÜ MADDE, MÜZAKERE SÜRECİNİN, KENDİSİNDEN ÖNCEKİLERDEN ÇOK FARKLI OLACAĞINI AÇIKÇA GÖSTERMEKTEDİR. BU YAKLAŞIMIN MEŞRUİYET TEMELİNİ, KARAR, “BEŞİNCİ GENİŞLEME SÜRECİNİN DENEYİMLERİ VE GELİŞMEKTE OLAN MÜKTESEBAT” OLARAK TANIMLAMAKTADIR.

BUNA GÖRE;

•MÜZAKERELER BİR DİZİ FASILA BÖLÜNECEKTİR. KONSEY, HER BİR FASILIN AÇILMASI VE KAPATILMASI İÇİN GEREKLİ PERFORMANS KRİTERLERİNİ BELİRLEYECEKTİR.

•KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI, YAPISAL POLİTİKALAR VE TARIM ALANINDA UZUN GEÇİŞ SÜRELERİ, DEROGASYONLAR VE ÖZGÜN DÜZENLEMELER İLE DAİMİ KORUMA TEDBİRLERİ GETİRİLECEKTİR.

•BU KONULARDA HER BİR ÜYE DEVLET AZAMİ ROL OYNAYACAKTIR.

•MÜZAKERELER, ANCAK 2014’TEN SONRAKİ DÖNEMİ KAPSAYACAK MALİ ÇERÇEVE’NİN OLUŞTURULMASINDAN SONRA TAMAMLANABİLECEKTİR.

•MÜZAKERELER, ORTAK HEDEFİ KATILIM OLMAKLA BİRLİKTE, SONUCU ÖNCEDEN GARANTİ EDİLEMEYEN AÇIK UÇLU BİR SÜREÇ OLACAKTIR.

•ADAY ÜLKE ÜYELİK YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN TÜMÜNÜ YÜKLENEBİLECEK KONUMDA DEĞİLSE, İLGİLİ ADAY ÜLKENİN AVRUPA YAPILARINA TAM OLARAK MÜMKÜN OLAN EN GÜÇLÜ BAĞLA DEMİRLENMESİ SAĞLANACAKTIR.

• BİRLİĞİN TEMELİNİ OLUŞTURAN İLKELERİN BİR ADAY ÜLKEDE CİDDİ VE DEVAMLI BİR BİÇİMDE İHLAL EDİLMESİ HALİNDE, ÜYE DEVLETLERİN ÜÇTE BİRİ YA DA KOMİSYON TARAFINDAN MÜZAKERELERİN ASKIYA ALINMASI TAVSİYE EDİLEBİLİR, KONSEY NİTELİKLİ ÇOĞUNLUKLA BUNA KARAR VERİR.

KONSEY KARARI DİKKATLİ BİR ŞEKİLDE ANALİZ EDİLDİĞİNDE, TÜRKİYE İÇİN ÖZEL STATÜLÜ BİR ÜYELİK İLİŞKİSİNİN HAZIRLANMAKTA OLDUĞU, BUNA KARŞIN TARIM SEKTÖRÜ VE SERBEST DOLAŞIMIN, SÜRECİN DIŞINDA TUTULACAĞI AÇIKÇA GÖRÜLMEKTEDİR.

17 ARALIK BİR GERÇEKLİKTİR. TÜRKİYE, 17 ARALIK KARARLARINI GÖRMEZDEN GELEREK, HİÇ OLMAMIŞ GİBİ DAVRANARAK TARIM POLİTİKALARINI ORGANİZE EDEMEZ.

FOTOĞRAFIN DOĞRU ÇEKİLMESİ; TÜRKİYE TARIMINI YAPISAL OLARAK DÖNÜŞTÜREN VE GELİŞTİREN, ÜLKE YARARINA POLİTİKALARIN KURGULANABİLMESİ İÇİN ÖN KOŞULDUR...

OTP, TÜRKİYE TARIMI İÇİN UYGUN BİR POLİTİKA SETİ Mİ?

TÜRKİYE TARIMININ OTP MÜKTESEBATINA UYUM ÇALIŞMALARINDA, SÜRECİN ÇOK DİKKATLE ANALİZ EDİLMESİ, BÜYÜK ÖNEM TAŞIMAKTADIR. AB’NİN BUGÜN İZLEDİĞİ TARIMSAL POLİTİKALAR, TÜRKİYE TARIMI İÇİN EN UYGUN POLİTİKALAR MIDIR ? BU SORUNUN YANITI, İKİ TARAFIN YÜRÜTTÜĞÜ TARIM POLİTİKALARININ AMAÇLARININ ÖRTÜŞÜP ÖRTÜŞMEMESİ İLE YAKINDAN İLİNTİLİDİR.

AB, 40 YILI AŞKIN BİR SÜREDİR TARIMINI, BUGÜNÜN DEĞERLERİYLE YILDA 50 MİLYAR EURO’YA YAKIN BİR FİNANSMAN BÜYÜKLÜĞÜ KULLANARAK DESTEKLEMİŞTİR. BU KAYNAK İLE AB’NİN TÜM TARIMSAL VE KIRSAL ALTYAPI SORUNLARI ÇÖZÜLMÜŞ, DÜNYANIN EN BÜYÜK TARIMSAL ÜRETİM POTANSİYELİNE ULAŞILMIŞTIR. ŞİMDİ, İÇSEL VE DIŞSAL GEREKLER NEDENİYLE, AŞKIN ÜRETİM KAPASİTESİNİ GERİ ÇEKMEK ZORUNLULUĞU VARDIR. NİTEKİM, 92 TONUN ÜZERİNDE ÜRETİM YAPAN BÜYÜK ÜRETİCİLER, SET-ASİDE ÖNLEMLERİ ÇERÇEVESİNDE ARAZİLERİNİN % 10’UNU BOŞ BIRAKMAK ZORUNDADIRLAR. ÇEVRE VE KIRSAL KALKINMA ODAKLI POLİTİKALAR DA, BU GENEL AMACA HİZMET EDEN ARAÇLAR NİTELİĞİNDEDİR.

BUNA KARŞILIK ÜLKEMİZ TARIM SEKTÖRÜ, TARIMSAL VE KIRSAL ALTYAPI SORUNLARI İLE BOĞUŞMAKTADIR. BIRAKIN DİĞER GÖSTERGELERİ, TARIMIN BİRİNCİL KOŞULU OLAN SULAMALARDA DAHİ, TEKNİK VE EKONOMİK ÖLÇÜTLERE GÖRE SULAYABİLECEĞİMİZ ALANLARIN ANCAK YARISINI SULAYABİLİYORUZ. BU YATIRIM HIZI İLE GİDİLİRSE, EN AZ 60 YILA DAHA GEREKSİNİM VAR. YERİ GELMİŞKEN BELİRTİLMESİ GEREKİR Kİ, TÜM TARIMCILARIN GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK İSTEMLERİNİN TERSİNE KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN KAPATILMASI, BU ALANDAKİ KAMU HİZMETLERİNİ DAHA DA AZALTACAK BİR GELİŞMEDİR.

TARIMSAL ALTYAPIYI GELİŞTİRMEK YANINDA, TÜRKİYE, TARIMSAL ÜRETİM MİKTARINI VE KALİTESİNİ ARTIRMAK İÇİN DE BİR SEFERBERLİK İÇİNE GİRMEK ZORUNDA.

AMAÇLARI BU DENLİ ÇELİŞEN İKİ TARAFIN, AYNI POLİTİKAYI UYGULAYARAK OLUMLU SONUÇLAR ALMASI OLANAKLI MIDIR ? ELBETTE DEĞİLDİR.

TÜRKİYE TARIMINDA KISA-ORTA VE UZUN VADEDE NELER YAPILMALI?

SÜRECİ İYİ ANLAYAN, İYİ TANIMLAYAN BİR POLİTİKA ANLAYIŞI İÇERİSİNDE, ÖNÜMÜZDEKİ ON YILLIK ZAMAN DİLİMİNDE, TARIM SEKTÖRÜNÜ SORUNLARINDAN ARINDIRAN VE ÜLKE KALKINMASININ ETKİN BİR ARACI HALİNE DÖNÜŞTÜREN BİR YAKLAŞIMIN YAŞAMA GEÇİRİLMESİNDE ZORUNLULUK BULUNMAKTADIR.

HIZLI BİR TARIMSAL YATIRIM PLANLAMASI İLE SULANABİLİR ALANLARINI İKİ KATINA ÇIKARTAN, ARAZİ KULLANIM PLANLAMASINDAN ÜRETİM DESENİ SEÇİMİNE KADAR RASYONEL TERCİHLER ORTAYA KOYAN, ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİNDEN GİRDİ TEMİNİ VE ÜRÜN PAZARLAMASINA KADAR SÜRECİN TÜM AŞAMALARINDA ÜRETİMDEN VE ÜRETİCİ – TÜKETİCİ LEHİNE ÇÖZÜMLERDEN YANA OLAN, BİLGİ VE TEKNOLOJİYİ TARLA İLE BULUŞTURAN, ÜRETİM MALİYETLERİNİ AZALTIP VERİM DEĞERLERİNİ YÜKSELTEN, BU ÇERÇEVEDE REKABET GÜCÜ YÜKSEK BİR TARIM SEKTÖRÜ KURGULAMASI, SÜREÇ İÇİNDEKİ KALICI ÇÖZÜMDÜR.

BU, YATIRIMA KAYNAK AKTARAN BİR BÜTÇE YAPISI VE BU KAYNAKLARI RASYONEL KULLANAN AKILCI BİR POLİTİKA UYGULAMASI İLE OLANAKLI. AYRICA, SADECE TARIM ALANI İÇİN DEĞİL, TÜM ALANLARDA ÜRETİM VE İSTİHDAM DESTEKLENMELİDİR. KAMUSAL DESTEKLER, “BENİM MÜTEAHHİTİM İYİDİR” ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE SİYASET DESTEKLİ ÖZEL SERMAYE BİRİKİMLERİNE DEĞİL, ÜRETİME VE İSTİHDAMA YÖNLENDİRİLMELİDİR. BAŞKA TÜRLÜ, GENEL ANLAMDA, KALICI BİR KALKINMA PERSPEKTİFİ KURUP SÜRDÜRMEK; SEKTÖR ÖZELİNDE İSE, TARIMDAKİ ATIL İSTİHDAM KAPASİTESİNİ, İNSANLARIN YAŞAMINI MAHVETMEDEN BAŞKA ALANLARA KAYDIRMA POLİTİKALARINI YÖNETEBİLMEK OLANAKSIZDIR.

* KARAR’IN 17’İNCİ MADDESİNDE TÜRKİYE’NİN KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİNİ KARŞILADIĞI BELİRTİLDİKTEN SONRA, 18’İNCİ MADDEDE SİYASİ REFORMLARA İLİŞKİN UYGULAMANIN BİRLİK TARAFINDAN YAKINDAN İZLENECEĞİ ANIMSATILIYOR. 19’UNCU MADDEDE TÜRKİYE’NİN ANKARA ANLAŞMASI’NIN UYARLANMASINA YÖNELİK PROTOKOLÜ İMZALAMA KARARININ MEMNUNİYETLE KARŞILANDIĞI İFADE EDİLDİKTEN SONRA, 20’İNCİ MADDEDE TÜRKİYE’NİN KOMŞULARIYLA HENÜZ ÇÖZÜLEMEMİŞ SINIR ANLAŞMAZLIKLARINI ÇÖZMEK İÇİN GAYRETLERE DEVAM ETMESİ, BU AMAÇLA GEREKTİĞİNDE ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NA GİDİLECEĞİNİN TEYİT EDİLDİĞİ BELİRTİLDİ. 21 VE 22’İNCİ MADDELERDE, ALTI YASANIN DAHA KABUL EDİLMESİNDEN SONRA, TÜRKİYE’NİN KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİNİ MÜZAKERELERİ AÇMAK İÇİN YETERLİ ÖLÇÜDE KARŞILADIĞINA KARAR VERİLDİĞİNİN ALTI ÇİZİLMEKTE VE 3 EKİM 2005 TARİHİNDE MÜZAKERELERİ AÇMAK ÜZERE KONSEY’E ÇAĞRI YAPILMAKTADIR.

TABLOLAR

TABLO 1: TÜRKİYE, AB-15, AB-25 KARŞILAŞTIRMASI

GÖSTERGELER	TÜRKİYE	AB 15	AB 25
YÜZÖLÇÜMÜ (MİLYON HA)	78	332	402
TARIM ALANI (MİLYON HA)	39	134	169
İŞLETME SAYISI (BİN ADET)	3.000	7.370	13.000
ORT. İŞL. BÜY. (HA)	5.9	17.4	13.0
NÜFUS (MİLYON KİŞİ)	80.0	372.0	452.0
İSTİHDAMDA TARIMIN PAYI (%)	34.0	5.0	6.0
GSMH’DA TARIMIN PAYI (%)	11.2	1.9	1.8

 
TABLO 2: 2000 – 2006 DÖNEMİ TOPLULUK BÜTÇESİ (MİLYON EURO)

 	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	TOPLAM
TARIM	40.920	42.800	43.900	43.770	42.760	41.930	41.660	297.740
OTP (KK HARİÇ)	36.620	38.480	39.570	39.430	38.410	37.570	37.290	267.370
KIRSAL KALKINMA	4.300	4.320	4.330	4.340	4.350	4.360	4.370	30.370
YAPISAL FONLAR	32.045	31.455	30.865	30.285	29.595	29.595	29.170	213.010
İÇ POLİTİKALAR	5.930	6.040	6.150	6.260	6.370	6.480	6.600	43.830
DIŞ POLİTİKALAR	4.550	4.560	4.570	4.580	4.590	4.600	4.610	32.060
YÖNETİM	4.560	4.600	4.700	4.800	4.900	5.000	5.100	33.660
REZERVLER	900	900	650	400	400	400	400	4.050
KATILIM ÖNCESİ YARDIM	3.120	3.120	3.120	3.120	3.120	3.120	3.120	21.840
TARIM	520	520	520	520	520	520	520	3.640
YAPISAL ENSTRÜMANLAR	1.040	1.040	1.040	1.040	1.040	1.040	1.040	7.280
PHARE (ADAY ÜLKELER)	1.560	1.560	1.560	1.560	1.560	1.560	1.560	10.920
GENİŞLEME	 	 	6.450	9.030	11.610	14.200	16.780	58.070
TARIM	 	 	1.600	2.030	2.450	2.930	3.400	12.410
YAPISAL FAALİYETLER	 	 	3.750	5.830	7.920	10.000	12.080	39.580
İÇ POLİTİKALAR	 	 	730	760	790	820	850	3.950
YÖNETİM	 	 	370	410	450	450	450	2.130
TOPLAM	92.025	93.475	100.405	102.245	103.345	105.325	107.440	704.260

 
TABLO 2-1 : FEOGA GARANTİ BÖLÜMÜ KIRSAL KALKINMA ÖNLEMLERİNİN TAHSİSİ

EU – 15 2000 – 2006			EU – 10 2004 – 2006
ÜLKE	MİLYON EUR	PAY (%)	ÜLKE	MİLYON EUR	PAY (%)
AVUSTURYA	3 207.9	9.7	KIBRIS	74.9	1.3
BELÇİKA	379.2	1.2	ÇEK CUM.	542.9	9.4
DANİMARKA	348.9	1.1	ESTONYA	150.5	2.6
FİNLANDİYA	2 199.3	6.7	MACARİSTAN	602.5	10.5
FRANSA	5 763.6	17.5	LETONYA	328.1	5.7
ALMANYA	5 308.6	16.1	LİTVANYA	489.5	8.5
YUNANİSTAN	993.5	3.0	MALTA	26.8	0.5
İRLANDA	2 388.9	7.3	POLONYA	2 867.0	49.8
İTALYA	4 512.3	13.7	SLOVAKYA	397.2	6.9
LUXEMBURG	91.0	0.3	SLOVENYA	281.6	4.9
HOLLANDA	417.1	1.3	 	 	 
PORTEKİZ	1 516.7	4.6	 	 	 
İSPANYA	3 480.9	10.6	 	 	 
İSVEÇ	1 130.0	3.4	 	 	 
İNGİLTERE	1 167.9	3.5	 	 	 
TOPLAM	32 905.9	100.0	TOPLAM	5 761.0	100.0

 
TABLO 5 : AB VE TÜRKİYE’DE DESTEKLEMELER

AVRUPA BİRLİĞİ	TÜRKİYE
HUBUBAT	HUBUBAT
ÇELTİK	ÇELTİK
ŞEKER	ŞEKER
ZEYTİNYAĞI	ZEYTİNYAĞI
SIĞIR ETİ	-
DOMUZ ETİ	-
KOYUN VE KEÇİ ETİ	-
KÜMES HAYVANLARI	-
YUMURTA	-
ŞARAP	-
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ	-
TÜTÜN	TÜTÜN
SU ÜRÜNLERİ	-
TAZE MEYVE – SEBZE	-
İŞLENMİŞ TAHIL ÜRÜNLERİ	DİR KAPSAMINDA, KISMİ
İŞLENMİŞ MEYVE – SEBZE	-
KETEN – KENEVİR	-
ŞERBETÇİ OTU	-
KURUTULMUŞ HAYVAN YEMİ	-
TOHUMLUKLAR	-
YAĞLI TOHUMLAR	YAĞLI TOHUMLAR
İPEK BÖCEĞİ	-
-	ÇAY