PMO, MİEM YÖNETMELİĞİMİZ HAKKINDA AÇTIĞI DAVAYI REDDEDEN DANIŞTAY KARARINA KARŞI TEMYİZ BAŞVURUSU YAPTI
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU‘NA
İLETİLMEK ÜZERE DANIŞTAY 8. DAİRESİ BAŞKANLIĞI‘NA
Dosya No: 2006/72 E. - 2007/6354 K.
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ve DURUŞMA İSTEMLİDİR
TEMYİZ EDEN DAVACI: TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
Şehit Adem Yavuz Sokak No: 14 Kızılay/ANKARA
DAVALI: TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLER! ODASI- ANKARA
DAVA KONUSU : 8 Kasım 2005 tarih ve 25987 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği"nde (Ek 1) "Ziraat mühendisliği uzmanlık alanlarını düzenleyen 6. maddenin (s) ve (p) bentlerinin, son paragrafındaki "Yukarıda (l), (p), (r), (s), (f), (ı), (u), (ü) bentlerinde sayılan uzmanlık alanlarında öğrenim gören ziraat mühendisleri ve ilgili diğer meslek disiplinlerine ait eğitim alan üyeler için Oda tarafından birlikle veya ayrı olarak eğitim ve yetki belgesi verilebilir. " İbaresindeki "(s)"nin iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması istemli dava
DİLEKÇE KONUSU:
- Danıştay 8. Dairesi‘nin 2006/72 E., 2007/6354 K Sayılı ilamı ile reddine karar verilen davada, mahkemenin gerekçesi hukuka aykırı olduğundan incelenerek bozulmasına,
- Davada iptali istenen Yönetmelik hükümlerinin İYUK m. 27/2 uyarınca şartları gerçekleştiğinden temyiz incelemesinde y ürütmesinin durdurulmasına,
- Temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasına
Karar verilmesi talebidir.
TEBLİĞ TARİHİ: 11. 02. 2008
TEMYİZ TARİHİ: 12. 03. 2008 (Şubat Ayının 29. gün olması sebebiyle süresi içerisinde)
AÇIKLAMALAR :
8 Kasım 2005 tarih ve 25987 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği"nde (Ek 1) "Ziraat mühendisliği uzmanlık alanlarını düzenleyen 6. maddenin (s) ve (P) benden ile, son paragrafındaki "Yukarıda (l), (p), (r), (s), (f), (ı), (u), (ü) bentlerinde sayılan uzmanlık alanlarında öğrenim gören ziraat mühendisleri ve ilgili diğer meslek disiplinlerine ait eğitim alan üyeler için Oda tarafından birlikte veya ayrı olarak eğitim ve yetki belgesi verilebilir." İbaresindeki "(s)"nin iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle müvekkil TMMOB Peyzaj Mimarları Odası tarafından açılan davada Danıştay 8. Dairesi‘nce 27.11.2007 tarihinde RET kararı verilmiş ve karar tarafımıza tebliğ edilmiştir.
Danıştay 8. Daire Başkanlığı karar hukuki dayanaktan yoksun ve bilimsel gerçeklere aykırıdır. Şöyle ki;
Meslek odalarının üst birliği olan, tüm mühendislik ve mimarlık meslek disiplinlerinin ihtisaslarına göre hizmet alanlarının icrasını düzenleyen, Anayasal bir kurum olan TMMOB Yönetim Kurulu‘nun onayından geçerek
- 15 Ocak 2006 tarih ve 26050 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği PEYZAJ MİMARLARI ODASI ANA YÖNETMELİĞİ,
- 21.03.2006 Resmi Gazete Sayısı: 26115 yayımlanmış Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği Peyzaj Mimarları Odası SERBEST PEYZAJ MİMARLIK MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ UYGULAMA, MESLEKİ DENETİM, BÜROLARIN TESCİLİ VE ASGARİ ÜCRET YÖNETMELİĞİ
- 09 Mart 2007 tarih ve 26457 sayı ile Resmi Gazetede yayımlanan Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği Peyzaj Mimarları Odası MESLEK İÇİ EĞİTİM, UZMANLIK VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ ile hüküm altına alınmış yasal bir düzenleme altında olan ve T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı TÜRKİYE İŞ KURUMU (İŞKUR) RESMİ SAYFASINDA PROFESYONEL MESLEK GRUPLARI GRUP 2-1 MESLEKLER SÖZLÜĞÜ KAPSAMINDA PEYZAJ MİMARLIĞI GÖREV VE TANIMLARI Türkiye İş Kurumu‘nun (İŞKUR) 2141.01 ve 2149.07 kodlu Meslek Yapraklarında Peyzaj Mimarlığı (2141.01) mesleğinin çalışma konulan açıkça tanımlanmıştır.
Bilindiği üzere hızlı küreselleşme süreci, giderek artan teknolojik yenilikler ve uluslararası rekabet, ülkelerin insan kaynaklarını geliştirmeye yönelik daha fazla çalışmalar yapmasına neden olmuştur. Çalışanların iş değiştirme ve iş bulma yeteneğiyle doğrudan ilgili olan işgücü hareketliliğinin artırılması, işgücü piyasasının şeffaflaştırılması ve verimliliğin artırılması istihdamla ilgili her türlü girişimde öne çıkmaktadır. İŞ PİYASASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU İŞ GÜCÜNÜN NİTELİKLERİNİN TANIMLANMASINDA MESLEK STANDARTLARI BÜYÜK ÖNEM TAŞIDIĞI BİLİNMEKTEDİR. İŞ GÜCÜ PİYASASININ İHTİYAÇ DUYDUĞU MESLEK STANDARTLARINA SAHİP ELEMAN YETİŞTİRİLMESİ VE İSTİHDAMI İSE ANCAK MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASINDAN SONRA GERÇEKLEŞTİRİLEBİLECEKTİR. Türkiye İş Kurumu koordinatörlüğünde Araştırma ve Teknik Hizmetler Birimi tarafından 250 adet mesleğin meslek standardı hazırlanarak ilgililerin kullanımına sunulmuştur. Söz konusu meslek standartları Türkiye İş Kurumu web sayfasında yer almaktadır.
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Resmi Sayfasında Profesyonel Meslek Gruplan MESLEKLER SÖZLÜĞÜ Kapsamında Peyzaj Mimarlığı Görev ve Tanımları da verilmiştir. Türkiye İş Kurumu koordinatörlüğünde Araştırma ve Teknik Hizmetler Birimi bünyesinde istihdam hizmetlerinde kullanılmak üzere hazırlanan Türk Meslekler Sözlüğü (TMS); ILO tarafından yayımlanan ISCO-88 uluslararası Standart Meslek Sınıflandırma Sistemi‘nin sistematik yapısına adapte edilmiştir.
TÜRKİYE İŞ KURUMU (İŞKUR) PEYZAJ MİMARLIĞI GÖREV VE TANIMLARINDA PEYZAJ MİMARI‘NIN; işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak:
a) Ülkesel ve yerel ölçeklerdeki fiziksel planlama çalışmalarında yer alarak, kültürel ve doğal değerlerin korunması ve sürdürülmesi temelinde alan kullanım projeleri üretmek,
b) Doğal çevrenin kalitesinin korunması için ekosistem ve kaynak analizi yapmak, korunacak alanların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek, koruma alanı statüsündeki yerlerin (doğal sit alanlar, milli parklar, tarihi ve arkeolojik alanlar vb.) gelişme ve yönetim planlarını yapmak, Bozunuma uğramış alanların onarımı için planlama yapmak ve yürütmek, Tarihi peyzaj öğelerinin korunması ve iyileştirilmesi alanında çalışmalar yapmak,
c) Doğal kaynakların sürdürülebilirliğini ve verimli kullanımını sağlamak amacıyla bu kaynaklara yönelik envanter oluşturma, haritalama, analiz, rapor, planlama ve koruma çalışmaları yapmak,
d) Doğal ve kültür bitki örtüsü eğitimi ile tüm tasarım ve planlama çalışmalarında bitkisel tasarım projeleri yapmak ve uygulamak,
e) Tasarım ve planlama çalışmalarında çevre kirliliği ile ilgili olumsuzlukları önleyici bitkisel hava koridorları, bitkisel perdeleme teknikleri ile bitkisel duvarlar oluşturmak,
f) Turizm alanlarının fiziksel planlamalarında doğal ve kültürel değerlerin korunması için ekolojik öncelikli planlar hazırlamak,
g) Kentsel açık-yeşil alanların etüt, plan ve projelerini hazırlayarak düzenlenmesi işlemlerini yapmak, yapı dışında kalan açık alanların, Özel ve kamuya ait alanların peyzaj planlamasını yapmak,
h) çevresel etki değerlendirme çalışmalarının koordinasyonu ve projelendirilmesi ile ilgili çalışmaları yürütmek,
i) Topluma açık yeşil sahaların, çocuk oyun alanlarının, spor sahalarının düzenlenmesi konularında çalışmalar yapmak, Çevre sorunlarının (çevre kirlenmesi, erozyon vb.) giderilmesi için gerekli çalışmalar yapmak,
j) Arazi kullanımının çevreye uygunluğunu değerlendirmek, Özel veya resmi kuruluşlara ait bahçeleri düzenlemek,
k) Rekreasyon alanları, parklar ve oyun alanları, turizm ve dinlenme tesisleri, kentsel ve kırsal yerleşim alanları, kültürel alanlar; hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri, arberetumlar, açık¬müze ve amfi tiyatrolar, okul ve üniversite kampusları, ticari endüstriyel alanlar, yat limanı ve su kıyı1an, kentsel yaya alanları, tarımsal alanlar, karayolları vb. tasarlamak, yapısal ve bitkisel projelerini yapmak, uygulamak ve yönetmek,
l) Çevre sorunları, kaynak yönetimi, iklim kontrolü, yaşlı ve özürlü kişiler için planlama vb. konularda güvenilir ve çevresel açıdan bilinçli tasarımlar yapmak,
vb. görev ve işlemleri yerine getireceği belirtilmiştir.
TÜRKİYE İŞ KURUMU (İŞKUR) ZİRAAT MÜHENDİSİ MESLEK BÖLÜMÜNDE (2149.09) TSE, Ziraat mühendisinin, tarla ve bahçe ürünleri ile hayvancılık konularına mühendislik teknolojisinin uygulanması hakkında tavsiye ve çalışmalarda bulunan, tarım makineleri ve teçhizatının dizaynını yapan, imalatını, inşaat ve tesis edilmesini planlayan ve denetleyen kişi olarak belirtilmiştir.
Ziraat Mühendisi işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak:
a) Arazinin bakımını yaptırarak ekime hazır hale gelmesini sağlayıp hangi cins ekim yapılacağına karar vermek,
b) Ekim alanlarının toprak analizlerini ve suların kalitesini laboratuvarda tespit etmek,
c) Toprak numunelerinin kurutulmalarına ve dövülerek elenmesine nezaret etmek,
d) Toprağın ana besin maddeleri olan azot, fosfor ve potasyumun bitkilerce alınabilir miktarlarını laboratuvarda tespit etmek,
e) Toprağın gübre durumunu belirleyerek ilgililere gönderip gübrelenmesini sağlamak,
f) Ekim alanlarında bulunan kuyulardaki sulan analiz ederek arazinin sulanmasını sağlamak,
g) Bitkilerin ilaçlanmasını sağlamak ve hasat zamanına karar vermek,
h) Büyükbaş ve kümes hayvanlarının bakım beslenme ve üretme işlerinin yürütülmesini sağlamak,
i) Süt sığırcılığında suni tohumlama projesini yürütmek, hayvan sağlığı ile ilgili çalışmalarda veteriner hekimle işbirliği yapmak,
j) Büyükbaş hayvanları yaş ve cinslerine göre gruplandırıp verimli sıhhatli ve damızlık değeri yüksek olan hayvanları seleksiyona tabi tutmak,
k) Tavukların civcivlik döneminden piliç ve tavuk oluncaya kadar rasyonel beslenmelerini sağlamak,
l) Çiftlik binaları, elektrik hizmetleri, mahsul işleme ve diğer çiftlik tesislerinin genel kuruluş esasını tespit ve bunların inşasını kontrol etmek,
m) Sulama, drenaj, sel ve akarsulara karşı İnşa edilecek kontrol sistemlerini planlaştırıp bunların inşasına nezaret etmek,
n) Pompalar ve sulama teçhizatı, harman ve harman dövme makineleri, sabanlar, ilaçlama vaporizatörleri gibi ziraat makinelerinin projelerini hazırlayıp geliştirmek ve bunların imal ve montaj işlerine nezaret etmek
vb. görev ve işlemleri yerine getireceği belirtilmektedir.
KEZA PEYZAJ MİMARLIĞI EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ İNCELENDİĞİNDE, ÖĞRENİM SÜRESİNİN 4 YIL OLDUĞU, BU ALANDA OKUTULAN BELLİ BAŞLI DERSLERİN İSE:
Birinci yarıyıl: Botanik l, Fizik l, Kimya l, Matematik l, Meteoroloji, Peyzaj Mimarlığı Çizim Tekniği, Yabancı Dil, Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Beden Eğitimi,
İkinci yarıyıl: Jeoloji l, Tarımsal Ekoloji, Botanik N, Ekonomi N, Matematik N, Bahçe ve Pey., Sanat Tarihi, Mimarlık Bilgisi, Yabancı Dil, Beden Eğitimi,
Üçüncü yarıyıl: Tarım Ekonomisi N, Kaynak Analizi, Bilgisayar Programlama, Peyzaj Ekolojisi, Sera Salon Süs Bitkileri l, Temel Tarım, Yabancı Dil, Atatürk ilkeleri ve inkılap Tarihi, Beden Eğitimi, Türk Dili, Çevre Sorunları,
Dördüncü yarıyıl: Toprak Bilgisi, Bitki Koruma, Ölçme Bilgisi, Sera Salon Süs Bitkileri N, Bitki Sosyolojisi, Sera Tekniği, Peyzaj Mim. Çizim Tek. N, Yabancı Dil, Atatürk ilkeleri ve inkı1ap Tarihi, Beden Eğitimi, Türk Dili,
Beşinci yarıyıl: Bitki Kompozisyonu, Süs Bitkileri Üretim Tekniği Reak., Alan Planlaması, Peyzaj Mimarlığı Temel ilkeleri, Perspektif Çizim Tekniği, Şehir Böl. Planlama Temel ilkeleri, Yabancı Dil, Atatürk ilkeleri ve inkılap Tarihi, Beden Eğitimi, Türk Dili,
Altıncı yarıyıl: Ağaçlandırma, Kırsal Planlama, Kırsal Rekreasyon Alan Planlaması, Araştırma ve Deneme Metodu, Bitki Örtüleri, Yabancı Dil, Atatürk ilkeleri ve inkılap Tarihi, Beden Eğitimi, Peyzaj Proje Hazırlama Teknikleri,
Yedinci yarıyıl: Proje l, Maket Tekniği N, Mevsimlik Çiçekler, Peyzaj Onanın Tekniği, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Beden Eğitimi, Türk Dili, Doğa Koruma ve Milli Park, Seminer,
Sekizinci yarıyıl: Seminer, Proje N,Tarımsal Yayım ve Haberleşme, Röleve ve Anpilas Tekniği, Süs Bitkileri Gübrelemesi, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Beden Eğitimi, Maket Tekniği N, Hukukun Temel İlkeleri.
Peyzaj mimarlığı bölümünde 3. ve 4. sınıflarda ikişer aylık staj uygulanmaktadır.
ZİRAAT MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ İNCELENDİĞİNDE İSE, ÖĞRENİM SÜRESİNİN 4 YIL OLDUĞU, BU ALANDA OKUTULAN BELLİ BAŞLI DERSLERİN İSE:
İlk 3 yıl temel bilim dersleri (Fizik Kimya, Matematik, Botanik, Zooloji), temel mühendislik dersleri (Akışkanlar Mekaniği, Malzeme Bilgisi, Mühendislik Mekaniği, Ölçme Bilgisi, Teknik Resim), temel meslek dersleri (Genetik, İstatistik, Meteoroloji, Mikrobiyoloji, Tarım tarihi ve deontolojisi), ayrıca Gıda Mühendisliği ve Peyzaj Mimarlığı lisans programlarını karakterize eden birer ders ile bütün alt programları (Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Su Ürünleri, Süt Teknolojisi, Tarım Ekonomisi, Tarım makineleri, Tarımsal yapılar ve Sulama, Tarla bitkileri, Toprak, Zootekni) temsil eden dersleri okumaktadırlar. Son sınıfta ise kendi tercihleri arasından yerleştirilecekleri alt programlardan birine ayrılmakta ve bu alt programda tümü seçmeli olan dersleri almaktadır.
Görüldüğü üzere, Türkiye İş Kurumu‘nun (İŞKUR) 2141.01 ve 2149.09 kodlu Meslek Yapraklarında Peyzaj Mimarlığı ve Ziraat Mühendisliği (2149.09) mesleklerinin tanımlamaları karşılaştırıldığında davalı Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği‘nde "Ziraat mühendisliği uzmanlık alanları"nı düzenleyen 6. maddenin (s) bendinde belirtilen ÇEVRE KORUMA GENEL İFADESİNİN UYGULAMADA SORUNLAR YAŞATTIĞI GÖRÜLMEKTE ve (P) bendinde belirtilen PEYZAJ VE ÇEVRE DÜZENLEME İŞLERİNİN PEYZAJ MİMARLARININ UZMANLIK ALANLARI İHLAL EDİLEREK, ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN TEK BAŞINA TASARLAMAYA, UYGULAMAYA KABULE VE İMZAYA YETKİLİ VE SORUMLU OLDUĞU UZMANLIK ALANLARI OLARAK SAYILMAKTADIR.
Aynı maddenin son paragrafındaki ‘‘Yukarıda (l), (p), (r), (s), (ş), (t), (u), (ü) bentlerinde sayılan uzmanlık alanlarında öğrenim gören ziraat mühendisleri ve ilgili diğer meslek disiplinlerine ait eğitim alan üyeler için Oda tarafından birlikte veya ayrı olarak eğitim ve yetki belgesi verilebilir." İbaresi ile de Peyzaj Mimarları Odası‘nın yetkilerinin münhasırlaştırılması, peyzaj mimarı unvanını taşıyan kişilerin de meslek alanlarının ihlal edilmesi söz konusudur.
Mahkeme ilamında gönderme yapılan Tüzüğün "Çevre Koruma" başlıklı 7. maddesinde " tarım arazilerinin tarım ürünlerinin, tarımsal sulamada ve su ürünlerinin yetiştirilmesinde kullanılan suların çevre kirliliği yaratan etkenlerle kirlenmesi konularında yapılacak araştırma planlama projeleme ve kontrol hizmetlerinde ziraat mühendisleri faaliyette bulunmaya yetkilidirler" olarak yapılan açıklama ile Meslek İçi Eğitim Uzmanlık alanları ve Belgelendirme Yönetmeliğinde yer alması arasında uygulamadan kaynaklı sorunların yer alacağı gerekçesi ile dava konusu edilmiştir.
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası olarak, itirazımız tüzükte genel çerçevesi tanımlanmış olan "Çevre Koruma" maddesinin, Kanun ve Tüzük hükümlerinin uygulamaya geçirilesi için hazırlanan yönetmeliklerde net tanımın yapılması hususudur.
ZMO Meslek İçi Eğitim Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği, uzmanlık gerektiren konu başlıklarını düzenleyerek hükümlerin uygulamaya geçiş aşamasını ilgilendirdiğinden ihtisas alanları çerçevesinde başlıkların doğru ve net olarak tanımlanması gerekmektedir.
Zira "Çevre Koruma" genel bir başlık olup, özellikle çevre tanımı içerisindeki. tarım arazilerinin, tarım ürünlerinin, tarımsal sulamada ve su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılan suların kirliliği ve önlemleriyle ilgili ihtisas üzerine koruma yapacak olan ziraat mühendislerinin meslek içi eğitiminin belgelendirilmesinin doğru olacağı düşünülmekte, yönetmelikte belirtilen genel "çevre koruma" ifadesi yerine ilgili yönetmelikte "tarımsal alanlarda koruma" olarak tanımlanması doğru olacaktır.
Bu sebeple "ziraat mühendislerinin görev ve yetkilerine ilişkin Tüzük 7. maddesinde yer alan "Çevre Koruma"nın yine ilgili meslek disiplininin Mesleki Eğitim Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliğinde "Tarımsal Alanlarda Koruma" olarak değiştirilmesi uygulamadaki karışıklıklara son verecek, birden fazla meslek disiplininin çalışma alanı olan "Çevre Koruma" yerine "Tarımsal Alanlarda Koruma" mesleklerin alan sınırlarını belirleyici açıklayıcı olacak ve uygulamaya bir netlik kazandıracaktır.
İtirazımız da bu yönde olup, Kanun ve Tüzük‘lerle belirlenmiş hükümlerin uygulamaya nasıl yansıyacağını düzenleyen yönetmelik hükümleri içerisinde net-doğru ve ihtisas alanlarına göre tanımlanmış olmasının gerektiği hususundadır.
Her iki meslek dalının birbirinden farklı niteliklerde olduğu 1933 senesinde TÜRKİYE‘DE İLK OLARAK 1933 YILINDA KURULAN YÜKSEK ZİRAAT ENSTİTÜSÜ BÜNYESİNDE "SÜSNEBATLARI ŞUBESİ" İLE BAŞLAYAN PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ EĞİTİM SÜRECİ İNCELENDİĞİNDE GÖRÜLECEKTİR.
BÖLÜMÜN, KÜRSÜ OLARAK İSE ANKARA ÜNİVERSİTESİ‘NİN 1946 YILINDA KURULMASI SONRASINDA BU KURULUŞ İÇİNDE YER ALAN ZİRAAT FAKÜLTESİ BÜNYESİNDE "BAHÇE MİMARİSİ VE AĞAÇLANDIRMA KÜRSÜSÜ" ADI ALTINDA PEYZAJ MİMARLIĞININ ALT DİSİPLİNLERİNDEN OLAN BİR TANIM İLE KURULMUŞ VE DÜNYADAKİ GELİŞMELERİN TAKİBİ SÜRESİNDE İSE PEYZAJ MİMARLIĞI BİLİM DALININ ÜLKESEL ÖLÇEKTE DOĞAL VE KÜLTÜREL DEĞERLERİN BİR FİZİKİ PLANLAMA ÇERÇEVESİNDE KORUNMASI VE İNSAN KULLANIMINA AÇILMASI ANA BİLİM DALININ BİR İHTİSAS ALANI OLDUĞU VE ULUSAL PLAN KADEMELERİNDE EKSİKLİĞİ OLDUĞU GERÇEĞİNDEN YOLA ÇIKILARAK VE DÜNYA ÖRNEKLERİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULARAK ÜLKEMİZDE İLK KEZ YİNE ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ BÜNYESİNDE PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANA BİLİM DALI OLARAK 1968 YILINDA EĞİTİME BAŞLAMIŞ VE İLK MEZUNLARINI 1973 YILINDA VERMİŞTİR.
BU BÖLÜMÜN KURUCU BAŞKANI PROF. DR. SADRİ ARAN‘IN "A.Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARİSİ BÖLÜMÜ İLK MEZUNLARINA (1972-1973 DÖNEMİ) İÇTEN DİLEKLERİM" BAŞLIĞI İLE 1973/2 PEYZAJ MİMARLIĞI DERGİSİNDE YAYINLADIĞI MESAJINDA KONU İLE İLGİLİ ÖNEMLİ İPUÇLARI VARDIR.
"Çok çeşitli yönleriyle insan yaşayışı genellikle peyzaj içinde geçmektedir. Bir yurt yüzeyindeki kırsal, kentsel, tarımsal, endüstriyel tüm fiziki yerleşmeler, peyzaj içinde gelişmektedir. Bu itibarla, FİZİKİ PLANLAMA ÇALIŞMALARI VE PROJELERİ, İÇİNDE UYGULANACAKLARI PEYZAJLA SIKI İLİŞKİ HALİNDEDİRLER...
Son yıllarda, bütün dünyada mekan organizasyonu çalışmalarında peyzaj mimarisi açısından gerekli analizlere çok ehemmiyet verilmektedir. Bu sebepledir ki; uygar memleketler, son 2 yıldan bu yana fiziki planlama çalışmalarını, planlama ile ilgili disiplinlerin ve bilim dallarının ortaklaşa paylaştıkları bir tim topluluğu halinde yürütmektedirler. Bu kadronun başta gelen elemanları bölge plancıları, şehirciler, mimarlar VE ÖZELLİKLE PEYZAJCILARDIR. FİZİKİ PLANLAMA ÇALIŞMALARININ MEMLEKETİMİZDEKİ ÖNEMİ VE PEYZAJ PLANCISINA OLAN İHTİYAÇ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULARAK daha 1939 yılında Ankara‘da Ziraat Enstitülerine bağlı Ziraat Fakültesinin bünye içinde bir Bahçe Mimarisi Enstitüsü kurulmuştur. İlk yıllar, Ziraat Yüksek Mühendislerinin Bahçe Mimarisi alanında bilgi edinmelerini sağlayan bu kuruluş 1949 yılında Kürsü halinde geliştirilmiştir.
ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİNİN PEYZAJ MİMARİSİ SANATI DALINDA, FİZİKİ PLANLAMA ÇALIŞMALARINA TAM SALAHİYETLE KATILABİLECEK BİR MİSYON ELDE EDEBİLMELERİ İÇİN, KÜRSÜ 1968 YILINDA PEYZAJ MİMARİSİ BÖLÜMÜ HALİNDE ÖĞRETİME GEÇTİ. BÖLÜMÜN AÇILMASINDAN SONRA, ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİ PEYZAJ MİMARİSİ ALANINDA 3 SÖMESTRELİK SIKI BİR ÖĞRETİMDEN SONRA OLDUKÇA YETERLİ BİR BİLGİ İLE CİHAZLANDIRILARAK(DONATILARAK) YETİŞTİRİLMEKTEDİR.
Bölüm bu yıl ilk mezunlarını vermiştir. 34 seneden bu yana sarfedilen çabaların meyvelerini bugün almış bulunuyoruz. Bu suretle, Fakültemiz üzerine almış olduğu ödevi büyük bir titizlikle yerine getirmiş bulunuyor. Bu kıymetli gençlerin yetiştirilmesinde aynı zamanda mühim payı olan çok değerli öğretim üyesi arkadaşlarım sorumluluklarını idrak etmekte gerçekten büyük hassasiyet göstermişlerdir.
Türk toplumuna düzenli bir yaşama mekanı hazırlanmasında ve yurdun imarında taze bilgileriyle yararlı olacaklarına kani olduğum 14 kabiliyetli genç, bugün çalışma azmi ve hevesi içindedirler.
Aynı zamanda İmar ve İskan Bakanlığımız başta olmak üzere, Turizm Bakanlığı. İller Bankası, Bayındırlık Bakanlığı, özellikle Karayolları Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Tarım Bakanlığı ve tüm İllerimiz ile Belediyelerimizin bu kıymetli gençlere ilgi göstermeleri gerekir.
Artık, öğrencilik çağından çıkmış olan 14 meslektaşımıza çok zevkli olan sanatlarında, yurdumuzun imarında, ömürleri boyunca huzurlu çalışma imkanı bulmalarını ve başarılı hizmette bulunmalarını dilerim. Talihiniz açık olsun.
BU BÖLÜMÜN KURUCU BAŞKANI PROF. DR. SADRİ ARAN 1975‘TE YAYINLADIĞI "PEYZAJ MİMARİSİ TEMEL PRENSİPLERİ" ADLI KİTABINDA DA AŞAĞIDAKİ İFADELERE YER VERİLMEKTEDİR
"Fiziki planlama, bölge plancısı, şehirci, mimar ve peyzajcının beraberce hazırlayacakları geniş kapsamlı bir sentezdir. Fakültemizin Peyzaj Mimarisi bölümünden yetişmekte olan gençlerin son yıllarda yurt çapında sürdürülmekte olan FİZİKİ PLANLAMA çalışmalarında büyük ölçüde payları ve katkıları olmaktadır.
İptali istenen Yönetmeliğin 6. maddesinin son paragrafında yukarıda (l), (p), (r), (s), (ş), (t), (u), (ü) bentlerinde sayılan uzmanlık alanlarında öğrenim gören ziraat mühendisleri ve ilgili diğer meslek disiplinlerine ait eğitim alan üyeler için Oda tarafından birlikte veya ayrı olarak eğitim ve yetki belgesi verilebilir." denmektir. Madde düzenlenmesinde farklı meslek disiplinleri ile kesişen meslek alanları söz konusu olduğunda yetki belgesi verilirken o meslek alanına ilişkin meslek odası ile birlikte davranılabileceği hükme bağlanmakta ve bu ortak davranma takdir yetkisine bırakılmaktadır.
Metinde (s) bendi ise, peyzaj mimarlığının asli çalışma alanı olan "Peyzaj ve Çevre Düzenleme" faaliyeti ile ilgili düzenleme getirmektedir. Çevre düzenlemede planlama ve tasanın bir bütündür. Bu anlamda planlaması ve tasarımı ile peyzaj ve çevre düzenleme faaliyeti, ziraat mühendisliği ile peyzaj mimarlığının kesiştiği multidisipliner bir alan olmayıp tamamen ayrı bir uzmanlık alam, zaten bu nedenlerle 1994 yılında peyzaj mimarlarının ayrı bir oda olarak örgütlenmesi Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğince kabul edilmiş, Üniversiteler de yıllardan beri "Peyzaj Mimarı" unvanı ile mezun vermektedirler.
Yönetmeliğin 6. maddesinin peyzaj ve çevre düzenleme faaliyetini düzenleyen (s) bendi için Ziraat Mühendisleri Odası tarafından uzmanlığı dışında bir yetki belgesinin verilmesinin düzenlenmesi, 1973 yılından itibaren bilimsel tanımı ve eğitimi yapılan bir meslek alanının açık ihlalidir. Bu yetki yalnızca Peyzaj Mimarları Odası‘na ait olan bir yetkidir. Düzenlemenin bu nedenle iptali gerekir.
Keza peyzaj mimarlarının uzmanlık alanlarının neler olduğu, mahkemeniz 2007/5827 E. Sayılı dosyasında verilen kararda, davalı TMMOB yanında katıldığımız dava ilamında da açıkça belirtilmiş, ÇEVRE DÜZENLEME, DİĞER BİR DEYİŞLE PEYZAJ MİMARLIĞI, PEYZAJ MİMARLARININ UZMANLIK ALANI OLDUĞU karara bağlanmıştır.
Kararda, TMMOB Mimarlar Odası‘nın "Serbest Mimarlık Hizmetleri, Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği‘nin 5. maddesinin a bendinde sayılan "çevre düzenlemesi" tanımının mimarlık meslek disiplini sayılamayacağı "Çevre Düzenlemesi" diğer bir değişle peyzajın, ayrı bir uzmanlık alanı olup, Peyzaj Mimarları Odası‘na üye meslek mensuplarının ihtisas alanı oluşturduğu" hükmüne karar verilmiştir.
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası kendi meslek alanı ile ilgili olarak IFLA (International Federation of Landscape Architecture) = (Uluslararası Peyzaj Mimarlığı Federasyonu) ve EFLA (European Foundation for Landscape Architecture) = (Avrupa Peyzaj Mimarlığı Vakfı) üyesi olup, uzmanlık konusu ile ilgili ülkemizi en üst düzeyde temsil etmeye yetkilidir.
En son 17-20 Mayıs 2007 tarihinde Ankara‘da müvekkil TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı ile ortaklaşa "AVRUPA PEYZAJ SÖZLEŞMESİ YOLUNDA TÜRKİYE" başlığında düzenlenen uluslararası katılımlı toplantıda da, doğal ve kültürel peyzajlarının bir bütün olarak korunması, yönetilmesi ve planlanması konusunda bir çerçeve sözleşme olan Avrupa Peyzaj Sözleşmesinin (APS), kamu otoritelerini ülkelerin her yerinde peyzaj kalitesinin korunması ve artırılması için yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası seviyede peyzajları koruyucu, yönetici, planlayıcı politikalar ve kurallar uygulamaya, kamuyu, kurumları ve yerel ve bölgesel yöneticileri peyzajın önemini ve değerini tanımaya teşvik etmeye, APS‘yi imzalayan ülkeler peyzajları koruma, yönetim ve planlamak için kolektif bir düzenleme yapmaktan sorumludurlar. Tüm ilgi gruplarını ortak bir dil birliğinde buluşturabilmek, ulusal peyzaj politikasını belirlemeye yönelik adımları netleştirmek ve ulusal peyzaj stratejinin genel çerçevesini belirlemek amacıyla bir uluslararası katılımlı bu toplantı sonucunda ise peyzaj alanlarının kimlikleri ve söz konusu peyzaj alanlarının çok disiplinli alanlar olduğu konusu artık bilimsel ve hukuksal zeminlerde tanınırlık kazanmıştır.
BİLİMSEL VE YASAL STATÜSÜ İLE ÇALIŞMA ALANLARI HAKKINDA ULUSAL MEVZUATLARA DAYANARAK AÇIKLADIĞIMIZ PEYZAJ MİMARLIĞI MESLEĞİNİN ULUSLARARASI TANINIRLIĞININ DİĞER BİR BELGESİ OLARAK İSE DE DÜNYA PEYZAJ MİMARLARI BİRLİĞİ -IFLA (INTERNATIONAL FEDERATİON OF LANDSCAPE ARCHİTECTURE)‘NİN AÇIKLAMIŞ VE DÜNYA ÖLÇEĞİNDE KABUL GÖRMÜŞ OLAN AÇIKLAMASINA DA GÖZ ATMAK GEREKİR.
Peyzaj Mimarları kentsel ve kırsal tüm alanlarda dış mekan çevre ve alanların planlama, tasarım ve yönetimine ve bu çevrelerin korunmasına ve sürdürülebilir gelişimlerine yönelik araştırma ve çalışmaları yürütür. Peyzaj Mimarlarının görevleri :(INTERNATIONAL FEDERATION OF LANDSCAPE ARCHITECTURE, 2003)
a. Peyzaj planlama, peyzaj tasarımı ve peyzaj yönetimine yönelik yerel, bölgesel, ülkesel ve uluslararası düzeyde yeni ya da geliştirilmiş teorileri, politikaları ve yöntemleri oluşturmak;
b. Milli parklar ve diğer koruma alanları ve rekreasyonel alanlar için politika, planları oluşturmak ve yeni veya geliştirilmiş teori ve yöntemleri geliştirerek bunların uygulama ve izleme çalışmalarını yürütmek.
c. Çevre bilincinin oluşturulmasına yönelik yeni veya geliştirilmiş teori ve yöntemleri geliştirilmek ve kültürel ve/ veya tarihsel peyzajların, parkların, alanların ve bahçelerin planlama, tasarım, restorasyon, yönetim ve bakım çalışmalarını yürütmek;
d. Kent, banliyö ve kırsal alanlardaki yerleşimler içerisinde yer alan tüm özel ve kamuya ait açık alanlar, parklar, bahçeler, yaya bölgeleri, meydanlar, konut yerleşimleri, mezarlıklar, anıtlar, turistik, ticari ve eğitim tesisleri, spor alanları, hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri, rekreasyon alanları ve çiftliklerin fonksiyonel ve estetik planlama, tasarım, yönetim ve bakımlarını yapmak ve izlemek;
e. Yollar, barajlar, enerji ve büyük ölçekli gelişim projeleri gibi altyapı çalışmalarının estetik ve fonksiyonel tasarımlan, yerleşimleri, yönetim ve bakım çalışmalarına katılmak;
f. Çevresel ve görsel etki değerlendirmelerini de içeren peyzaj değerlendirme çalışmalarına yönelik politikaları ve projeleri oluşturmak;
g. Alanları incelemek, iklim, toprak, flora, fauna, yüzey ve yer altı suları ve drenaj koşullarının analizini yapmak ve Peyzajla ve yerleşim alanlarıyla ilgili projelerde çalışma yöntemi ve projelere yönelik çalışma ve uygulama düzenine ilişkin öneriler geliştirerek müşterilerle bu konulara yönelik danışmanlık yapmak.
h. Kent, banliyö ve kırsal alanlarda yer alan yapısal çevrelerin kalite ve kullanımına yönelik uygun çözümleri tanımlamak ve geliştirmek ve bunlara yönelik olarak tasarımlar, planlar ve detaylar oluşturmak, çalışma şartnameleri, keşifler ve iş takvimleri hazırlamak;
i. Öneri konstrüksiyonları planlar, çalışma şartnameleri, keşifler ve iş takvimlerine uygun olarak gerçekleştirilmesinin sağlanması için bu çalışmaların uygulanmasını takip etmek ve denetlemek;
j. Coğrafi bilgi sistemleri, uzaktan algılama, hukuk, peyzaj iletişimi, yorumlar (interpretation) ve peyzaj ekolojisi gibi alanlarda Peyzaj Mimarlığı ile ilgili konulara yönelik araştırmaları yönetmek, bilimsel makaleler ve teknik raporlar hazırlamak, politikalar geliştirmek, eğitim vermek ve tavsiyelerde bulunmak;
k. Peyzaj planlama ve tasarım projelerini yönetmek;
l. İlgili konularda çalışmalar yapmak;
m. Diğer işçileri denetlemek;
olduğunu belirtilmiştir.
Uluslararası Peyzaj Mimarları Federasyonu IFLA‘nın ilk Dünya kongresi olan "1. Dünya Kongresi" 9-11 Ağustos 1948 tarihlerinde Londra/ İngiltere‘de 1;
En son Doğal Kaynaklar Olarak Peyzajlar ve Parklar Biyoçeşitlilik ve Peyzaj Planlama konulu 44. IFLA Dünya Kongresi ise 26-31 Ağustos, 2007 Putra Kuala Lumpur/ Malezya‘da gerçekleşmiştir.2
"Su" konulu 45. IFLA Dünya Kongresi ise 30 Haziran-3 Temmuz, 2008 Apeldoorn/ Hollanda‘ da gerçekleşecektir3.
Ülkemizde 1966 yılında kurulan Peyzaj Mimarisi Derneği tarafından Uluslararası Peyzaj Mimarları Federasyonu IFLA‘nın "15. Dünya Kongresi" ise 1976 yılında İstanbul‘da gerçekleştirilmiştir. Kongrenin konusu "Kıyısal Alanlarda (Deniz, Göl, Nehir) İnsan Aktivitelerinin Ekolojik Aktiviteleri; Peyzaj Mimarlarının Planlama, Geliştirme ve Koruma Yönünden Rolü" dür (peyzaj Mimarlığı Dergisi 1976/2). Bu konu başlığından da anlaşıldığı üzere 1976 yılında Peyzaj Mimarları‘nın çalışma alanlarının ekosistemleri planlama, geliştirme ve koruma üzerine olduğu açıkça görülmektedir.
Söz konusu örgütün geçmişi de peyzaj mimarlığının geçmişine ve çalışma alanlarına yönelik önemli referanslardan birisi olup, tüm bu süreçte, konu ile ilgili Ziraat Mühendisleri Odası tarafından benzer bir etkinlik dahi düzenlememiştir.
İTİRAZIMIZA NEDEN OLAN KONU İLE İLGİLİ OLARAK HER İKİ MESLEK ALANI YETKİLERİ KARMAŞASININ AÇIK VE NET BİR BİÇİMDE VE DE KARIŞIKLIĞA YER VEREMEYECEK ŞEKİLDE DÜZENLENMESİ GEREKMEKTEDİR.
06 Nisan 2005 tarih ve 25778 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği Amaç ve Görevleri Madde 6 - a ve b bendinde;
a) Ülke tarımı ve tarımsal üretim kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, işletilmesi ve verimli kılınması, kırsal nüfusun toplumsal ve ekonomik kalkınmasının sağlanması, kırsal ve tarımsal gelişimine yönelik strateji, politika, program ve proje oluşturulması çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla her türlü girişim ve etkinlikte bulunmak,
b) Tarımsal üretici örgütleri, tarımsal girdi üreten, sağlayan, dağıtan ve tarım ürünlerini işleyen, değerlendiren ve pazarlayan kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak, girdi ve ürün fiyatlarıyla hizmet ücretleri hakkında önerilerde bulunmak, tarımsal girdilerin üretecek tesislerin kurulmasını özendirmek; olarak mesleki alanlarının tanımı yeterince açık olarak belirtilen ve hüküm altına alınan ziraat mühendisliği ülkemiz tarımına hizmet eden bir meslek grubudur.
Bugün sayılan 38 bini bulan ziraat mühendislerinin, ülke tarım politikaları ile gelinen noktada büyük bir işsizlik ve istihdam sorunu yaşadıkları bilinmektedir.
Çağdaş ülkelerde insan yaşam merkezleri ve kullanımlarının yaşanabilir bir hale dönüştürülebilmesi ve ülke kaynaklarının koruyarak-kullanıma açılmasındaki planlama ve tasarım boyutunda önemli görevler üstlenen peyzaj mimarlığı mesleğine bu nedenlerle bir istihdam alanı ve alan paylaşımı olarak bakılması ve hak talep edilmesi kamu ilkeleri yaran ve toplumsal düzenlemelere aykırıdır.
Bilimsel olarak mesleki alan ilişkilendirilmesi olmayan, sadece ülkemizin yeni gelişin1 ve kalkınma süreci içerisinde Ziraat Fakülteleri içerisinde ilk tanımlamasının yapılmasından başka hiçbir ilişkilendirilmesi yapılamayacak olan iki ayrı hizmet alanının "elinde tutmak" ve " haksız uygulamalara" neden olmak gibi bir çabanın olmaması gerekmektedir.
Israrla alan ihlali söz konusu olan ziraat mühendislerinin; peyzaj mimarları üzerindeki mesleki alan daraltması, hak, yetki ve sorumlulukları bilimsel ve hukuksal olarak peyzaj mimarlarının olan peyzaj ve çevre düzenleme projeleri üzerindeki talepleri ile uğrattıkları mağduriyet anlaşılır değildir.
Mesleğin getirdiği yetkinlikle kamu yararı oluşturulmasının temel hedef olduğu kamusal hizmetlerde peyzaj mimarlığı uzmanlık alanlarının başka meslek mensuplarınca yapılmasının standart dışı, bilimsellik dışı ve en önemlisi ciddi ekonomik kayıplara neden olacağı aşikardır.
HUKUKSAL DAYANAKLAR : 6235 sayılı Kanun ile değişik 7303 sayılı TMMOB Kanunu, İYUK ve ilgili tüm yasal mevzuat
DELİLLER : Mahkeme içtihatları, doktrin ile her türlü hukuki delil
İSTEM SONUCU ve TALEP : ANILAN VE RE‘SEN RASTLANILACAK SEBEPLERLE,
- Danıştay 8. Dairesi‘nin 2006/72 E., 2007/6354 K Sayılı ilamı ile reddine karar verilen davada, mahkemenin gerekçesi açıkça hukuka aykırı olduğundan incelenerek bozulmasına,
- Davada iptali istenen Yönetmelik hükümlerinin İYUK m. 27/2 uyarınca şartları gerçekleştiğinden temyiz incelemesinde yürütmesinin durdurulmasına, Temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasına
- Dava harç ve masraflarının davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verilmesi saygı ile arz olunur.
Redife KOLÇAK
Genel Sekreter
Temyize Cevap Veren
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Adına
1 http://www.iflaonline.org/resources/publications/ifla_history.pdf