TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Adana Şube Saymanı Sedat Soykan, bitki koruma ürünlerinin reçeteli satışına geçişte çeşitli sancılar yaşanacağını belirtti. Reçeteli geçişin yararlı olduğunu ancak pilot bölge çalışmasının yapılmasıyla karşılaşılabilecek sorunlara çözüm aranması gerektiğini dile getiren Soykan, Tarım Bakanlığı‘nın ZMO‘dan görüş aldığını fakat hazırladıkları kapsamlı raporun dikkate alınmadığını vurguladı.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Adana Şube Saymanı Sedat Soykan, bitki koruma ürünlerinin reçeteli satışına geçişte çeşitli sancılar yaşanacağını belirtti. Reçeteli geçişin yararlı olduğunu ancak pilot bölge çalışmasının yapılmasıyla karşılaşılabilecek sorunlara çözüm aranması gerektiğini dile getiren Soykan, Tarım Bakanlığı‘nın ZMO‘dan görüş aldığını fakat hazırladıkları kapsamlı raporun dikkate alınmadığını vurguladı.

Konuyla ilgili şube binasında toplantı düzenleyen Soykan, 12 Şubat 2009‘da Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe giren reçeteli satışın doğru ve etkin bir biçimde kullanılmasıyla bir taraftan hastalık ve zararlıların olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması, böylece ürün verim ve kalitesinin korunması; diğer taraftan insan, bitki, hayvan ve çevre sağlığı üzerindeki risklerinin yönetilmesi konusunun, birikim ve deneyim gerektiren önemli bir mühendislik alanı olduğunu yıllardır savunduklarını ve savunmaya devam edeceklerini kaydetti. Bitki koruma ürünlerinin reçete ile satılmasını denetimli ortamlarda ilaç tavsiyesi, satışı, kullanımı ve geriye izlenebilirlik sistemlerinin kurulabilmesi açısından gerekli, yararlı ve zorunlu bir uygulama olarak değerlendirilmesi ve desteklenmesi gerektiğini söyleyen Soykan, yönetmelik taslağı üzerinde yapılan çalışmalar sırasında ZMO‘nun sistemin sağlıklı bir şekilde yaşama geçirilmesi açısından her şubesinden görüşler aldığını ve titizlikle hazırladığı kapsamlı raporu Tarım Bakanlığı‘na ilettiğini ancak Tarım Bakanlığı‘nın bu önerileri dikkate almadığını savundu.

"DİKKATE ALINMADIK"

Reçeteli sistemde kesinlikle pilot bölge çalışmalarının yapılması ve karşılaşılabilecek sorunlara çözüm aranması gerekliliğinin önerildiğini bunun aksine yönetmeliğin çok farklı üretim, fiziksel ve sosyo-ekonomik yapı gösteren tarımsal üretim alanlarında yani tüm Türkiye‘de aynı anda yürürlüğe girdiğini belirten Soykan, şunları söyledi:

"Teknik altyapının yetersiz olduğu, hızlı bir çalışma yapılarak bu altyapı sorununun giderilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Şöyle ki: Yönetmeliğin 9. Maddesinin 1. Fıkrasında: "Reçete talebinde bulunulduğunda, reçete yazacak kişi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda bir bitki koruma ürünü veya bir mücadele yöntemi tavsiye edilecekse ilgili mevzuata, zirai mücadele teknik talimatlarına uygun olarak reçete düzenlenir" denilmektedir.

Ülkemizde üretimi yapılan ve ekonomik değere sahip nar, çilek, kanola, kışlık bazı sebzelerde teknik talimatlarda yer alan  tavsiyeli bir bitki koruma ürünü yer almamaktadır. Bunun yanı sıra bölgemiz açısından, bazı  kültür bitkilerinde zaman zaman önemli ekonomik kayıplara yol açabilen hastalık ve zararlılarla ilgili tavsiyeli bitki koruma ürünleri bulunmamaktadır . Örneğin mısırda kırmızı örümcek ve yaprak biti, buğdayda yaprak biti, yer fıstığında tel kurdu, yeşil kurt ve prodenya gibi. Bu şartlar dahilinde mevcut yönetmeliğe göre yukarda sözü edilen kültür bitkilerinde teknik altyapıdan söz edilemez, reçete yazılamaz ve mücadele edilemez. Bunun sonucu olarak ülkemiz açısından gıda güvenliği ve tarımsal üretiminin tehlike altında olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Yönetmeliğin Türkiye‘nin farklı bölgelerinde farklı işleyen tarım sistemini göz önüne alıp değerlendirebilen bir esnekliğe sahip olması, üretici-zirai ilaç bayii- tarım danışmanı ilişkilerini sağlam bir temele oturtması, meslek mensupları arasında öğrenimleri ve yasal düzenlemelerden doğan görev ve yetki farklılıklarını gözetmesi, kamu çalışanı ve özel sektör çalışanı ziraat mühendislerinin görev ve yetki alanlarının sınırlarını net olarak belirtmesi, çağdaş denetim sistemlerine açık bir düzenleme kurması gerekliliği önerilmiştir.

Reçete yazmak için üretim alanlarının düzenli olarak kontrol edilmesi, ekonomik zarar eşiklerinin tespit edilmesi ve buna göre ekonomik, etkili ve tavsiyeli bitki koruma ürünlerinin tavsiye edilerek reçete de yer alması gerekmektedir ve mevcut şartlarda bunun mümkün olamayacağını ve sistemin sağlıklı işlemeyeceğini düşünmekteyiz.

Yukarıda belirtilen hususların dışında hukuksal düzenlemelerle ilgili olarak da Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi yürütmenin durdurulması ve bazı maddelerin iptali talebi ile ilgili dava açmıştır.

Mücadele sezonunun yeni başlaması nedeniyle üreticilerin, ziraat mühendislerinin ve tarımsal üretimimizin  sıkıntılarla karşılaşacağı öngörülmektedir.

Açık bir dille belirtildiği üzere Odamız reçete yönetmeliğinin karşısında değil, yanında yer almaktadır ancak; yürürlükte bulunan ve çok önemli konuların değerlendirilmeye alınmadığı bu yönetmeliğin yanında bulunmak bilimsel ve hukuksal anlamda mümkün görünmektedir."