<İ>AB SÜRECİ ÜZERİNDEN GELEN "TARIM NÜFUSUNUZU AZALTIN, İŞLETMELERİNİZİ BÜYÜTÜN" TAVSİYELERİ, MEVCUT YÖNETİMLERİN, TOPRAK DA DAHİL OLMAK ÜZERE HER TÜRLÜ KAMUSAL VARLIĞIN SERMAYENİN SINIRSIZ KULLANIMINA AÇILMASI YOLUNDAKİ ÇABALARI İLE BİRLEŞİYOR

GÖKHAN GÜNAYDIN
(ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BAŞKANI)

ÜRETİM ARAÇLARININ MÜLKİYETİNDE DEĞİŞİKLİK YAPMA, TEMEL EKONOMİK YAPI DEĞİŞİMİ VE SAVAŞLAR - SAVAŞ SONRASI DÖNEMLER BİR YANA BIRAKILDIĞINDA, SİYASAL İKTİDARLAR İÇİN KOLAY GÖZE ALINIR BİR GİRİŞİM DEĞİLDİR.

BİR SİYASAL İKTİDAR, MÜLKİYET YAPISINI YENİDEN DÜZENLERKEN, YA DAYANDIĞI SINIFIN YARARINA SONUÇLAR ÜRETMEYİ AMAÇLAR YA DA KENDİ PROJESİNE KATACAĞI BİR SOSYAL SINIFIN DESTEĞİNİ ORGANİZE EDER.

BU BAĞLAMDA; GEÇTİĞİMİZ YÜZYILLARDA, ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE DEĞİŞİK TARİHLERDE GERÇEKLEŞEN FEODALİZMDEN KAPİTALİZME GEÇİŞ AŞAMALARI VE BÜYÜK SAVAŞLAR VE ONLARIN DOĞURDUĞU ZORUNLU GÖÇ KOŞULLARINDA TOPRAK REFORMU ÇALIŞMALARI GERÇEKLEŞMİŞTİR. BUNUN YANINDA, "OLAĞAN DÖNEMLERDE DE", DÜZENİ DEĞİŞTİRMEYİ AMAÇLAYAN HALK İKTİDARLARI, TOPRAK REFORMU ÇALIŞMALARINI ORGANİZE ETMİŞLERDİR.

TÜRKİYE'de toprak mülkiyetindeki adaletsizlik, Osmanlı'DAN DEVRALINAN VE KİMİ ÇABALARA KARŞIN CUMHURİYET DÖNEMİ BOYUNCA TAŞINAN SOSYO-EKONOMİK VE POLİTİK BİR SORUN OLMANIN YANINDA, AYNI ZAMANDA TÜRKİYE KIRSALINDA DEMOKRASİ İKLİMİNİN YEŞEREMEMESİNİN TEMEL NEDENLERİNDEN BİRİSİDİR.

ASLINDA, BAŞTA ATATÜRK OLMAK ÜZERE CUMHURİYET'i kuran kadroların toprak reformu alanında bilinen çabalarının tarihlendiği 1930'LU ­ 40'lı yılların öncesinde, 1927 ve 1929 yıllarında çıkarılan "Şark Menakısı Dahilinde Muhtaç Züraa Tevziye Edilecek Araziye Dair Kanun" ile "Şark Vilayeti ile Beyazıt, Erzurum ve Çoruh Vilayetlerinin Bazı Parçalarında Muhacir ve Sığıntıların Yerleştirilmesi ve Yerli Çiftçilerin Topraklandırılması Hakkında Kanun", olağanüstü dönemlerde yaşanan göç hareketlerinin doğurduğu gereksinimi karşılamak yanında kısmen de olsa toprak reformu yapmak üzere oluşturulmuş, ancak bugünün Danıştay'INA KARŞILIK GELEN DÖNEMİN ŞURA-I DEVLET'ine yapılan başvuru üzerine yasalar iptal edilmiştir.

İzleyen süreçte İkinci paylaşım Savaşı sonuna dek, 1935 yılında hazırlanan Toprak İskan Kanunu'NUN İÇERDİĞİ HÜKÜMLER DE DAHİL OLMAK ÜZERE, ÖNEMLİ BİR İLERLEME SAĞLANAMAMIŞTIR.

İKİNCİ PAYLAŞIM SAVAŞI SONRASI, TERHİS OLUNAN ASKERLERİN DE TOPRAĞA GERİ DÖNDÜĞÜ ORTAMDA, 4753 SAYILI ÇİFTÇİYİ TOPRAKLANDIRMA KANUNU 1945 YILINDA ÇIKARILMIŞTIR.

YASA, HEM TOPRAKSIZ VE AZ TOPRAKLI KÖYLÜ İLE TARIM ALANINDA ÖĞRENİM GÖRMÜŞ GENÇLERİN TOPRAKLANDIRILMASI HEM DE BUNLARIN TARIMSAL YAPI VE ÜRETİMLERİNİN DESTEKLENMESİ YOLUYLA AYAKTA KALARAK GELİŞMELERİNİ AMAÇLIYOR, BÖYLECE TARIM SİSTEMİNDE TEMELLİ BİR DEĞİŞİKLİĞİ ÖNGÖRÜYORDU.

BU BAĞLAMDA; ÖNCELİKLE DEVLETİN HÜKÜM VE TASARRUFU ALTINDA OLANLAR YANINDA, ORTA MALI, SAHİPSİZ VE DEĞİŞİK BİÇİMLERDE KAZANILAN ARAZİLER DAĞITILACAK; BUNLARIN YETMEMESİ HALİNDE İSE VAKIFLAR, ÖZEL İDARELER, BELEDİYELER VE GERÇEK KİŞİLERLE ÖZEL HUKUK KİŞİLERİNE AİT ARAZİLER, KAMULAŞTIRILARAK ÇİFTÇİYE DAĞITILACAKTIR.

BÜTÜN BU OLUMLU GİRİŞİMLERİN BAŞARIYA ULAŞTIRILMASI, DOĞAL OLARAK GÜÇLÜ BİR SİYASİ İRADE GEREKTİRMEKTEDİR. BUNA KARŞIN İKİNCİ PAYLAŞIM SAVAŞI SÜRECİ "MODİS VİRENDİ" Yİ BOZMUŞ, BÜYÜK TOPRAK SAHİPLERİ İLE ARACI ­ TEFECİ ­ KARABORSACI, KENDİ ÇIKARLARININ ENÇOKLAŞACAĞI YENİ BİR ARAYIŞ İÇİNE GİRMİŞLERDİR.

İŞTE TAM DA BU DÖNEMDE, "VELİSİZ VE VASİSİZ BİR DEMOKRASİ" SLOGANI İLE BAYAR, KÖPRÜLÜ, MENDERES VE KORALTAN TARAFINDAN MEŞHUR DÖRTLÜ TAKRİR VERİLMİŞ VE CHP İÇİNDEN DP HAREKETİ'nin ortaya çıkış süreci başlamıştır.

Bu bağlamda, politik çizgisinde kaymalar görülen mevcut Hükümet, Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu'NUN UYGULANMASINDAN SORUMLU BAKANLIĞA, KENDİSİ DE BİR TOPRAK AĞASI OLAN CAVİT ORAL'ı getirmiş ve aslında bu seçim ile Yasa'NIN ETKİNLİKLE UYGULANMA OLANAĞI FİİLEN ORTADAN KALKMIŞTIR. NİTEKİM, KANUN UYARINCA, 16 YILDA 34.887 KÖYDEN YALNIZ 5.157'sinde toprak dağıtımı yapılabilmiştir.

1923 ­ 50 arasında dağıtılan toplam arazi varlığı, hemen tamamı devlete ait olmak üzere 1.5 milyon hektardır. Bu miktarın yarısı 192 bin göçmen aileye verilirken, geriye kalan yarısı 240 bin topraksız köylüye özgülenebilmiştir.

1950 sonrası, Marshall yardımlarının etkisi ile tahrik edilen traktörleşme sürecinde, 1950 yılında 9.905 olan traktör sayısı 1952 yılında 31.415'E ÇIKMIŞ, TRAKTÖR SAHİBİ BÜYÜK ÇİFTÇİNİN HAZİNE ARAZİLERİNE VE KÜÇÜK ÇİFTÇİLERİN ARAZİLERİNE ÇEŞİTLİ BİÇİMLERDE EL KOYMASI / SATIN ALMASI, ARAZİ MÜLKİYETİNDEKİ ADALETSİZLİĞİ DAHA DA ARTIRMIŞTIR.

1961 ANAYASASI'nın 37 inci maddesiyle getirilen ve özü itibariyle toprak reformunu destekleyen düzenlemeden sonra, konu ile ilgili olarak ortaya çıkan "Yasa tasarısı kirliliği" ancak 1973'TE BİR SONUÇ VERMİŞ VE "TOPRAK VE TARIM REFORMU KANUNU" ÇIKARILMIŞTIR.

ANCAK BU YASA'da, AP'NİN DANIŞTAY'a yaptığı başvuru sonucunda 1977 yılında iptal edilmiş, süresi içinde yeni bir yasa çıkarılmadığı için kamulaştırılan topraklar eski sahiplerine geri verilmiş, umutlar bir kez daha boşa çıkmıştır.

O tarihten bu yana, tarım işletmelerinin küçüklüğü ve parçalılığı sorunu sürüyor. 1927 yılında 1.7 milyon olan tarımsal işletme sayısı, 1950 yılında 2.5, 1980 yılında 3.5, 1991 yılında 4.1 milyona çıktıktan sonra, 2001 Tarım Sayımı sonuçlarına göre 3 milyon olarak ilan edildi. Bu gerilemenin hiçbir sosyo-ekonomik, bilimsel açıklaması yok. Belki de AB sürecinde istatistiklerimiz bu alanda da AB ile uyumlulaştırılıyor !

Nüfusun % 35'İ, SAYILARI 80 BİNİ BULAN KÖY VE KÖYALTI YERLEŞME İLE KÜÇÜK KASABALARDA YAŞIYOR. 22 MİLYON SİVİL İSTİHDAMIN 7.2 MİLYONU TARIMDA İŞLENDİRİLİYOR. ORTALAMA İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜ 6 HEKTAR DÜZEYİNDE ...

AB SÜRECİ ÜZERİNDEN GELEN "TARIM NÜFUSUNUZU AZALTIN, İŞLETMELERİNİZİ BÜYÜTÜN" TAVSİYELERİ, MEVCUT YÖNETİMLERİN, TOPRAK DA DAHİL OLMAK ÜZERE HER TÜRLÜ KAMUSAL VARLIĞIN SERMAYENİN SINIRSIZ KULLANIMINA AÇILMASI YOLUNDAKİ ÇABALARI İLE BİRLEŞMEKTEDİR. BU DURUM, ÖNÜMÜZDEKİ YILLARIN KÜÇÜK KÖYLÜNÜN YERİNDEN VE TOPRAĞINDAN DA EDİLECEĞİ YENİ BİR SÜRECE İŞARET ETTİĞİNİ ORTAYA KOYMAKTADIR.

BU SÜREÇ KARŞISINDA, YAPMAMIZ GEREKENİ YAPIYOR VE "TOPRAK REFORMU" TARTIŞMALARINI BİR KEZ DAHA KAMUOYUNUN GÜNDEMİNE TAŞIYORUZ. TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI VE HARİTA ­ KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODA'larının 11 ­ 13 Kasım 2005 tarihlerinde Şanlıurfa'DA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ "TOPRAK REFORMU KONGRESİ" NİN TEMEL AMACI BÖYLE ÖZETLENEBİLİR.

TOPRAK REFORMU GEREĞİNİN ÜLKENİN TÜM KESİMLERİ TARAFINDAN FARK EDİLMESİ VE TOPRAK TALEBİNİN SİYASALLAŞMASININ SAĞLANMASI, BU AMAÇLA AYDIN VE KÖYLÜ BİRLİKTELİĞİNİN ORGANİZE EDİLMESİ, ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE GÜNDEMİMİZİ OLUŞTURACAKTIR.