Prof. Dr. Gürol ERGİN
(CHP Muğla Milletvekili)

Bakanlar kurulu, 31 Aralık 2004'TE YAYIMLANAN KARARI İLE, ŞEKER KURUMU VE HİZMET BİRİMLERİNİN GÖREV SÜRESİNİ 31 ARALIK 2004 TARİHİ İTİBARI İLE SONA ERDİRMİŞ; ŞEKER KURULU'nun görev süresini ise 31 Aralık 2006 tarihine kadar uzatmıştır. Bu karar son derece çarpıktır. Çünkü 4 Nisan 2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanunu'NUN 7. MADDESİNE GÖRE ŞEKER KURUMU ''ŞEKER KANUNU VE İLGİLİ DİĞER MEVZUATIN UYGULANMASINI SAĞLAMAK, UYGULAMAYI DENETLEMEK VE SONUÇLANDIRMAK, KANUNDA VERİLEN YETKİLER ÇERÇEVESİNDE DÜZENLEMELER YAPMAK; KANUNLA VERİLEN DİĞER GÖREVLERİ YERİNE GETİRMEK VE YETKİLERİ KULLANMAK ÜZERE KURULAN'' KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİNE SAHİP BİR KURULUŞTUR. KURUMUN İKİ ORGANI VARDIR. BUNLARDAN BİRİ KURUMU YÖNETMEKLE GÖREVLİ ŞEKER KURULU, DİĞERİ İSE GÖREVLERİN YERİNE GETİRİLMESİNİ SAĞLAYACAK HİZMET BİRİMLERİDİR. ŞEKER KURULU 7 ÜYEDEN, HİZMET BİRİMLERİ, 1 GENEL SEKRETER, 1 GENEL SEKRETER YARDIMCISI, 20 UZMAN, 10 UZMAN YARDIMCISI VE 25 İDARİ PERSONELDEN OLUŞAN TOPLAM 57 KİŞİDEN OLUŞMAKTADIR. ŞEKER KANUNU'nun geçici 8. Maddesi ise kurum ve organlarının görev, yetki ve görev süresinin 31.12.2004 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından uluslararası kuruluşlar ile yapılan anlaşmalar çerçevesinde belirleneceğini hükme bağlamıştır.

Şimdi yapılan nedir? Bakanlar Kurulu'NUN YAPTIĞI, KURUMU VE KURUMUN ORGANLARINDAN BİRİ OLAN HİZMET BİRİMLERİNİ ORTADAN KALDIRMAK, KURUMUN DİĞER ORGANI OLAN ŞEKER KURULU'nun görev süresini uzatmak olmuştur. Kurum ortadan kaldırılmış, ancak, bu kararla artık var olmayan kurumun yönetim organının görev süresi uzatılmıştır. Uzatılmıştır ama, Şeker Kurulu'NUN ALDIĞI KARARLARI UYGULAYACAK KURUM DA, HİZMET BİRİMLERİ DE ORTADAN KALDIRILMIŞTIR. NORMAL DÜŞÜNEN İNSANLAR İÇİN ANLAŞILMASI MÜMKÜN OLMAYAN TRAJİ-KOMİK BİR DURUM. KOMİK ÇÜNKÜ, KURUM LAĞVEDİLMİŞ, BÖYLECE KANUNUN GEREKLERİNİ UYGULAYACAK KURULUŞ YOK EDİLMİŞ, AMA KURUMU YÖNETECEK KURULUN VARLIĞINI SÜRDÜRMESİ SAĞLANMIŞTIR. KURULUN GÖREV SÜRESİ UZATILMIŞ, AMA KURULUN VERDİĞİ GÖREVLERİ YERİNE GETİRECEK İDARİ HİZMET BİRİMLERİ ORTADAN KALDIRILMIŞTIR.

TRAJİK ÇÜNKÜ, KURUMUN ORTADAN KALDIRILMASININ TEK BİR AMACI OLABİLİR. O DA, HAKSIZ VE İLLEGAL TATLANDIRICI ÜRETENLERİN VE SATANLARIN TAM ANLAMIYLA DENETİM DIŞI BIRAKILMASI. BU DURUMUN İKİNCİ BİR AÇIKLAMASI OLAMAZ. AB'de şeker kotası pancar şekeri için yüzde 97, nişasta bazlı şeker için ise yüzde 2 iken, Şeker Kanunu Türkiye'DE NİŞASTA BAZLI ŞEKER ÜRETİMİNE YÜZDE 15 KOTA UYGULAMIŞ, BU ÇOK YÜKSEK KOTA DA BİRİLERİNİ TATMİNE YETMEMİŞTİR. HAKSIZ OLARAK YÜKSEK TUTULAN YASAL KOTALARLA DA YETİNMEYENLER, 1 MİLYON TON KAPASİTE YARATMIŞLARDIR. ŞİMDİ YAPILMAK İSTENEN, TÜRK ŞEKER PANCARI ÇİFTÇİSİNİ BATIRMAK, ŞEKER FABRİKALARININ KAPATILMASINA NEDEN OLMAK PAHASINA, YASAYA KESİN AYKIRI KAPASİTE YARATANLARA PAZAR YARATACAK BİR DENETİMSİZLİK. BİR KAOS DÖNEMİ, BİR DE FACTO DURUM YARATMAKTIR.

ÖZELLİKLE NİŞASTA BAZLI ŞEKER SEKTÖRÜNÜN, ÜRETİMLERİNİN YETERLİ VE SAĞLIKLI OLARAK DENETLENEMEMESİ İLE BU SEKTÖR KOTA FAZLASI ÜRETİM YAPACAK VE DOLAYISIYLA BİR YANDAN YERLİ ÜRETİMİN YETMEDİĞİ GEREKÇELERİYLE HAMMADDE İTHALATINA ZEMİN HAZIRLANACAK, DİĞER YANDAN PANCAR ŞEKERİ ÜRETİMİ AYNI ORANDA OLUMSUZ OLARAK ETKİLENECEKTİR. KURUL İZNİ OLMADAN VE KOTA ALMADAN YASA DIŞI OLARAK KURULAN VE KURULMAKTA OLAN GECEKONDU NİŞASTA BAZLI ŞEKER FABRİKALARI, BU KURUMUN AKSAMASINI BEKLEMEKTEDİRLER. HALEN KURUM DENETİM BİRİMLERİNİN İZLEDİĞİ KORSAN NİŞASTA BAZLI ŞEKER ÜRETİM TESİSLERİNİN KURULMASINA DA PRİM TANINMIŞ OLUNACAKTIR.

AYRICA; KURUM VE ORGANLARININ GÖREV, YETKİ VE GÖREV SÜRESİNİN UZATILMASINA İLİŞKİN GÖRÜŞ İSTENEN, İLGİLİ TÜM KURUM VE KURULUŞLAR; BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI, TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI, AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ, TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI VE HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI OLUMLU GÖRÜŞ BİLDİRMİŞLERDİR. BU GÖRÜŞLERE KARŞIN KURUMUN KAPATILMASI TAM BİR TRAJEDİDİR.

ŞEKER KANUNU'nun 3. maddesi, yeni fabrika kurulmasını ya da var olan fabrikaların kapasitelerini artırabilmesini kurul iznine bağlamışken, yabancı ortaklı NBŞ üreticileri yasanın bu maddesini görmezden gelerek kotalarının 3 katı kapasite yaratmışlardır. Sorun budur.

Şimdi şu sorulara yanıt verilmelidir:

-Kurumun ortadan kaldırılması için yasada uluslar arası kuruluş ile yapılacak anlaşmalar koşul olarak ortaya konduğuna göre, böyle bir anlaşma var mıdır? Varsa, hangi uluslar arası kuruluş ile ne zaman yapılmıştır?

-Tüzel kişilik Şeker Kurumu olduğuna göre , tüzel kişilik olmadan, onun karar organı varlığını sürdürebilir mi?

-Kurumun hizmet birimleri ortadan kalktığına göre, kurula teklifleri kim hazırlayıp sunacak, alınan kararları ilgililere kim duyuracaktır (yasaya göre bu duyuruyu yapmaya şeker kurumu yetkilidir)?

-Şeker Yasası'NA GÖRE, BAKANLAR KURULU'nun A kotasını artırıp eksiltme yetkisini önerme kurumun görüşüne bağlıdır. Bu görüşü kim verecektir?

-En önemlisi, Kurum ortadan kaldırıldığına göre, yasadışı üretim ve satış yaptıkları için, Şeker Kurulu tarafından çeşitli cezalara çarptırılan firmalarla ilgili olarak mahkemelerde süren davaların akıbeti ne olacaktır? Örneğin, Adana'DA KURULU VE YABANCI SERMAYELİ AMYLUM NİŞASTA VE SANAYİ A.Ş.'ye, ürettiği (C) kotası nişasta bazlı şekeri Mersin Serbest Bölgesi'NDE SATMASI GEREKİRKEN YURT İÇİNDE SATTIĞI İÇİN EYLÜL 2004'de 11,8 trilyon TL; Yine Adana'DA KURULU TAT NİŞASTA VE SANAYİ A.Ş.'ye, (A) kotasıyla kendisine tanınan hakkın üstünde nişasta bazlı şeker üretip iç piyasada sattığı için 1 trilyon 485 milyar TL ceza verilmiştir ve Kurum bu iki firma ile mahkemeliktir. Kurum buharlaştırıldığına göre, bu davalar düşecek midir?

-Bugün bütün bu sorular yanıtsızdır. Ancak bir tek şu sorunun yanıtı vardır:

''Bu ucube karar kimin çıkarınadır, sonucu ne olur?''

Yanıt açık: ''bu karar yalnızca yasa dışı de facto durum yaratanları aklayıp, paklayacak, NBŞ üreticilerini mutlu edecek, Türk çiftçisini ve tarımını perişan edecektir''