24 Eylül tarihinde aşırı yağışlar sonucu  meydana gelen sel olaylarında Rize İl Merkezi`nde yüzerlerce ev ve işyerinin sular altında kalması nedeniyle önemli derecede ekonomik kayıp yaşanmış ve bu arada 1 vatandaşımız da hayatını kaybetmiştir.

Bu ülkenin mühendislerinin, mimarlarının ve şehir plancılarının tüm uyarılarına rağmen meteorolojik  risk ve tehlikelere karşı gerekli bilimsel uygulamaları dikkate almadan yapılaşmaya izin verenler ve göz yumanlar karşısında haklılığımız bir kez daha ortaya çıkmıştır.

ZMO olarak her zaman söylediğimiz gibi bir daha belirtiyoruz ki; Rize`mizde her şiddetli yağış sonucunda meydana gelen ve can ve mal kayıplarına neden ola sel olaylarının başlıca üç sebebi bulunmaktadır. Bunlar; şehir merkezinden geçen derlerin üzerlerinin kapatılması, Doğu Karadeniz Otoyolunun inşaatı sırasında yapılan hatalar ve dere yataklarında yapılaşmaya izin verilmesidir.

 Rize Kent Merkezinden geçen  birçok derenin üzerinin kapatılarak  dere yataklarının  yüksek yoğunluklu yapı alanları olarak kullanılması ülkemizin en çok yağış alan ili olmamız nedeniyle akılcı bir uygulama değildir. Aynı uygulamalar devam ettirilmesi her şiddetli yağış sonucunda benzer olayların yaşanmasını doğuracak ve hatta daha çok can ve mal kaybının meydana gelmesine neden olacaktır. Bu nedenle dere ve çay yatakları kesinlikle yerleşime kapatılmalı ve bu alanlarda imar izni verilmemelidir. Yağışlı dönemlerde yüzey sularının drenajını sağlayan kuru dere yatakları başta olmak üzere, tüm dere yataklarının sel taşkın seviyeleri belirlenmelidir. Yerleşim yerleri içinde kalan tüm derelerin doğal drenaja izin verecek şekilde üstü açılmalı ve modern şehircilik anlayışına uygun olarak  altyapısı ve üst yapısı (menfez, köprü gibi) yeniden gözden geçirilerek buralarda yeni yaşam alanları inşa edilmelidir.

2010 Yılında Gündoğdu Beldesi`nde meydana gelen sel felaketinde olduğu gibi 24 Eylül 2011 tarihindeki sel felaketi de göstermiştir ki yapımı yeni tamamlanan Doğu Karadeniz Otoyolunun inşaatı sırasında yapılan hatalar bu tip olaylarda meydana gelen can ve mal kayıplarını arttırmaktadır. Çünkü Samsun`dan başlayıp Sarp sınır kapısına kadar 6 il, 63 ilçe, 9 liman, 2 havaalanı ve birçok yerleşim biriminden geçen ve yaklaşık 550 km uzunluğundaki bu yol  ekonomiye, ulaşıma ,turizme ve bölgenin gelişmesine önemli katkı sağlamasına  rağmen maalesef, iklim şartlarına ve bölgenin jeolojik yapısına  uygun olarak inşa  edilememiştir. Yolun şehir merkezlerinden yer yer 70-100 cm daha yüksekte inşa edilmesi ve yerleşim merkezlerinden geçen derelerin denize ulaşmasını sağlayan menfezlerin gereğinden daha dar ve alçak yapılması nedeniyle aşırı yağışlar sonucu oluşan sel sularının önünde bir bent gibi durarak  kolayca denize ulaşmasını engellemektedir. Bundan sonra benzer olaylarda aynı acıların tekrar yaşanmaması için en azından derelerin denize ulaşmasını sağlayan Doğu Karadeniz Otoyolu üzerindeki menfezler ihtiyaca cevap verecek şekilde ıslah edilmelidir.

Dere yataklarının doldurarak yapılaşmaya açılması, yanlış ıslah çalışmalarının yapılması, bölgesel bitki dokusunu bozan ve tahrip eden uygulamalara izin verilmesi ve ya  göz yumulması da mal ve can kayıplarını arttıran unsurlar olarak değerlendirilmektedir.

ZMO olarak yapılması gereken çalışmaların akıl ve mantığa uygun şekilde bir an önce  tamamlanarak bölge halkının her yağış sonrasında aynı felaketleri yaşamamasının sağlanması için yetki ve sorumluluk makamlarında bulunan herkese bir kez daha çağrıda bulunuyoruz.

Kamuoyuna saygıyla arz olunur.

TMMOB ZMO Rize Şubesi

      Yönetim Kurulu