Türkiye’de 2024 yılı, tarım ve gıda sektörü açısından son yılların en zorlu dönemlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Üretim maliyetlerindeki sürekli artış, çiftçilerin borç yükü, yetersiz destekler ve yanlış ekonomik politikalar, hem üreticiyi hem de tüketiciyi derinden etkiledi.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, bu zorlu dönemi ve 2025 yılına dair beklentilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirdi. Üretim maliyetlerinden gıda enflasyonuna, tarım arazilerinin korunmasından kooperatifçiliğe kadar pek çok konuya dikkat çeken Suiçmez, sürdürülebilir bir tarım ve gıda politikası için "kamucu yaklaşımların" gerekliliğini vurguladı.

Suiçmez, 2024 yılının tarım ve gıda sektörü için zorlu bir dönem olduğunu belirterek,“Üretim maliyetlerinin mazot, tohum, gübre, ilaç, yem ve sulama suyu gibi temel unsurlarda artmaya devam ettiği bir yılı geride bıraktık. Tarımda kullanılan elektrikte somut indirimler yapılamadı. Tarımsal destekler, Tarım Kanunu’nun 21. maddesine rağmen, toplam destek bütçesinin binde 2 düzeyinde kaldı.” ifadelerini kullandı.

2025 yılı için destek bütçesi 91,6 milyardan 135 milyar TL’ye çıkarılmasına rağmen yine yetersiz kalacağını vurgulayan Suiçmez, “desteklerin geç ödenmesi ve tarımsal kredi kullanımının zorunlu hale gelmesi, çiftçi borçlarını katlıyor” dedi.

2023 Kasım’da 561 milyar TL olan çiftçi borcunun, 2024 Kasım ayında 814 milyar TL’ye çıktığını aktaran Suiçmez, “Kısa vadeli borç miktarı iki katına çıktı. Takipteki kredi miktarı ise 2 milyardan 2,9 milyara ulaştı. Üretici, maliyetinin üzerinde bir kar ve refah payı ile ürününü satmayı hedefliyordu. Ancak kamu kuruluşları ve özel sektör, tarlada fiyat baskısı oluşturdu.”diye kaydetti.

Suiçmez, gıda enflasyonun artmasının çiftçiyi zora sokacağını belirterek, “Dünyada gıda enflasyonu ortalama %6,7 artarken, ülkemizde gıda enflasyonu TÜİK verilerine göre bile %44 oldu. Girdi fiyat endeksleri ve üretici fiyat endeksleri artmaya devam etti. Enflasyonu düşürmenin yolu, üretim maliyetlerini indirerek ve çiftçinin kar etmesini sağlayarak mümkün olabilir.” şeklinde konuştu.

Baki Remzi Suiçmez, tarım alanlarının enerji ve madencilik şirketlerinin imar baskısı altında yok olduğuna dikkat çekerek, “Büyük ova koruma alanları, zeytinlikler ve meralar yok ediliyor. Odamız, bu alanları korumak için davalar açarak mücadeleye devam ediyor.” sözlerini dile getirdi.

Hayvancılıkta yem maliyetlerinin yüksekliği ve veteriner hizmetleri gibi sorunların devam ettiğini vurgulayan Suiçmez, “Çiğ süt hayvanları kesime gitti ve kesilecek hayvan kalmadı. Canlı hayvan ithalatı sürekli gündemde. 2024’te 600 bin baş,2025’te 500 bin baş hayvan ithal edilmesi planlanıyor. Sorunun köklü çözümü ise yem maliyetlerini azaltmak ve meralardaki sorunları gidermekten geçiyor.”dedi.

2025 yılının Dünya Kooperatifçilik Yılı ilan edildiğini hatırlatan Suiçmez,“Kooperatiflerin içi, yanlış yönetimlerle boşaltılmıştır. Gerçekçi ve somut önlemleri içeren bir kooperatifçilik modeli geliştirilmelidir. Bakanlığın, üretim planlaması ve tedarik zincirinde etkin denetim yapması şarttır.” diyerek Tarım ve Orman Bakanlığı’na çağrıda bulundu.

Üretici ve tüketici için Kamucu tarım politikalarının hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Suiçmez,“Alan, özel sektörün kar mantığına bırakılamaz. Kamucu tarım politikalarının gecikmeden hayata geçirilmesi zorunludur. Üreticinin mutlu, tüketicinin ise yeterli ve uygun fiyatlı gıdaya erişebildiği bir sistem yaratmak hepimizin sorumluluğudur.” diyerek sözlerini noktaladı.




Haber: GONCAGÜL KONAŞ

Haber kaynağına ulaşmak için lütfen TIKLAYINIZ.