T.C.
DANIŞTAY
ONUNCU DAİRE

Esas No : 2010/3521

Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası - ANKARA

Vekili : Av. Zuhal Sirkecioğlu Dönmez

Bestekar Sok. No:49/5 Kavaklıdere/ANKARA

Davalı : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü - ANKARA

Davanın Özeti : 3.2.2010 tarih ve 27482 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Yapıları Denetim Hizmetleri Uygulama Genel Tebliğinin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a-6) bendinin; 11. maddesinin 1. fıkrasının ve 19. maddesinin 5. fıkrasının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.

Danıştay Tetkik Hakimi : Sevil Mehel Telli

Düşüncesi : 6200 sayılı Yasanın 2. maddesinde, davalı idareye verilen su yapılarının inşası sırasında yapılacak denetime ilişkin yetkinin gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine devrini düzenleyen bir hüküm bulunmadığından, yasal dayanağı olmadan yönetmelik ve tebliğle davalı idareye ait olan denetim yetkisinin devredilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığından, yürütmenin durdurulması isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı : Hüseyin Ünal Kara

Düşüncesi : Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmediği anlaşıldığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince, davalı idarenin savunmasının alınmasından sonra incelenmesine karar verilen yürütmenin durdurulması istemi, davalı idarenin savunmasının geldiği anlaşılmakla yeniden incelendi, gereği görüşüldü:

Dava, 3.2.2010 tarih ve 27482 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Yapılan Denetim Hizmetleri Uygulama Genel Tebliğinin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a-6) bendinin; 11. maddesinin 1. fıkrasının ve 19. maddesinin 5. fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.

Tebliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a-b) bendi ve 11. maddesinin 1. fıkrasında, ziraat mühendislerine yer verilmemesi nedeniyle eksik düzenleme yapıldığından bahisle hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenildiğinden, bu maddelere yönelik, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu‘nun 27. maddesinde öngörülen koşulların bu aşamada gerçekleşmediği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerekmektedir.

Tebliğin 19. maddesinin 5. fıkrası yönünden; 6200 sayılı Devlet Su işleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun‘un 2. maddesinde; "Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünün vazife ve salahiyetleri şunlardır:

a) Taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek;

b) Sulama tesislerini kurmak, sulama sahalarında mevcut parsellerin tamamını veya aksamını gösterir harita ve planları yapmak veya yaptırmak ve icabı halinde kadastrosunu yaptırmak;

c) Bataklıkları kurutmak;

d) a, b, c fıkralarındaki faaliyetlerle ilgili olmak şartıyla sudan ve zaruret halinde yardımcı diğer kaynaklardan enerji istihsal etmek;

e) Şehir ve kasabaların içme su ve kanalizasyon projelerini tetkik, tasdik ve murakabe etmek;

Köy içme suları için teknik organizasyon ve murakabeyi sağlamak ve bu iş için Bayındırlık Müdürlükleri emrinde çalışacak lüzumlu bilgiye sahip elemanları yetiştirmek;

f) Akar sularda ıslahat yapmak ve icabedenleri seyrüsefere elverişli hale getirmek;

g) Yukarıdaki fıkralarda yazılı tesislerin (Çalıştırma, bakım ve onarım dahil) işletmelerini sağlamak;

h) Yukarıdaki fıkralarda yazılı işlerle ilgili olmak üzere rasat, tecrübe, istatistik, araştırma ve her türlü istikşaf işlerini yapmak ve ezcümle toprağın cins ve karakterini, yetiştirilecek mahsul nevilerini ve elde edilecek zirai, iktisadi faydaları ve verimlilik derecelerini tespit etmek ve bu mevzularda gerekirse ilgili vekalet ve müesseselerden faydalanmak, amenajman planları hazırlamak ve bunları, temin edecekleri fayda ve ele alınmalarındaki zaruretlere göre seçmek, sıralamak ve Vekalete teklif etmek;

i) Yukarıdaki fıkralarda yazılı işlerin her türlü etüt ve projelerini yapmak veya yaptırmak (Bunlardan d fıkrasında yazılı işlerde Elektrik İşleri Etüt İdaresi ile işbirliği yapar);

j) Tesislerin yapılması hususunda her türlü mali imkanları araştırmak ve icabı halinde ortaklıklar kurulmasını Vekalete teklif etmek ve Maliye Vekaletinin muvafakat ve kefaleti ve İcra Vekilleri Heyeti kararı ile uzun vadeli iç ve dış istikrazlar yapmak;

k) Umum Müdürlüğün yaptığı veya devraldığı tesislerden işletmelerini bizzat deruhte etmediklerinin işlemelerini sağlamak üzere işletmeler kurmak ya doğrudan doğruya veyahut da işletmeler marifetiyle ortaklıklar teşkil etmek ve lüzumu halinde tesisleri hakiki ve hükmi şahıslara devretmek üzere Vekalete teklifte bulunmak;

i) Hükümet daireleriyle Hükümete bağlı müesseseler ve diğer hükmi ve hakiki şahıslar tarafından yapılıp amme menfaati bulunan ve Umum Müdürlüğün vazifesi ile ilgili işlere ait proje ve keşif evrakını tetkik ve tasdik etmek, inşaatın yapılmasının proje ve fenni icaplara uygunluğunu murakabe etmek ve bu işlerin etüt ve projelerini uygun gördüğü bir ücret mukabilinde yapmak veya yaptırmak;

m) Umum Müdürlüğün yukarıdaki fıkralarda yazılı çalışmalarının yürümesine ve gelişmesine muktazi garaj ve atölyeleri, makine ve malzeme ambar ve depolarını, idare binalarını, servis ve akaryakıt tesislerini, laboratuvarıarı, deneme istasyonlarını, işletme ve koruma emniyetlerini sağlayacak bina ve lojmanlarla telefon şebekelerini, radyo verici istasyonlarını, Umum Müdürlüğün vazifelerinin verimli yönetimine yarayacak diğer tesisleri yapmak veya yaptırmak, teçhiz etmek, kiralamak ve bakımlarını temin etmek;

n) Umum Müdürlüğün vazifesi içinde bulunan işlerin yapılmasına lüzumlu arazi ve gayrimenkulleri kanunlarına göre muvakkat olarak işgal etmek veya istimlak etmek veya satın almak;

o) Umum Müdürlüğün çalışma konusuna giren işleri yapmaya lüzumlu malzeme, makine, teçhizat ve taşıtları seçmek, sağlamak, çalıştırmak ve icabında kira mukabili vermek ve bunlar için gerekli tamir atölyeleri ile tesisleri kurmak ve işletmek." hükmü yer almaktadır.

Gerçek veya tüzel kişiler tarafından, yeraltı ve yerüstü sularından faydalanmak ve bunların zararlarını önlemek amacıyla yapılacak her türlü su yapılarının inşası sırasında yatırımların hızlandırılması, taşkın, deprem gibi doğal felaketlerden sonra meydana gelebilecek ülke kaynaklarının israfının önlenmesi, çevre ile uyumlu uygulama projelerinin ve yapım aşamasındaki teknik denetimlerinin yapılması ve bu denetimi yapacak firmalara verilecek izin belgeleri ile çalıştıracakları yetkili elemanların niteliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla, 6200 sayılı Yasanın 2. maddesine dayanılarak, 15.8.2009 tarih ve 27320 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği çıkarılmıştır.

Bu Yönetmeliğin uygulanmasına açıklık getirilmesi ve bu hususlarda ilgililerce uyulması gerekli usul ve esasların belirlenmesi amacıyla 3.2.2010 tarih ve 27482 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Su Yapıları Denetim Hizmetleri Uygulama Genel Tebliği düzenlenmiştir.

Dava konusu edilen Tebliğ ve dayanağı Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği ile 6200 sayılı Yasanın 2. maddesinde, davalı idarenin yetki ve görevleri arasında sayılan, su yapılarının inşası sırasında yapılacak denetime ilişkin yetkinin, davalı idareden izin alan, yetkili denetim firması olarak adlandırılan gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesine olanak tanınmıştır.

6200 sayılı Yasanın 2. maddesinin (I) bendinde davalı idarenin görevleri arasında, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün vazifesi ile ilgili işlere ait proje ve keşif evrakını tetkik ve tasdik etmek, inşaatın yapılmasının proje ve fenni icaplara uygunluğunu denetlemek ve bu işlerin etüt ve projelerini uygun gördüğü bir ücret mukabilinde yapmak veya yaptırmak sayılmıştır. Bu maddeden de görüleceği üzere, su yapılarının etüt ve projelerinin uygun bir ücret karşılığında gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine yaptırılması düzenlenmiş iken, inşaatların proje ve fenni icaplara uygunluğunu denetleme yetkisi sadece davalı idareye verilmiş olup; bu denetimin, idarece gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine yaptırılması açıkça Yasada öngörülmemiştir. Dolayısıyla, 6200 sayılı Yasanın 2. maddesinde, davalı idareye verilen su yapılarının inşası sırasında yapılacak denetime ilişkin yetkinin devrini düzenleyen bir hüküm bulunmadığı açıktır.

İdarelerin yasayla kendilerine verilen görev ve yetkileri devredebilmeleri için yasada buna ilişkin bir düzenleme yapılması gerektiğinden; yasal dayanağı olmadan yönetmelik ve tebliğle bu şekilde davalı idareye ait olan denetim yetkisinin gerçek kişilere veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, dava konusu Tebliğin dayanağı Su yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek tamamının iptali istemiyle açılan davalarda, Dairemizin 16.3.2010 tarih ve E:2010/2183 sayılı kararı ile 16.3.2010 tarih ve E:2010/2366 sayılı kararında, savunma alındıktan sonra veya savunma verme süresi geçtikten sonra, bu konuda yeniden bir karar verilinceye kadar Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliğinin yürütülmesinin durdurulmasına; Su Yapıları Denetim Hizmetleri Uygulama Genel Tebliğinin tamamının iptali istemiyle açılan davada ise, Dairemizin 28.7.2010 tarih ve E:2010/3646 sayılı kararıyla Tebliğin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Yasa‘nın 27 nci maddesi uyarınca, davacının yürütmenin durdurulması isteminin kısmen kabulü ile 3.2.2010 tarih ve 27482 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Yapıları Denetim Hizmetleri Uygulama Genel Tebliğinin 19. maddesinin 5. fıkrasının yürütülmesinin durdurulmasına; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu‘nun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların bu aşamada gerçekleşmediği anlaşıldığından, dava konusu Tebliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a-b) bendi ve 11. maddesinin 1. fıkrasına yönelik yürütmenin durdurulması isteminin ise reddine, bu kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi (7) gün içinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu‘na, itiraz edilebileceğinin taraflara duyurulmasına, 28.7.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan Mehmet ÜNLÜÇAY

Üye Nüket YOKLAMACIOĞLU

Üye İbrahim BERBEROĞLU

Üye Emin Celalettin ÖZKAN

Üye Ziya ÖZCAN