18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 9 uncu maddesine  dayanılarak Resmî Gazetenin 08.09.2006 tarihli 26283 sayısında yayınlanan yönetmelik gereğince çiftçilere, ürünlerin verimliliğinin artırılması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi; yeni tarımsal üretim metotlarının benimsetilmesi için gerekli bilgi ve becerilerin sağlanması amacıyla Tarım Danışmanları 14 yıldır her koşulda çiftçisinin yanında olarak, üretimde bilgi ve tecrübesini arttırmak için çalışarak her şeyi ile ülkesine çiftçisine hizmet etmektedir. Aynı zamanda yıllardır bakanlığımız ile çiftçi arasında en önemli köprü görevini üstlenmektedir.

Tarım Danışmanları Türkiye genelinde Türk tarımına hizmet etmek amacıyla 14 yıldır Ziraat Odaları, Birlikler ve serbest olarak çalışarak ülkemiz çiftçisine hizmet vermektedir. Ziraat Odaları, Birlik ve Serbest olarak hizmet veren Tarım Danışmanlarımız 2023 yılı itibari ile Türkiye genelinde toplamda 894, Samsun ilimiz içerisinde ise 44 kişi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

14 yılını tarıma gönül vererek çalışan Tarım Danışmanlarımıza, verilen destekleme miktarı işe başlangıç ücreti olarak verilen asgari ücrete dahi denk gelmemektedir. Tarım Danışmanlarımızın asgari ücretin altında bir ücretle yaşamaya mahkum edilmesine izin verilmemelidir. Bir tarım ülkesi olarak, Tarım ve Orman Bakanlığımızın tarıma gönül veren Tarım danışmanlarına yapılan bu haksızlığa ve zulme göz yummaması gerektiğini ve bu durumun yeniden gözden geçirilerek destek miktarının insani yaşam koşullarına göre değerlendirilmesi gerekmektedir.

2019-2020-2021 yıllarında Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği 46.000 tl olarak ödenmekteydi. 2022 ekonomik koşullarına göre verilen destek ise 52.000 tl idi. Bu rakam asgari ücreti bile karşılamamaktayken 20.10.2022 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 2023 yılı destek bedeli ise 72.000 tl olarak açıklanmıştır. 2023 yılı için bu destek asgari ücretin neredeyse yarısına denk gelmiştir. Tarım Bakanlığımız tarafından 2024 yılı Tarımsal Yayım ve Danışmanlık hizmetleri desteği bir danışman için 144 bin TL olarak açıklanmıştır ve bu destek 6 aylık dilimler halinde yılda 2 defa da ödenmektedir. Aylık bazda brüt olarak 12 bin TL ye denk gelmektedir.

12 bin TL’lik desteğin en az 6.000 TL’si sigorta primi ve vergilere gittiği düşünüldüğünde devletin vermiş olduğu destek miktarından 6.000 TL net bir rakam tarım danışmanının aylık geliri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Odalarda, Birliklerde, Kooperatiflerde görev yapan Tarım Danışmanları en az asgari ücret almak zorundadır.

2024 yılında asgari ücretin enflasyon oranında artacağı da hesaplandığında 11-12 bin TL gibi bir rakam Odalar, Birlikler, Kooperatiflerin kendi bütçelerinden karşılanması gibi bir durum ortaya çıkmaktadır.

Bunların yanı sıra Serbest Tarım Danışmanı olarak görev yapan danışmanların ise oda ve birlikler gibi bir bütçesi olmadığından, aynı zamanda Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Desteği(TYDD) tebliği gereği tarım danışmanlarının ek bir iş yapabilme imkanlarının da olmaması nedeni ile enflasyon ve masraf kalemlerinin altında ezilerek geçim sıkıntısı yaşadığı ortadadır.

2010 yılında asgari ücret 576 TL, çeyrek altın 85 TL, destek miktarı 30.000 TL yani danışman başına düşen aylık gelir ortalama 4 asgari ücrete tekabül ediyor, 2010 yılında bir tarım danışmanına yatan destek miktarı ile ortalama 350 çeyrek alınabiliyordu.

2023 yılı asgari ücreti 11.402,32 TL, çeyrek altın 3.000 TL, destek miktarı ise 72.000 TL danışman başına düşen aylık gelir asgari ücretin yarısına tekabül ediyor ve 2023 yılında bir tarım danışmanına yatan destek miktarı ile 24 çeyrek altın alınabiliyor.

2024 yılında ise asgari ücretin ortalama 15.000 TL olacağını düşünürsek bir Ziraat Mühendisi, Ziraat Teknikeri ve Ziraat Teknisyeninin alacağı ücret yeni tebliğe göre 12.000 TL olup, enflasyonun çok yüksek olduğu bu dönemde Tarım danışmanlarının insanca yaşamını idame ettirmesi mümkün değildir.

Tarım danışmanları her yıl işsiz kalma korkusu yaşamadan kendini güvende hissettiği zaman tarım sektörüne, çiftçisine daha verimli olacaktır. Çiftçinin karşısında gelecek kaygısı olmadan durabilmek için devlet güvencesi altına alınmalıdır.

Tarım danışmanları Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetini, ülkemiz tarımı ve hayvancılığı için yapılan çalışmalarda bu işin asıl muhatapları olan Bakanlık ile üreticiler arasında bilgi alışverişini sağlayan en önemli çalışanlardır.

Dünya nüfusunun hızla arttığı bir zamanda ileride gıda sıkıntısı yaşanacağı gerçek olup Dünyanın hiç bir ülkesinde geleneksel tarımla bu açığı kapatmak mümkün değildir.

Yenilikçi tarım tekniklerini kullanmak ve tarım sektörünün en önemli kesimi olan üreticilere bu teknikleri aktarabilmek için TARIM DANIŞMANLARI bu anlamda çok önemli bir rol oynamaktadır.

17.12.2023

Havva YURDUNUSEVEV BAYZAT

Samsun Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı