Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 8 Eylül'de yayımladığı yönetmelikle bugüne kadar bakanlık bünyesinde verilen tarım danışmanlığı hizmetini özelleştirdi. Sektör temsilcilerinden destek alan uygulamanın daha çok tarımsal gelirin yüksek olduğu bölgelerde yaygınlaşacağı tahmin ediliyor. Bakanlığın bu özelleştirme sayesinde tarım ve tarıma yakın alanlarda eğitim almış 10 bin kişiye yeni istihdam kapısı açıldığı şeklindeki açıklaması ise tartışma yarattı. Ziraat Mühendisleri Odası söz konusu yönetmeliğin ek bir istihdam yaratacağı iddiasını kabul etmezken danışmanlık hizmeti veren şirketlerse önümüzdeki günlerde bu alanda çalışanların sayısının artacağını öngörüyor. Bakanlık ise bu uygulama için 48 milyon YTL bütçe ayırdı.

Tarım danışmanlığı hizmeti günümüzde özellikle örtü altı üretim yapan üreticiler tarafından talep ediliyor. Bu nedenle en yaygın olarak Akdeniz Bölgesi'nde görülüyor. Antalya'da bulunan danışmanlık firmaları örtü altı tarım yapan üreticiden bir dönüm alanda 250 ile 300 YTL hizmet bedeli alıyor. Danışmanlık firması aldığı bu bedel karşılığında üreticiye başta tohum, sulama, budama ve ilaç konuları olmak üzere üretimden hasada kadar her aşamada hizmet veriyor. Bugüne kadar yasal statü olmasa da bu alanda 30'un üzerinde firmanın hizmet verdiği tahmin ediliyor.

Firmalar yasal statüye kavuştu

Türkiye'de danışmanlık firmalarının son 10 yıldır zaten etkin olduğunu belirten Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, "Yönetmelikle verilen hizmet yasal bir statüye kavuştu. Şu anda önemli olan bu" dedi. Tarım danışmanlığı işinin tarımsal gelirin yüksek olduğu Akdeniz, Ege ve kısmen de Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde uygulanabileceğine dikkat çeken Günaydın, tarımın daha az gelir getirdiği bölgelerde ise bakanlığın il ve ilçe müdürlükleri aracılığıyla üreticiye hizmet vermeye devam etmek zorunda olduğunu söyledi.  

Bakanlığın bu özelleştirme sayesinde 10 bin kişiye istihdam sağlanacağına dönük açıklamanın gerçek dışı olduğunu belirten Gökhan Günaydın, "Bakanlık istihdam konusunda önce 'Bin Köye Bin Tarım Gönüllüsü Projesi' kapsamındaki arkadaşların durumunu netleştirsin. 'İstihdam artışı sağlanacak' demekle bu işler olmuyor" dedi.

Genç girişimciler ortaya çıkacak

Antalya'da faaliyet gösteren Tarımajansı firması ortaklarından ziraat mühendisi Sedat Kolcuoğlu ise yönetmeliğin önemli bir adım olduğunu savunuyor. Yönetmelikle birlikte genç mühendis ve veterinerlerin bir araya gelerek bu işe yatırım yapacağını düşündüğünü belirten Kolcuoğlu, "Bu alanda önemli bir potansiyel var. Yönetmelik eksik olan hukuki altyapıyı tamamladı. Bu, genç girişimciler için iyi bir fırsat. Üstelik bakanlığın desteği de olacak" dedi. 25 yıl boyunca bakanlık bünyesinde danışmanlık hizmeti verdiğini söyleyen Kolcuoğlu, "Tarımda teknoloji hızla ilerliyor. Fakat üretici bu teknoloji ile yeterince buluşamıyor. Danışmanlık firmaları bunun için bir fırsat. Danışmanlık hizmetinin özelleştirilmesi bu hizmetin hem daha sağlıklı verilmesini sağlayacak hem de bakanlığın yükü hafifleyecek" dedi.

Yeni sistem nasıl işleyecek

* Tarımsal danışmanlık hizmeti veren kurum ve kişilerden danışmanlık hizmeti satın alınabilecek.

* Hizmet satın alan çiftçiler maddi olarak desteklenecek.

* Tarımsal yayın ve danışmanlık hizmeti veren kurumlar kurularak buralarda başarılı olanlara sertifika verilecek.

* Danışmanlık işinde bu alanda eğitim almış ancak iş bulamayan kişiler istihdam edilebilecek.

* Danışmanlar hizmet verdikleri üreticilerin tüm ürünlerinden sorumlu olacak.

Selma Şimşek Bektaş