1 Ağustos 2018

TÜİK, Haziran ayı dış ticaret verilerini 31 Temmuz 2018 tarihinde yayımladı. Bu kapsamda Ocak - Haziran aylarını kapsayan 6 aylık dönemin tarım karnesi de belli oldu.

Bu verilere göre;

Ülkemizde ve dünyada temel besin maddesi olan, anavatanı olduğumuz buğdayda dışa bağımlılığımız artarak devam ediyor. Geçen yılın ilk 6 aylık döneminde 2,1 milyon ton olan buğday ithalatımız %38’lik artışla bu yıl 2,9 milyon tona ulaştı; 634 milyon dolar ödendi. İthalatın %79’luk bölümü Rusya’dan yapıldı.

İnsan ve hayvan beslenmesinde önemli yer tutan mısırda da ithalatımız hızlı bir şekilde artıyor. Geçen yılın 6 aylık döneminde 912 bin ton olan ithalat %96’lık artışla bu yıl 1 milyon 791 bin tona ulaştı; 367 milyon dolar ödendi. İthalatın %56’sı Rusya’dan yapıldı.

Gıda sanayinde en yaygın kullanılan ürünlerin başında gelen soyada da durum iyiye gitmiyor. Üretmek yerine neredeyse tüm ihtiyacımızı ithalat ile karşılıyoruz. Geçen yılın 6 aylık döneminde 1,3 milyon ton olan soya ithalatımız bu yıl %23’lük artışla 1,6 milyon tona ulaştı; 678 milyon dolar ödendi. İthalatın %69’luk bölümü soyayı GDO’lu tohumla yetiştiren ABD, Brezilya ve Paraguay’dan gerçekleştirildi.

İthalatı her geçen yıl artan diğer bir ürünümüz de ayçiçeğidir. Geçen yılın 6 aylık döneminde 464 bin ton olan ithalatımız bu yıl %13’lük artışla 526 bin tona ulaştı; 263 milyon dolar ödendi. İthalatın %90’lık bölümü Bulgaristan, Romanya ve Moldova’dan gerçekleştirildi.

Dünyanın en önemli tekstil ülkelerinden biriyiz, ama önemli bir pamuk ithalatçısıyız. Geçen yılın ilk 6 ayılık döneminde 483 bin ton olan pamuk ithalatımız %2,3’lük bir gerileme ile bu yıl 472 bin ton oldu. İthalata 870 milyon dolar ödenmiş olup ithalatın %64’ü pamuğu GDO’lu tohumla yetiştiren ABD ve Brezilya’dan yapıldı.

Hayvancılığımızda da dışa bağımlılığımız azalmak yerine hızlı bir artıştadır. Geçen yılın ilk 6 aylık döneminde 436 bin baş olan sığır ithalatımız bu yıl %62’lik artışla 706 bin başa ulaştı; 843 milyon dolar ödendi. İthalatın %66’sı Brezilya ve Uruguay’dan gerçekleştirildi.

Koyunda da dışa bağımlılığımız hızla artıyor. Geçen yılın ilk 6 ayında 9 bin baş olan koyun ithalatı yaklaşık 27 kat artışla 245 bin başa yükseldi; 34 milyon dolar ödendi. İthalatın %42’lik bölümü Avustralya’dan yapıldı.

Kırmızı et ithalatımız da çok hızlı bir artıştadır. Geçen yılın ilk 6 ayında yaklaşık 2 bin tona yaklaşan ithalatımız bu yıl 33 bin tona ulaşmak üzeredir. İthalata 156 milyon dolar ödeme yapılmış olup ithalatın %75’i Polonya’dan yapıldı.

Coğrafyamızda yetiştirme olanağımız olan ancak üretmek yerine ithalat kolaycılığına kaçılan bu birkaç ürün için yılın sadece ilk 6 ayında ödenen 15,4 milyar TL’dir. Gerek bitkisel üretim gerekse hayvancılığı kapsayan 2018 yılı tarımsal destekleme bütçesi ise sadece 14,5 milyar TL’dir. Yılın ilk yarısında ithalata ödenen miktar daha şimdiden tarım bütçesini geçmiş durumdadır.

İthalat bağımlılığı tarım ürünleri dış ticaretinde de kendini net bir şekilde hissettiriyor. Yılın ilk yarısında Türkiye’nin tarım ürünleri dış ticareti 1,5 milyar dolar (5,9 milyar TL) açık verdi. Yapılan her bir ithalat ülke içindeki üretim kanallarını daha da zora soktuğundan gıda fiyatları ithalatla dahi sabit tutulamaz oldu.

Türkiye’nin kırmızı et almaya başladığı, kanatlı alımına da kısa sürede başlayacağı Rusya tarımına büyük yatırım yapıyor. Bir önceki yıla göre 2017 yılında tarımsal katma değerinde %18’lik artış sağladı. Aynı dönemde Romanya ve Moldova %21, Paraguay %8, Brezilya %7 artış sağlarken sadece Bulgaristan’da %1,5’luk bir gerileme görüldü. Tarımsal katma değerinde %3,2’lik gerileme yaşayan Türkiye tarım ekonomisi büyüklüğü sıralamasında da sürekli söylendiği üzere 7. sırada değil 10. sırada yer aldı.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası tarımsal üretimin kendimize yeterlilik düzeyinde planlanması ve ithalatın en minumuma indirilmesi amacıyla ürettiği tüm bilgi ve dökümanları ilgili kurumlarla paylaşmıştır. Her geçen ay daha da kötüye giden tarım sektörünü düze çıkarmak amacıyla ODAmızın ve tüm Şubelerimizin kapıları sayın Tarım ve Ormancılık Bakanına, kurmaylarına ve tüm yetkilendirdiği kişilere sonuna kadar açıktır.

Ülkemizin kendi sağlıklı gıdasını üretebilmesi her yurtseverin öncelikli talebi ve hedefidir.

Ahmet ATALIK

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı