TARIM VE KÜLTÜRLERARASI DİYALOG – DÜNYA GIDA – KASIM 2005
<İ>FAO, BELİRLEDİĞİ TEMADA; TÜM DÜNYADA HIZLA ARTAN AÇLIĞIN VE ÇEVRESEL YIPRANMALARIN ÖNÜNE GEÇİLMESİ İÇİN FARKLI KÜLTÜRLERİN DÜNYA TARIMINA KATKI SAĞLAMASI GEREKTİĞİNE VE KÜLTÜRLERARASI DİYALOGUN ÖNCELİKLİ BİR KOŞUL OLDUĞUNA DİKKAT ÇEKMEYİ HEDEFLİYOR.İ>
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GIDA VE TARIM ÖRGÜTÜ FAO’NUN RAPORUNA GÖRE; 6.5 MİLYAR OLAN DÜNYA NÜFUSUNUN YAKLAŞIK 1 MİLYARA YAKINI AÇLIK ÇEKİYOR. YAKLAŞIK 852 MİLYON İNSAN İSE AÇLIKLA SÜREKLİ KARŞI KARŞIYA. BU RAKAM GEÇEN YIL 842 MİLYON İDİ. ÖTE YANDAN İSTATİSTİKLER; DÜNYADA MİLYONLARCA BEBEĞİN PROTEİN VE ENERJİ EKSİKLİĞİ NEDENİYLE AKUT VE KRONİK BESLENME YETERSİZLİĞİ BELİRTİLERİ İLE YAŞADIĞINI ORTAYA KOYUYOR; 300 MİLYON ÇOCUK YAŞINA GÖRE OLMASI GEREKEN VÜCUT AĞIRLIĞININ ALTINDA VE 180 MİLYON ÇOCUK DA CÜCE KALMIŞ DURUMDA. HER YIL 5 YAŞIN ALTINDA 11 MİLYON ÇOCUK AÇLIK VE BESLENME YETERSİZLİĞİ NEDENİYLE HAYATINI KAYBEDİYOR.
BU YIL 16 EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ’NÜN ANA TEMASI ‘TARIM VE KÜLTÜRLERARASI DİYALOG’. FAO, BELİRLEDİĞİ TEMADA; TÜM DÜNYADA HIZLA ARTAN AÇLIĞIN VE ÇEVRESEL YIPRANMALARIN ÖNÜNE GEÇİLMESİ İÇİN FARKLI KÜLTÜRLERİN DÜNYA TARIMINA KATKI SAĞLAMASI GEREKTİĞİNE VE KÜLTÜRLERARASI DİYALOGUN ÖNCELİKLİ BİR KOŞUL OLDUĞUNA DİKKAT ÇEKMEYİ HEDEFLİYOR. TARIM KONUSUNDA KÜLTÜRLERARASI DİYALOGA ÖNEM VERİLMESİNİN, KAYNAKLARIN VERİMLİ KULLANILMASININ YOLUNU AÇACAĞI, BAŞTA AÇLIK TEHDİDİ ALTINDAKİ ÜLKELER OLMAK ÜZERE, DÜNYA GENELİNDE TARIMSAL GELİŞMEYİ HIZLANDIRACAK BİR SÜRECİ BAŞLATACAĞI KAYDEDİLİYOR.
GIDA VE TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARA KARŞI GÜÇBİRLİĞİ
TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI, ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI VE KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI DÜNYA GIDA GÜNÜ NEDENİYLE ANKARA’DA 14-15 EKİM TARİHLERİNDE BİR SEMPOZYUM GERÇEKLEŞTİRDİ. İKİ GÜN SÜREN SEMPOZYUM SÜRESİNCE ‘TARIM VE KÜLTÜRLERARASI DİYALOG’, ‘GIDA SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI’, ‘ULUSLARARASI ANLAŞMALAR ÇERÇEVESİNDE GIDA SEKTÖRÜ’, ‘GIDA DENETİMLERİ’, ‘İZLENEBİLİRLİK’ KONULU PANELLER YAPILDI. SEMPOZYUMU DÜNYA GIDA DERGİSİ’NE DEĞERLENDİREN GMO YÖNETİM KURULU BAŞKANI PETEK ATAMAN, ŞUNLARI SÖYLEDİ:
“BU ETKİNLİK 3 ODA’NIN ÖRNEK BİR DAYANIŞMASI OLARAK ANILACAK. AYNI SEKTÖRÜ PAYLAŞMAKTA OLAN MESLEKLERİN TEMSİLCİLERİ OLARAK BU BİRLİKTELİĞİN İLK ADIMINI ‘MESLEKTAŞLARIMIZIN HAKLARINI SAVUNMADA ORTAK BİR YOL İZLEME’ KARARI İLE ATTIK. YAKLAŞIK BİR YILDIR SORUMLU YÖNETİCİ BELGESİNİN VERİLMESİNDE AYNI YOLU İZLİYOR, ÇALIŞANLARIN SORUNLARI İLE İLGİLİ ORTAK HAREKET EDİYOR, GÖRÜŞE SUNULAN MEVZUAT TASARILARINI BİRLİKTE İNCELİYOR VE TEK BİR GÖRÜŞ OLUŞTURUYORUZ. ULAŞTIĞIMIZ NOKTANIN; GIDA DENETİMLERİNDE YAŞANAN GEREK KURUMLARARASI, GEREKSE KURUMSAL YETKİ ÇEKİŞMELERİNDE ÇOK ÖNEMLİ BİR MESAJ OLDUĞUNA İNANIYORUM.
AÇILIŞTA KONUŞAN ZMO BAŞKANI GÖKHAN GÜNAYDIN İSE TARIM SEKTÖRÜNÜN SON YILLARDA İYİ BİR GELİŞİM İZLEMEDİĞİNİ BELİRTEREK, “GİRDİLERİN HIZLA YÜKSELDİĞİ, ÇIKTILARIN REEL OLARAK GERİLEDİĞİ BİR ORTAMDA TARIMSAL YAPININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNDE ÖNEMLİ KIRILMALARIN MEYDANA GELMESİ TESADÜF DEĞİL” DEDİ.
SEMPOZYUM ÇERÇEVESİNDE YAPILAN ‘ULUSLARARASI ANLAŞMALAR ÇERÇEVESİNDE GIDA SEKTÖRÜ’ PANELİNDE KONUŞAN ZMO YÖNETİM KURULU ÜYESİ FATİH TAŞDÖĞEN, DTÖ’NÜN TARIM VE GIDA PERSPEKTİFİ ADLI BİR SUNUM YAPTI.
TARIMA 10 MİLYAR DOLAR KAYNAK ŞART
DÜNYADA TARIMA YILDA TOPLAM 325 MİLYAR DOLAR KAYNAK AYRILDIĞINI BELİRTEN TAŞDÖĞEN, “ABD 2003 YILINDA YAYIMLAMIŞ OLDUĞU TARIM KANUNU İLE TARIM SEKTÖRÜNÜ DESTEKLEMEK ÜZERE ÖNÜMÜZDEKİ BEŞ YILDA HER YIL 75 MİLYAR DOLAR TAHSİS ETTİ. AB ÜLKELERİ HER YIL TARIMINA 43 MİLYAR EURO AKTARIYOR. TÜRKİYE İSE SADECE 2.5 MİLYAR DOLAR AYIRIYOR. BUNUNLA BİRLİKTE DÜNYADA EN ÇOK İHRACAT SÜBVANSİYONU KULLANAN ABD VE AB’NİN YILDA YAKLAŞIK 15 MİLYAR DOLAR BU ALANA KAYNAK TAHSİS EDERKEN MÜZAKERE SÜRECİNİN PAZARA GİRİŞE ODAKLANMASI ASLINDA HEDEFİN, ADİL, ŞEFFAF VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ANLAŞMA YAPMAKTAN ÇOK MEVCUT TARIMSAL PAZARLARIN GELİŞTİRİLMESİ VE ULUSLARARASI MAHİYETTE BİR ANLAŞMA İLE DE PAZARIN GARANTİ EDİLMESİ OLDUĞU AÇIKÇA GÖRÜLÜYOR” DEDİ.
MÜZAKERE BELGESİ KAPSAMINDA BULUNAN VE YÜRÜTÜLMEKTE OLAN MÜZAKERE SÜRECİNİN ÜÇ TEMEL AYAĞI BULUNDUĞUNU KAYDEDEN TAŞDÖĞEN, ŞUNLARI SÖYLEDİ:
“BUNLAR YİNE PAZARA GİRİŞ, İÇ DESTEKLER VE İHRACAT SÜBVANSİYONLARIDIR. BUNLARDAN EN ÖNEMLİSİ PAZARA GİRİŞTİR. MÜZAKERELERİN ÇERÇEVESİNİ ÇİZEN BELGE İLE PAZARA GİRİŞ KAPSAMINDA BANT UYGULAMASI BELİRLENDİ. BANT SAYISI, HER BANT ARALIĞINA GİREN TARİFE SAYISI VE HER BANT ARALIĞI İÇİN UYGULANACAK OLAN İNDİRİM YÖNTEMİ BU SİSTEMİN CAN ALICI NOKTALARIDIR. HEDEF YÜKSEK TARİFELERDE YÜKSEK ORANDA İNDİRİM. TÜRKİYE’DE ETTE YÜZDE 225, HUBUBATTA YÜZDE 180, ŞEKERDE YÜZDE 135 GİBİ TARIM SEKTÖRÜMÜZÜN ANA TAŞIYICISI OLAN ÜRÜNLERDE TARİFELER ÇOK DÜŞÜK SEVİLERE İNECEK. GELİŞMİŞ ÜLKELERİN YOĞUN TARIMSAL DESTEĞİ VE DÜŞÜK ÜRETİM MALİYETİ İLE SORUNLARI ÇÖZÜLMÜŞ TARIMSAL ALTYAPISI KARŞISINDA TARIM SEKTÖRÜMÜZÜ KORUYAN TEK ARAÇ TARİFELERDİR. TARİFELERİN KORUNMA ENSTRÜMANI OLARAK KAYBEDİLMESİ DURUMUNDA SONUÇ; FELAKETTİR.”
TAŞDÖĞEN, DTÖ’NÜN YIKICI ETKİSİNİ MİNİMİZE ETMEK İÇİN TÜRKİYE’NİN TARIMSAL ALTYAPI SORUNLARINI ÇÖZMEK VE ÜRETİMDE MALİYETLERİ DÜŞÜRMEK ZORUNDA OLDUĞUNU VE TARIMA YILDA 10 MİLYAR DOLAR AYIRMASI GEREKTİĞİNİ SÖZLERİNE EKLEDİ.
GIDA YASASI YENİDEN DÜZENLENMELİ
SEMPOZYUM SONUNDA HAZIRLANAN SONUÇ BİLDİRGESİNDE 5179 SAYILI YASANIN YENİDEN DÜZENLENMESİ GEREKTİĞİ BELİRTİLDİ. BİLDİRGEDE AYRICA ŞU GÖRÜŞLERE YER VERİLDİ:
“TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI TARAFINDAN HAZIRLANMIŞ OLAN ‘ULUSAL BİYOGÜVENLİK YASA TASLAĞI’, ODALARIMIZIN; GDO’LARIN İNSAN, BİTKİ VE HAYVAN SAĞLIĞINA VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİMİZE ZARAR VERECEĞİ, TARIMDA DIŞA BAĞIMLILIĞA NEDEN OLACAĞI VE GIDA GÜVENCEMİZİ TEHDİT EDECEĞİ YÖNÜNDEKİ GÖRÜŞ VE ÇEKİNCELERİ DİKKATE ALINARAK YENİDEN DÜZENLENMELİ. BAKANLIĞIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI ÇALIŞMALARINDA KAMU YARARI İLE KAMU HİZMETİ ARASINDAKİ BAĞI KESMEYEN BİR İLKESELLİK İÇERİSİNDE, KATILIMCILIK ANLAYIŞINA UYGUN BİR ŞEKİLDE ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLMELİ VE BU DOĞRULTUDA BİR YAPI KURULMALI. TÜKETİCİ, GIDA KONUSUNDA DOĞRU BİLGİLENDİRİLMELİ, BAKANLIĞIN ALT ÇALIŞMA GRUPLARINDA TÜKETİCİYİ TEMSİL EDEN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ DE YER ALMALI.”
TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİNE DE YER VERİLEN BİLDİRGEDE, SEKTÖRÜN AB İLE REKABET EDECEK BİR KONUMDA OLMADIĞI AKTARILDI:
“TARIM SEKTÖRÜ; ALT YAPI SORUNLARI, GİRDİ MALİYETLERİNİN YÜKSEKLİĞİ VE TARIMA VERİLEN SÜBVANSİYONLARIN DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENLERİYLE ÜRETİM MALİYETLERİNİN YÜKSEK OLMASI SONUCUNDA AB İLE REKABET EDEBİLECEK SEVİYEDE DEĞİLDİR. BU KOŞULLARDA TARIMSAL ÜRÜNLERİN AB İLE SERBEST DOLAŞIM KAPSAMI DAHİLİNE ALINMASI, TÜRK TARIMININ GERİ DÖNÜLMEZ ÖLÇÜDE TAHRİBİNE YOL AÇACAK. SÜRDÜRÜLMEKTE OLAN AB VE DTÖ SÜRECİ, TARIM VE GIDA SEKTÖRÜNÜN ORTA – UZUN DÖNEMDEKİ YAPISI ÜZERİNDE TEMEL BELİRLEYİCİ BİR ROL OYNAYACAK. DTÖ SÜRECİNDE GELİŞMİŞ ÜLKELERCE ÖNERİLEN “LİBERALİZASYON” SÜRECİ, EŞİT OLMAYANLAR ARASINDA ADALETSİZ BİR REKABET ORTAMINI HEDEFLEMEKTEDİR. AB İSE GENİŞLEME SÜREÇLERİNE FON SAĞLAMAMAKTA, TARIMA VE SERBEST DOLAŞIMA KALICI DEROGASYONLAR GETİREREK, TÜRKİYE’Yİ KENDİ AŞKIN ÜRETİM KAPASİTESİ İÇİN PAZAR HALİNE GETİRMEYE ÇALIŞMAKTADIR. BU SONUCUN ÖNÜNE GEÇEBİLMEK İÇİN, GELİŞMİŞ ÜLKELERCE YILLARDIR UYGULANDIĞI ÜZERE, ÜLKEMİZDE DE ALTYAPI SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ İLE ÜRETİM MALİYETLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ İÇİN TARIM SEKTÖRÜNE YILDA EN AZ 10 MİLYAR DOLAR KAYNAK TRANSFERİ ZORUNLUDUR.”