NUR KARAOĞLU

TÜRKİYE TARIMININ 2000’DE BAŞLAYAN IMF İLE SERÜVENİ BEŞ YILINI DOLDURDU VE MAYIS 2005’TE YENİ BİR STAND-BY ANLAŞMASI İLE TEKRAR YENİLENDİ. TÜRKİYE TARIMI ÜZERİNDEN ADETA SİLİNDİR GİBİ GEÇEN IMF POLİTİKALARININ TARIMDAKİ TEK ETKİSİ TAHRİBAT OLDU.

BURSA ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI TARAFINDAN HAZIRLANAN RAPORDA, 5 YIL İÇİNDE TÜRKİYE’DE TARIM ALANLARININ AZALDIĞI, ÜRETİMİN DÜŞTÜĞÜ, İHRACATIN GERİLEDİĞİ, İTHALATIN ARTTIĞI VE ÜRETİCİNİN GİDEREK YOKSULLAŞTIĞI ÇARPICI BİR ŞEKİLDE ORTAYA KONDU. RAPORA GÖRE, 1977-2002 DÖNEMİNDE TARIM SEKTÖRÜ YÜZDE 31 ORANINDA BÜYÜRKEN, ÜRETİCİNİN ELİNE GEÇEN PARA YÜZDE 40 GERİLEDİ. ÜRETİM ARTTI, ANCAK ÜRETİCİNİN ZARARI ARTIŞLA TELAFİ EDİLEMEDİ. TARIMDAKİ TAHRİBAT, TARIMIN YILLARDIR EKONOMİYE YAPTIĞI KATKIYI DA ETKİLEDİ. 1980-99 ARASINDA ORTALAMA YÜZDE 18 DOLAYINDA TARIM SEKTÖRÜ GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILA’YA KATKI SAĞLARKEN, IMF POLİTİKALARI BU RAKAMI 2000-2004 DÖNEMİNDE YÜZDE 13’E İNDİRDİ.

TARIMIN EN ÖNEMLİ LOKOMOTİFLERİ OLAN KİT’LERE EL ATILDI. ZİRAAT BANKASI TARIMDAN KOPARTILDI. TARİŞBANK’A EL KONULUP BAŞKA BİR BANKAYA DEVREDİLDİ. TARIMSAL KREDİ FAİZ ORANLARINDA UYGULANAN SÜBVANSİYON MART 2000, KİMYASAL GÜBRE DESTEĞİ EKİM 2001, TOHUM VE TARIMSAL İLAÇ DESTEKLERİ İSE ARALIK 2001 SONUNDAN İTİBAREN KALDIRILDI. 1998-2004 DÖNEMİNDE BUĞDAY FİYATLARI 7 KAT ARTARKEN GİRDİ FİYATLARI 8.4 KAT ARTTI.

SON 10 YILLIK (1994-2003) ORTALAMALARA GÖRE KAMUYA AİT GÜBRE FABRİKALARININ GÜBRE ÜRETİMİNDEKİ PAYI YÜZDE 42 İDİ. 2004-05 DÖNEMİNDE BU TESİSLERİN TÜMÜ ÖZELLEŞTİRİLEREK KAMU GÜBRE ÜRETİM VE DAĞITIMINDAN ÇEKİLDİ. GÜBRE FİYATLARI 2004 YILINDA YÜZDE 40 ARTTI. 1999 YILINDA 5.6 MİLYON TON OLAN KİMYASAL GÜBRE TÜKETİMİ, 2004 YILINDA YÜZDE 7 DOLAYINDA BİR GERİLEME İLE 5.2 MİLYON TONA DÜŞTÜ. TARIMSAL GİRDİLERDE BÜYÜK ÖLÇÜDE DIŞA BAĞIMLI OLAN TÜRKİYE’NİN BU BAĞIMLILIĞI ARTTI. 1990-99 DÖNEMİNDE GÜBRE TÜKETİMİNİN ORTALAMA YÜZDE 24.8’İ İTHALAT YOLUYLA KARŞILANIRKEN, IMF POLİTİKALARININ UYGULANDIĞI 2000-04 DÖNEMİNDE BU RAKAM YÜZDE 43.9’ A ÇIKTI.

KİT’LER ÖZELE

ÖZELLEŞTİRME TARIMDAKİ BU TAHRİBATIN ÖNEMLİ BİR PARÇASI HALİNE GETİRİLDİ. 2000-05 YILLARI TARIMDA ÖZELLEŞTİRMENİN İVME KAZANDIĞI BİR DÖNEM OLDU. TARIMSAL KİT’LER YA KAPATILDI, YA İŞLEVSİZ HALE GETİRİLDİ, YA DA ÖZELLEŞTİRİLDİ. EBK, ORÜS, TZDK VE TÜGSAŞ’A AİT İŞLETMELERİN ÖZELLEŞTİRİLMESİNE DEVAM EDİLDİ. TİGEM İŞLETMELERİNİN ORTAKLIK YÖNTEMİYLE ÖZEL SEKTÖRE KİRALANMASINA BAŞLANDI. SİGARA, ŞEKER FABRİKALARI ÖZELLEŞTİRME KAPSAMINA ALINDI. BÖYLELİKLE YERLİ YA DA YABANCI TEKELLERE YENİ VURGUN OLANAKLARI SAĞLANDI.

DGD ALDATMACASI

TARIMDAKİ TÜM GİRDİ, KREDİ FİYAT VE DESTEKLERİN KALDIRILARAK DÜNYANIN HİÇBİR ÜLKESİNDE TEK BAŞINA UYGULANMAYAN DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİNE (DGD) GEÇİLMESİ; GEREK ÜRETİCİLER GEREKSE BÖLGELER ARASINDAKİ GELİR EŞİTSİZLİKLERİNİN DAHA DA ARTMASINA YOL AÇTI. TOPLAM ÇİFTÇİNİN YÜZDE 5’İ DGD ÖDEMELERİNİN YÜZDE 25’İNİ ALIRKEN, ÇİFTÇİLERİN YÜZDE 65’İ BU ÖDEMELERİN YİNE YÜZDE 25’İNİ ALABİLDİ. İLLER ARASINDAKİ DENGESİZLİKSİZLİK DE DİKKAT ÇEKİCİ. BÜYÜK TOPRAK SAHİPLİĞİNİN YAYGIN OLDUĞU GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ İLLERİNDEN ŞANLIURFA’DA ÇİFTÇİNİN ALDIĞI ORTALAMA DGD 2.1 MİLYAR TL İKEN, KÜÇÜK ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİN YAYGIN OLDUĞU DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ İLLERİNDEN ORDU’DA 433, GİRESUN’DA 373, TRABZON’DA 241, RİZE’DE İSE 209 MİLYON TL.

TÜM BU POLİTİKALAR SONUCU ÜRETİCİNİN ELİNE GEÇEN PARA İLE ÜRETİCİNİN ÖDEDİĞİ FİYATLAR ARASINDAKİ FARK GİDEREK BÜYÜDÜ. 2002 YILINDA TARIMSAL FİYATLARLA SANAYİ FİYATLARI ARASINDAKİ FARK YÜZDE 36 ORANINDA TARIM ALEYHİNE AÇILDI. 2000’DE MİLLİ GELİRDEN YÜZDE 16 ORANINDA PAY ALAN ÜRETİCİLERİN PAYI, KRİZ YILI OLAN 2001’DE MİLLİ GELİRİN YÜZDE 13’ÜNE GERİLEDİ. BU DÜŞÜŞ 2002’DE DE SÜRDÜ VE MİLLİ GELİRİN YÜZDE 12’SİNE İNDİ. ÜRETİCİNİN MİLLİ GELİRDEN ALDIĞI PAY DOLAR BAZINDA 2000 YILINDA 22 MİLYAR DOLAR İKEN, 2001 YILINDA 13 MİLYAR DOLAR, 2002’DE İSE ANCAK 16.3 MİLYAR DOLAR OLDU. 1977-2002 DÖNEMİNDE TARIM SEKTÖRÜ YÜZDE 31 ORANINDA BÜYÜRKEN, ÇİFTÇİNİN CEBİNE GİREN PARA YÜZDE 40 GERİLEDİ.

ŞEKER VE TÜTÜNE ÖZEL İLGİ

2000 YILINDA 18.8 MİLYON TON OLAN ŞEKERPANCARI ÜRETİMİ, IMF’YE VERİLEN EKİM ALANLARININ DARALTILMASI TAAHHÜDÜ VE ŞEKER YASASI’NIN ARDINDAN 2004 YILINDA 13.5 MİLYON TONA GERİLEDİ. ŞEKER FABRİKALARI’NIN ÖZELLEŞTİRİLMESİ ÖNGÖRÜLÜRKEN, ŞEKER ÜRETİMİ KISITLANARAK SUNİ TATLANDIRICILARA GENİŞ KOTA TANINMASI GÜNDEME GELDİ. ÖTE YANDAN ŞEKERPANCARI EKİM ALANLARININ DARALTILMASI, 450 BİN ÜRETİCİ AİLE VE ŞEKERPANCARI TARIMINDA ÇALIŞAN 100 BİNİ AŞKIN İŞÇİNİN GELİR KAYNAKLARINI KISITLADI.

2002’DE ÇIKARTILAN TÜTÜN YASASI İLE DESTEKLEME ALIMLARI KALDIRILARAK SÖZLEŞMELİ ÜRETİM SİSTEMİNE GEÇİLDİ. TÜTÜN ÜRETİCİSİNİN ÖRGÜTSÜZ OLMASI NEDENİYLE BU SİSTEMDE FİYATLAR ALICI FİRMALAR BELİRLENMEYE BAŞLANDI. ÜRETİCİ SEKTÖRDEN KOPMAK ZORUNDA KALDI. 1999 YILINDA 251 BİN TON OLAN TÜTÜN ÜRETİMİ 2004 YILINDA 129 BİN TONA; 578 BİN OLAN EKİCİ SAYISI İSE 274 BİN KİŞİYE DÜŞTÜ. AYNI ŞEKİLDE TEKEL’İN DESTEKLEME ALIMLARININ TOPLAM ÜRETİMDEKİ PAYI 1999’DA YÜZDE 72 İKEN, 2004’TE SÖZLEŞMELİ ALIMDAKİ PAYI YÜZDE 28’E İNDİ. 1999 YILINDA SİGARA PİYASASININ YÜZDE 70’İNİ ELİNDE TUTAN TEKEL, 2001 YILINDA ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI’NA (ÖİB) DEVREDİLDİ. ÖİB’YE GEÇTİKTEN SONRA YATIRIMLARI TÜMÜYLE DURDURULAN TEKEL, HIZLI BİR ERİME SÜRECİNE GİRDİ, SİGARA PİYASASINDAKİ PAYI 2004’TE YÜZDE 47’YE DÜŞTÜ.

NÜFUS ARTTI TARIM GERİLEDİ

1990’LI YILLARIN BAŞINDA 56 MİLYON OLAN TÜRKİYE NÜFUSU, 2004 YILINDA 71 MİLYON OLDU, YANİ 13 YILDA YÜZDE 25 DOLAYINDA ARTTI. ANCAK DIŞ GÜDÜMLÜ POLİTİKALAR YÜZÜNDEN TARIM VE HAYVANCILIK YA YERİNDE SAYDI YA DA GERİLEDİ. 1980-2003 ARASINDA NÜFUS YILDA ORTALAMA YÜZDE 2 DOLAYINDA ARTARKEN, TARIMDAKİ ÜRETİM ARTIŞI YÜZDE 1’DE KALDI. 1990 YILINDA YAKLAŞIK 27.3 MİLYON HEKTAR OLAN TARIM ALANI, GÜNÜMÜZDE 26 MİLYON HEKTARA DÜŞTÜ. 1994’TE 9.8 MİLYON HEKTAR OLAN BUĞDAY EKİM ALANI 2003 YILINDA 9.3 MİLYON HEKTARA GERİLEDİ.

HAYVANCILIK DA ERİDİ

HAYVAN VARLIĞINDAKİ ERİME DE DEVAM ETTİ. 1999-2003 YILLARI ARASINDA KOYUN SAYISI 30.3 MİLYON BAŞTAN 25.4 MİLYON BAŞA, SIĞIR SAYISI 11 MİLYON BAŞTAN 9.8 MİLYON BAŞA GERİLEDİ. KIRMIZI ET ÜRETİMİ İSE YÜZDE 28’LİK BİR GERİLEMEYLE 511 BİN TONDAN 367 BİN TONA DÜŞTÜ.

ÜRETİM AZALMASI TÜRKİYE’NİN İHTİYACINI KARŞILAYAMAZ DURUMA GELMESİ, İTHALAT VE İHRACATI DA ETKİLEDİ. 1990-99 DÖNEMİNDE TARIM ÜRÜNLERİ İHRACATININ TOPLAM İHRACAT İÇERİSİNDEKİ PAYI YÜZDE 12.8 İKEN, 2000-2004 DÖNEMİNDE YÜZDE 6’YA GERİLEDİ.