Yürütmenin Durdurulması Ve Duruşma Taleplidir.

DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA

DAVACI                                  : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

VEKİLİ                                    : Av.Zühal DÖNMEZ-41998670172

DAVALI                                   : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

KONU                                      :31 Mart 2010 tarih 27538 sayılı RG‘de yayınlanan   "Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in tümünün İptali ile Yürütmenin Durdurulmasına  karar verilmesi talebidir.

OLAY VE İPTAL NEDENLERİ         :

              1) 31 Marta 2010 tarih 27538 sayılı RG‘de yayınlanan  "Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile, 8 Eylül 2006 tarihinde 26283 Sayılı RG‘de yayınlanarak yürürlüğe giren Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlemesine Dair Yönetmeliğin bazı maddeleri değiştirilmiştir. Değişiklik yapılan maddelerin tümünden "eğitim" ve "eğitim merkezleri" ifadeleri kaldırılmıştır. Yürürlükten kaldırılan maddeler de "eğitim" ve "eğitim merkezleri" ni düzenleyen maddelerdir. Bu nedenle, iş bu davanın konusunu tek tek madde ya da cümle iptali olarak belirlemek mümkün değildir. Çünkü değişiklik ile yeni bir konu getirilmemiş, olan bir konu ortadan kaldırılmıştır. Bu nedenle değişiklik yapan Yönetmeliğin tümünün iptalini talep etmekteyiz.

          5488 Sayılı Tarım Kanununun 9.maddesine dayanılarak hazırlanan Yönetmelik ile tarımsal işletme sahiplerinin bilgi, teknik ve yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli düzeyde karşılanması ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir. Yönetmeliğin 2.maddesine göre de Yönetmelik, kamu yayım hizmetleri ve sivil toplum örgütleri, ziraat odaları, tarımsal danışmanlık şirketleri, serbest tarım danışmanlarınca yerine getirilecek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak; ilke ve kural belirleme, strateji ve program geliştirme, yönlendirme, özendirme, eğitim, sertifikalandırma, belgelendirme, görev ve sorumluluk tanımlama, izleme, değerlendirme, denetim ve yaptırım uygulama görevleriyle ilgili usul ve esasları, tarımdan girdi alan ve tarıma girdi veren kuruluşların ticari faaliyetleri çerçevesinde yapacakları çiftçi bilgilendirme faaliyetlerine  ilişkin usul ve esasları kapsar.

5488 Sayılı Tarım Kanununun amacı; tarım sektörünün ve kırsal alanın, kalkınma plân ve stratejileri doğrultusunda geliştirilmesi ve desteklenmesi için gerekli politikaların tespit edilmesi ve düzenlemelerin yapılması olarak belirlenmiştir. Tarım sektöründe uygulanacak öncelikli araştırma ve geliştirme programlarıyla ilgili kanunî ve idarî düzenlemelerin yapılması ve tüm bunlarla ilgili uygulama usûl ve esasları da bu kanun kapsamındadır.

Kanunun Çiftçi eğitimi, yayım ve danışmanlık hizmetlerini düzenleyen 9.maddesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının tarım, çiftçi eğitimi ve yayım faaliyetlerinde, sivil toplum örgütleri, özel sektör kuruluşları ve serbest danışmanların görev almasını sağlamak için gerekli düzenlemeleri yapacağı, bu kuruluş ve kişileri teşvik edeceği, çalışma esaslarını belirleyeceği ve denetleyeceği, çiftçi eğitimi, özel yayım ve danışmanlık hizmetleri çalışma esas ve usûlleri ile ilgili diğer şartların yönetmelikle belirleneceği,  hüküm altına alınmıştır.

            Dolayısıyla, Yönetmelikten Eğitimi kaldırarak bu hizmetin yerine getirilmesi mümkün değildir.      

          2) Değişiklik ile Yönetmeliğin 13.maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. Tarımsal yayım ve danışmanlık eğitim merkezleri başlıklı bu hüküm, Kamu, kamu dışı yayım/tarımsal danışmanlık şirketlerinde görev yapacak olan yayımcılara/danışmanlara sertifika vermek ve hizmet içi eğitim ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Bakanlık, üniversiteler, meslek kuruluşları tarafından tarımsal yayım ve danışmanlık eğitim merkezleri kurulabileceğine ilişkindi. Dolayısıyla "eğitim" ifadesi her maddeden kaldırılmıştır.

            Yürürlükten kaldırılan 13.maddenin birinci fıkrasında geçen "Bakanlık" ibaresi ile ikinci fıkrasının iptali talebi için açtığımız dava, Danıştay 10.Dairesinin E.2006/6776 sayılı dosyasında görülmüş ve Dairenin 12/03/2007 tarihli kararı ile Yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir. Kararın gerekçesi özetle, davalı Bakanlığın, eğitim merkezleri kuramayacağı ve yetkilendiremeyeceği şeklindedir. Kararda ayrıca, 441 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre davalı Bakanlığın, tarımsal yayım ve eğitim sistemini, programlarını, projelerini hazırlamak ve çiftçilere yönelik her türlü eğitim programlarını uygulamakla görevli olduğu, belirtilmektedir. Buna rağmen dava konusu Yönetmelik değişikliği ile Eğitimin ortadan kaldırılması mevzuata aykırıdır.

            Danıştay‘ın Yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararından sonra Davalı İdare tarafından yeni düzenleme yapılacağı, ilgili Kuruluşların da bu düzenleme için oluşturulacak Komitede yer alacağı belirtildiğinden müvekkil ODA tarafından iyi niyet ve nezaket kuralları çerçevesinde söz konusu davadan feragat edilmiştir. Daha sonra Bakanlık tarafından çalışmalar başlatılmış ve 27/07/2009 tarih 7404 sayılı yazı gönderilerek, müvekkil ODA‘nın da temsil edildiği Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Merkez Komitesi toplantısının 11 Ağustos 2009 tarihinde yapılacağı bildirilmiş ve yazı ekinde gündem maddeleri gönderilmiştir. Gündem maddelerinden biri de eğitimlerin kapsadığı konuların belirlenmesi ve en az 160 saat olarak düzenlenmesidir. Yani aslında Bakanlık eğitimlerin kaldırılmasını değil aksine eğitim saatinin artmasını istemektedir. Gene Bakanlığın 30/07/2009 tarih 7564 sayılı yazısı gönderilerek Yönetmelik taslağı hakkındaki görüşler sorulmuştur. Taslakta "eğitim" e ilişkin düzenlemeler yer almıştır. Müvekkil ODA‘nın 07/08/2009 tarih 1387 sayılı yazısı ile Yönetmelik Taslağı hakkındaki görüşler Bakanlığa gönderilmiştir.

            Görüldüğü gibi Bakanlık da son ana kadar Eğitim‘den vazgeçmiş değildir. Ve zaten eğitim olmadan bu konu eksik kalır.  Çünkü bu durum Yönetmeliğe de aykırıdır, tarım yayımcısının/danışmanının görevleri Yönetmeliğin 19.maddesinde gösterilmiştir. Üretimin her aşamasında göreviyle ilgili konularda tarımsal işletme sahiplerine veya hizmet verdiği diğer birimlere gerekli bilgi ve becerileri kazandırmak, gerektiğinde ilgili mevzuata uygun tarımsal uygulamalar yapmak, bitkisel ve hayvansal üretime yönelik sürdürülebilir üretim teknikleri konusunda her türlü bilgi ve yeni teknolojinin hedef kitleye ulaştırılmasını sağlamak, çevrenin, doğal kaynakların ve biyolojik çeşitliliğin korunması için tarımsal işletme sahiplerini ve hedef kitleyi bilgilendirmek, tarım yayımcısının/danışmanının görevleridir.

3) Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Eğitiminin esas çıkış amacı Ziraat Fakültelerinden mezun olan bireylerin teknik bilgisinin yeterli ancak bu teknik bilgiyi aktarmada ve üreticileri ikna etmede sıkıntılar yaşamasıdır. İletişim konusunda verilen eğitimde ziraat mühendislerinin en fazla hata yaptıkları iletişim hataları (örneğin sen dili) uygulamalı olarak gösterilmektedir. Ayrıca kursiyerlerin nasıl bir karaktere (baskın, mesafeli ve sosyal ) sahip olduğu tespit edilmektedir. İnsanlar her davranış biçimini içinde barındırır ancak biri diğerlerine göre daha baskındır. Sahip olduğu karakterin özellikleri ve farklı özelliklere sahip üreticilerle nasıl bir ilişki içerisinde olacağı uygulamalı olarak gösterilmektedir. Karşısındaki bireyi nasıl tanıyacağı, nasıl davranacağı ve nasıl iletişim kuracağı konusu uygulamalı olarak gösterilmektedir. İletişimde herkes bir sözcüğe farklı anlamlar yükleyebilmektedir. Aklımız, söylediğimiz her sözcükle sınırsız ilişki kurma yetisine sahiptir. Bu nedenle iletişimin önemi üzerinde durulmaktadır. Ayrıca empati kurma becerileri geliştirilmeye çalışılmaktadır. İnsanlar üzerinde pozitif ilk izlenim nasıl yaratılacağı gösterilmektedir. Gerçek duygu ve düşüncelerimizi beden dilimizle ortaya koymaktayız. Doğru beden dili kullanımı ile kendimizi dış dünyaya nasıl tanıtacağımız gösterilmektedir. Tokalaşma uygulamaları yaptırılarak doğru tokalaşma nasıl yapılır gösterilmektedir. Çünkü tokalaşma biçimi insanın hem kişiliğini hem de statüsünü belli eden hareketlerdir. Ayrıca bakışlarımız, oturuş biçimimiz, duruşumuz, ellerimizi kullanma biçimimiz, kullandığımız aksesuarların anlamı gösterilmektedir. Etkileşim içerisinde olan iki veya daha fazla bireyin birbirleri ile çeşitli fikir, duygu ve görüş ayrılıklarına düşmesi oldukça doğaldır. Kursta kişiler arası çatışmaya neden olan veya olabilecek unsurlar tanımlanmakta, örnekler verilmekte ve çözüm yolları tartışılmaktadır. Çatışma sonucunda olumsuz duygular yaşayarak strese girebilme ihtimali olduğundan stresle mücadele yöntemleri uygulamalı olarak gösterilmektedir. Negatif hissetmelerine neden olan unsurlar listeletilerek, o olaylara veya kişilere pozitif bakabilme yolları gösterilmektedir. Motivasyon konusu ele alınırken önce kursiyerlerin hedeflerini belirlemesi istenmekte, hedeflerine ulaşmak için hangi motivasyon araçlarını kullanacağı gösterilmektedir. Bireyleri motive etmek için her zaman ekonomik araçlara ihtiyaç olmadığı vurgulanarak uygulaması yaptırılmaktadır. Gerek Hedefe Yönelik Program Planlamada gerekse Yetişkin Eğitimde önemli yere sahip olan 6 Şapka, Balık Kılçığı, Grup Tartışması gibi tekniklerin uygulaması yaptırılmaktadır. Daha önce duymadığı bazı teknikleri uygulayarak katılımcıların öğrenmesi sağlanmakta, Üniversite döneminde görmediği ancak kırsal kalkınma çalışmalarında üreticilerin gerçek ihtiyaçlarını tespit etmede sahada yoğun olarak kullanılan bu tekniklerin uygulama alanları gösterilmektedir.

Yayım metodları, hedef kitleyi kendi problemlerini çözmeleri için motive eden ve gerekli yetenekleri kazandıran danışman ile hedef kitle arasında cereyan eden iletişimin teknikleridir. Yayım metodunun çeşidine göre iletişim ilişkileri çok yönlü bir karakter kazanabilirler ya da tek yönlülük arz edebilir. Üreticilere yenilikleri benimsetirken yoğun olarak kullanılan bireysel yöntemler ele alınırken kursiyerlerden bazıları üretici (muhtar vb) ve bazıları danışman rolüne bürünerek karşılıklı görüşme yapmaları sağlanmaktadır. Üreticileri haberdar etmekte yoğun olarak kullanılan kitle yayım yöntemlerinde katılımcılara posterler, lifletler hazırlatılmaktadır. Grup karşısında konuşma pek çok kişinin korkulu rüyasıdır. Tarım danışmanlarının başarıya ulaşması için kendini konuşma sanatının ustası yapabilmesi gerekmektedir. Bu eğitimde konuşma becerilerini artırabilme yolları açıklanmakta ve her katılımcı birer sunuş yapmaktadırlar. Sunuşlar kayda alınmaktadır ve daha sonra bireylerin kendi sunuşlarını seyredebilmesi sağlanmaktadır.  Ayrıca sunuş yaparken karşılaşabilecekleri farklı dinleyici tipleriyle ve sorularla nasıl mücadele edecekleri gösterilmektedir. Tarım danışmanlarına fayda üreten projelerin nasıl hazırlanacağı anlatılmakta ve daha sonra gruplar halinde proje hazırlatılmaktadır. Hazırlanan projeler grup üyelerinden biri tarafından diğer katılımcılara sunulmaktadır.Liderlik, grup etkinliklerini grup hedeflerine ulaşma doğrultusunda etkileme süreci olduğundan, kırsal kalkınmada önemli yere sahip olsa ziraat mühendislerinin liderlik vasıflarına sahip olması gerekmektedir. Bu eğitimde katılımcıların liderlik tarzları tespit edilerek duruma göre liderlik tarzlarının nasıl değiştiği veya değişmesi gerektiği ele alınmaktadır. Hazırlanan programların izlemesinin nasıl yapılacağı, izleme sonuçlarının kayıt altına alınmasında çok değişik yolların izlenebileceği ancak önerilen her kriter için bir takip formu oluşturmak ve bu çerçevede izleme sonuçlarını kayıt altına nasıl alınacağını gösterilmektedir.Programlamanın son safhası olan değerlendirme aşamasında değerlendirme çalışmasına başlamadan önce çalışmanın başarısını ölçmeye yarayacak değerlendirme kriterlerinin nasıl belirleneceği gösterilmektedir. Yanlış kriterlerin seçimi programın istenilen hedefe ulaşıp ulaşmadığını tespit ederken yanlış yönlendirmeye neden olarak zaman ve paranın boşa gitmesine neden olur.

4) Düzenleme ile müvekkil ODA‘nın eğitim verme yetkisi elinden alınmıştır. 04.02.1954 gün, 8625 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu" nun 33.maddesi hükmü uyarınca; "Türkiye‘de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler". 19.04.1983 günlü 66 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile sözü edilen maddeye eklenen fıkra, "kamu kurumu ve kuruluşları il İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşlarında asli ve sürekli olarak çalışan mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının meslek ve ihtisaslarıyla ilgili odaya girmeleri isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar, görevlerinin gereği olan işleri yaparken, mesleki bakımdan, Odaya kayıtlı meslektaşlarının yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler" hükmünü taşımaktadır.

06.04.2005 gün, 25778 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren "Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği‘nin "Üyelik" başlıklı 7.maddesi; "Oda‘ya, Türkiye‘deki üniversitelerin Ziraat Fakültelerinin lisans programlarını bitirip, Ziraat Mühendisi veya Ziraat Yüksek Mühendisi diploması alanlar, Türkiye‘deki fakülte ve yüksekokulların tarımsal nitelikli programlarını bitirerek Mühendislik diploması alanlar.. üye olabilirler" hükmüne sahiptir. Aynı Ana Yönetmeliğin 10.maddesi ise; "Bu Yönetmeliğin 7.maddesinde belirtilen mühendis ve yüksek mühendisler, mesleklerinde özel olarak çalışabilmek..." için Odaya kaydolmak ve üyeliklerini sürdürmek zorundadırlar"  hükmünü taşımaktadır.   

06.04.2005 gün, 25778 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren "Ziraat Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği‘nin "Oda‘nın Amaç ve Görevleri" başlıklı 6. maddesinin konu ile ilgili bentleri şöyledir:

ı) Meslekle ilgili proje, taahhüt, müşavirlik, sorumlu yöneticilik ve danışmanlık işlerinde üyelere gerekli belgeleri vermek, onaylamak, bu konuda gereken hukuki, idari düzenlemelerin yapılmasını sağlamak, bu amaçla gereken resmi girişimlerde bulunmak,

p) Ziraat mühendisliği öğrenimi yapan kuruluşlarla işbirliği yaparak meslek elemanlarının eğitimleri konusunda öneri ve yardımlarda bulunmak, üyeler için hizmet içi eğitim programları hazırlamak ve uygulama,

r) Tarımsal çalışmalarla ilgili büro ve firmaların tanımı, tescili ve hizmet esaslarının belirlenmesi konularında izleme, denetim ve onaylama işlemlerini yapmak...

Anılan Ana Yönetmeliğin "Oda Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri" başlıklı 32.maddesinin konuyu destekleyen hükümleri de şöyledir;

h) Bu Yönetmelik ve Odaca yürürlüğe konulan diğer Yönetmelikler çerçevesinde üyelere ve üyelerin bulunduğu büro, firma, işletme, işyeri ve benzeri kuruluşlara verilen her türlü belge ve yetkileri vermek, gerekli denetlemeleri yapmak, aykırı durumların saptanması halinde kısıtlayıcı veya duruma göre kısa veya uzun süreli olarak veya süresiz engelleyici kararlar almak, gerektiğinde yetki ve belgeleri iptal etmek,

i)Üyelerin gerek kamu kuruluşları ve gerekse özel kuruluş ve kişilerle olan mesleki ilişkilerinde uyulması zorunlu hukuki esasları belirlemek, bunlara uymayı sağlamak ve uygulanmasını kontrol etmek, mesleki hizmetler karşılığı  asgari ücretler ve çalışma koşullarını belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, üyelerin iş ve sosyal güvenliklerini sağlayıcı çalışmalar yapmak ve bu kapsamda üçüncü şahıslar ve kurumlar nezdinde girişimlerde bulunmak,

v) Danışmanlık hizmeti görmek, projeye dayalı inceleme ve araştırma çalışmaları yürütmek, bunlar için gerekli alt yapıyı oluşturmak, başka kurum ve kuruluşlar adına bedel karşılığı benzeri çalışmalar yapmak.

08.11.2005 gün, 25987 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren "Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği‘nin "Amaç" başlıklı 1.maddesi; ".. uzmanlık alanı ve tanımı, yetkili üyeliğin tanımlanması, yetkili üyelerin mesleki ve bilimsel çalışmaları, yaptıkları işler ile tamamlayıcı eğitimlerine dayanan uzmanlıklarının belirlenmesi, belgelendirilmesi.."  yolunda bir içerik taşımaktadır. "Kapsam" başlıklı 2.madde ise; "..uzmanlık gerektiren hizmetler için yetkili üyelerin saptanması, eğitimi ve belgelendirilmesi" konularını ilgili Yönetmeliğin kapsamı içinde saymaktadır.

"Uzmanlık konularının belirlenmesi" başlıklı 5.madde hükmüne göre Oda; "Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzüğün belirlediği çalışma alanlarına uygun olarak ve bilimsel gelişmeleri değerlendirerek meslek uygulama alanlarını belirler. Uzmanlığın hangi disiplin ve konuları kapsayacağı ve belgelendirmenin ne tür koşullara dayandırılacağı, Oda tarafından belirlenir ve üyelere duyurulur".

Yönetmeliğin 8.maddesinde; "(a) Oda tarafından belirlenen uzmanlık konularında belge alma koşullarını sağlayan üyelere ilgili uzmanlık konusunda belge verilir, (b) Belge alma koşulları her uzmanlık konusu için ayrı olmak üzere Oda tarafından belirlenir, (c) Belge sahibi, belgenin kullanımında Odanın alacağı karlara uymak zorundadır, (d) Belge ücretleri Oda Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.. " hükümleri bulunmaktadır.

9.madde ise, "(a) Uzmanlık konuları ile ilgili olarak verilecek meslek içi eğitimler ve sınavlar, Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim Merkezi (MİEM) tarafından gerçekleştirilir, (c) Her uzmanlık konusu için ayrı olmak üzere eğitim ve sınav programları ile takvimi MİEM tarafından hazırlanır, (d)Eğitim ve sınavların kimler tarafından gerçekleştirileceği, sınavın yapılacağı yerler, eğitmenler ile sınav komisyonlarına ödenecek ücretler ve eğitimlere katılım ücreti Oda Yönetim Kurulu tarafından belirlenir, (e) Her eğitim ve sınava katılanların adı, soyadı, Oda sicil numarası, mesleği ve sınav sonuçlarını gösterir liste Oda arşivlerinde saklanır" hükümlerini içermektedir.

5) Davalı Bakanlık tarafından eğitimin ortadan kaldırılması nedeniyle telafisi güç ve imkansız zararların meydana gelmemesi için Yürütmenin Durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz.

HUKUKİ NEDENLER     : Anayasa, İYUK, 7472 sayılı Kanun,  5488 sayılı Kanun, 441 Sayılı KHK, ZMO Tüzüğü, Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük, Yönetmelikler, İlgili tüm  mevzuat.

SONUÇ VE SİSTEM            :Yukarıda açıklanan nedenlerle; 31 Mart 2010 tarih 27538 sayılı RG‘de yayınlanan  "Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in tümünün İptali ile Yürütmenin Durdurulmasına  karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini saygı ile arz ve talep ederim.

Av.Zühal DÖNMEZ

Davacı Vekili

EKİ: Vekaletname

        Yazışmalar

         D.10.D. nin E.2006/6776 s.dosyası