Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Vahap Tuncer, "Bu yıl sonbaharda domates fiyatlarının son derece yüksek olmasından dolayı çiftçilerin birçoğu diğer ürünlerden vazgeçerde domatese yönelirse; kar etmek yerine tam tersi bir tabloyla karşılaşmak söz konusu olacaktır" dedi.

Ülkemizde hangi ürünün pazar fiyatı yüksekse; birçok çiftçi o ürüne yönelir, daha sonra ürünün talep edilenden fazla üretilmesine neden olur ve bunun sonucu olarak da çiftçi kar etmek yerine zarar eder. Bu yıl da aynı manzara domates için öngörülüyor. Tuncer, bu konuda çiftçileri uyardı: "Geçmişte yaşanan kötü tablonun bir daha oluşmaması için iyi bir planlama gerekiyor."

"KURAKLIĞA BAĞLI OLARAK FİYATLAR YÜKSELDİ"

Yaklaşık 2 ay önce geçen yılın kurak geçmesine bağlı olarak, Türkiye‘de açık tarla yetiştiriliciliği yapıldığı bölgelerde, domates üretiminin yüzde 25-30 daralması nedeniyle sonbaharda domates fiyatlarının artacağını öngördüklerini hatırlatan Başkan Tuncer, "Bu öngörümüzde gerçekleşti. Şu anda domates fiyatlarında ürün kalitesine göre 2,5 lira ile 6 lira arasında bir pazar fiyatının oluştuğunu görüyoruz. Bu fiyatın oluşması bir tesadüf değildi; arz talebi karşılayamadığı için bu fiyat oluştu" dedi.

"ÇİFTÇİLER KENDİ KENDİNİ YÖNLENDİRMEKTE"

Görünene en büyük riski açıklayan Tuncer, "Bizde genellikle iç ve dış pazarın talepleri dikkate alarak, bir planlama yapılamadığı için, piyasaya müdahale kuruluşları olmadığı için, piyasada oluşan algıya göre veya ürünün pahalı olmasına bağlı olarak çiftçiler kendi kendini yönlendirmekte ve bir anlamda ürün deseni bu şekilde oluşmaktadır" diye konuştu.

"ÇİFTÇİLERİN BİRÇOĞU DOMATESE YÖNELİRSE ZARAR EDİLEBİLİR"

Bu yıl sonbaharda domates fiyatlarının son derece yüksek olmasından dolayı çiftçilerin birçoğunun diğer ürünlerden vazgeçip de domatese yöneldiği takdirde kar etmek yerine tam tersi bir tabloyla karşılaşmak söz konusu olacağını savunan Vahap Tuncer şu şekilde devam etti: "Evet, Rusya‘nın Avrupa Birliğinden yediği ambargo dolayı, Türkiye‘nin Rusya‘ya veya ona bağlı Ülkelere karşı olan domates ihracatını yüzde 10-15 civarında artıracaktır; Fakat ihracatı karşılamaktan uzak daha fazla bir domates üretimi olursa da; fiyatlar yine dibe vuracağı için çiftçiler bundan memnun olmayacaktır. Bunun dikkate alınması lazım."

"PLANLAMA ŞART"

Bunun üreticililerin tek başına planlayacakları bir durum olmadığını belirten Başkan Vahap Tuncer, "Bu anlamda ihracatçılarla, dış satım aktörleriyle, iç piyasalarda fiyatların oluşmasını sağlayacak aktörler ve resmi kurumlarla birlikte, acilen kurulacak üretici birlikler sonucu çiftçilerin örgütlü bir yapıya kavuşturulmasından sonra bu planlamaların yapılması gerekiyor. Aksi takdirde üreticiyi üzen bir tabloyla karşılanılacaktır" şeklinde konuştu.

"BÜTÜN SORUNLAR GÖZ ÖNÜNDE TUTULMALI"

Tarım sektörünün, domates ve diğer sebzelerin fiyatlarının yerinde sayması, buna karşılık üretim maliyetlerinin giderek artması nedeniyle daha az kazanılan bir sektör haline geldiğini vurgulayan Tuncer, " Sebze sektöründe iş gücü bulmakta da zorluk yaşanmaktadır. Yani büyük tarım alanlarına sahip çiftçiler ortakçı bulmakta zorlanmaktadır. Bütün bu sorunlar da göz önünde bulundurularak bir üretim planlaması yapılması gerekiyor.

"PLANLAMAYA UYGUN BİR ÜRETİM YAPILMALI"

Eğer bu şekilde bir planlama yapılırsa, üretici mağdur olmayacak. İhracatçı uygun fiyata mal bulup satabilecek. Tüketici de sezona uygun olarak daha uygun sebze tüketebilecektir. Kısacası o anki algınını dışında kalınarak bilimsel bir çalışmalar ışığında bir planlama yapılması ve ona uygun bir üretim yapılması doğru olur.

Turan Çalğın