Kuraklık nedeniyle azalan üretim, vatandaşın korkusunu kendine sermaye yapan atak spekülatörler, piyasayı düzenlemekte geç kalan devlet, bir ürünü teşvik ederken diğerini baltalayan destekler... Tarım ürünlerinde fiyatın ikiye katlanmasının başlıca nedenleri. Ürün fiyatları tüm dünyada artıyor. Ancak Türkiye‘de pek çok üründe fiyat artışının dünyanın önünde olduğu görülüyor. Bu duruma dikkat çeken Ziraat Mühendisleri Odası ve Türkiye Ziraatçiler Derneği, Toprak Mahsulleri Ofisi‘ni (TMO) piyasayı düzenleme görevini yapmamakla suçluyor.

Bülent YARDIMCI

Dünyayı kuraklık vurdu, Türkiye‘yi fırsatçılık

Dünya pirinç fiyatları artarken, Türkiye‘de durum sakin görünüyordu. Ancak Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 10 gün önce 36 bin ton çeltiğin tamamını satınca ortalık karıştı, pirinç fiyatlarının freni boşaldı. Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, "Pirinç fiyatları bir haftada yüzde 130 artarak 5 YTL‘ye çıktı. Dünyadaki artışın sebebi kuraldık, Türkiye‘dekinin ise fırsatçılık" dedi.

Pirincin üreticiden 0.6 YTL‘ye alınırken markette 4-5 YTL olduğunu belirten Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, "Toprak Mahsulleri, firmalara 35 bin ton çeltik sattı, fiyatlar yüzde 100 arttı" dedi. Pirinç fiyatlarındaki hızlı tırmanış karşısında hükümet nihayet harekete geçti. Dün akşam saatlerinde hükümetin 100 bin ton pirinç ithalatına izin verdiği açıklandı.

Bakliyat fiyatları yüzde 90 zamlandı

Mercimek, fasulye, pirinç fiyatları dünya piyasalarına paralel olarak yükselirken, yerli nohut da modaya uyup yükselişe geçti. Perakende nohut fiyatı 5 YTL‘ye kadar çıktı. Gökhan Günaydın, "Bakliyatta kuraklık nedeniyle son 10 yıldır üretim geriliyor. Bir zaman dağa taşa mercimek ektik ama fiyatlar düşünce üretici terk etti, ekim azaldı. Şimdi darlık var, fiyatlar çıkıyor" dedi.

Yağda fiyat makası kapandı

Son aylarda zeytinyağı hariç her yağın fiyatı arttı. Temmuzda 2 YTL‘ye satılan bir litre ayçiçeği yağının raf fiyatı ocakta 5.5 YTL‘ye yükselirken, zeytinyağının litresi 7-7.5 YTL‘de kaldı. Marmara Birlik‘in 5 litrelik tenekede zeytinyağı fiyatı ise 30 YTL. Bu yağın litresi 6 YTL.

Bitkisel Yağ Sanayicileri Demeği‘nin verdiği bilgiye göre 2007 Ocak‘ta tonu 320 dolar olan ayçiçeği çekirdeğinin fiyatı yüzde 189 artarak 2008 Ocak ayında 925 dolar oldu. Yine 2007 Ocak ayında tonu 650 dolar olan ham ayçiçeği yağının fiyatı ise yüzde 169 artarak 1750 dolara çıktı.

Yem fiyatı aldı başını gitti, sırada et zammı var

Et Üreticileri Birliği Başkanı Hikmet Kayar, "Geçen yıl kilosu 25 kuruşa satılan arpa ve mısırın fiyatı, bu yıl 50 kuruşu geçti. Toptan dana etinin kilosu ise 2 yıldır 9-9.50 YTL. Bu yüzden para kazanamayan besici, sattığı hayvanın yerine yenisini koymuyor. Ahırlarda beslenen hayvan sayısı hızla azalıyor. Yakın bir gelecekte et fiyatlarında büyük bir artış olacak. Bunu önlemek için besiciye yem desteği verilmeli. Mısır ve soya ithalindeki gümrük vergisi sıfırlanmalı" dedi.