İlimizde buğday hasadı önümüzdeki günlerde ova kesiminde başlayacaktır. Adana ülke buğday üretiminin yaklaşık % 5-7‘si gibi önemli bir miktarını tek başına karşılamaktadır. İlimiz, buğday üretim miktarı bakımından taşıdığı bu önem yanında, belki ondan da önemlisi, ülkemizde buğday hasadının ilk yapıldığı bölge olması itibariyle buğday piyasasına yön vermesi, fiyat oluşumuna başlangıç oluşturması gibi önemli bir işlev de görmektedir.

Ülkemizde 2006-2007 üretim yılında yaşanan kuraklık nedeniyle gerileyen üretim, son aylarda dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de hızla yükselen buğday fiyatları nedeniyle bu yıl bölgemizde buğday hasadı ve hasatla oluşacak fiyat, üreticisinden tüketicisine, sanayici ve tüccarına kadar toplumun hemen her kesimi tarafından merak ve endişe ile beklenmektedir.

Tüketicilerden üreticilere kamu yararı ve toplumsal faydayı ön planda tutan odamız, bu yolda katkıda bulunmak düşüncesiyle her yıl yaptığı gibi bu yıl da bölgemizde buğday tahmini üretim maliyetini hesaplayarak siz değerli basın aracılığıyla kamuoyu ile paylaşmayı görev bilmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2007 yılında Türkiye buğday üretimi, bir önceki yıla göre % 14 azalmayla yaklaşık 17,2 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Bu yıl güneydoğu ve bazı doğu Anadolu illeri dışında iklim göreli olarak normal seyretmektedir. Bu yıl için buğday üretim rekoltesinin 18,5-19 milyon ton dolayında gerçekleşebileceği tahmin edilebilir. İlimizde buğday ekiliş alanları bir önceki yıla göre azalma gösterdiği söylenebilir. Bu yıl ilimiz buğday ekilişini yaklaşık 230- 250 bin hektar olarak tahmin etmekteyiz. Üretim olarak da tahminlerimiz 950 bin -1 milyon ton dolayındadır.

Bölgemizde üreticilerin mısır da 2007 yılı prim desteğinin yüksek en azından 2006 miktarı dolayında olacağı beklentisi buğday ekilişlerinde mısır lehine kaymalara yol açmıştır. Buğday üretim maliyetleri içinde önemli yer tutan gübre ve mazot girdilerindeki fiyat artışları akıl almaz oranda gerçekleşmiştir. Yaptığımız çalışmalar sonucunda ilimizde kırmızı yarı sert ekmeklik buğdayın, üreticiye maliyetinin 0,485 YTL/kg dolayında olduğunu söyleyebiliriz. Şu sıralar Adana Ticaret Borsasında buğday fiyatları 0,60-0,65 YTL/ kg dolayındadır. Toprak Mahsulleri Ofisinin alım fiyatı (yarı sert ekmeklik buğday için) 0,40 YTL/kg, satım fiyatı da 0,475 YTL/kg‘dir. Dünya buğday piyasasında etkin rol oynayan ABD de buğday fiyatları şu sıralar ton başına 450-470 dolar civarındadır. Bunu günümüz dolar kuru olarak 1,26 ile YTL ye çevirdiğimizde 567-592 YTL/ton dolayında olduğu söylenebilir.

Bölgemiz buğday üreticisi için 0,485 YTL/kg maliyetin üzerine % 20 lik bir kar marjı ile 0,582 YTL/kg dolayında bir fiyatın eline geçmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Maliyetin üzerine %20 lik bir kar payının, TÜİK açıkladığı Nisan ayı Üretici Fiyat İndeksine göre 12 aylık üretici fiyat artışının %14,56 olduğu, son 10-15 yıldır ürün/girdi fiyat paritesinin girdiler lehine gelişme gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda son derece düşük bir pay olduğu, üreticilerin geçen yıl ki durumunu reel olarak korumaya ancak yettiğini söyleyebiliriz.

Artan gıda fiyatları, özellikle buğday fiyatları başta dar ve sabit gelirli tüketiciyi ezecektir. Gıda fiyatlarındaki artışlar tüketiciyi olumsuz etkilediği gibi, bu artışlardan pazarlama sisteminin etkin ve verimli olmaması, çok sayıda aracının pazarlama kanalında yer alması nedeniyle üreticiler de yararlanamamaktadır. Bu durumda Toprak Mahsulleri Ofisine tüketicileri ve üreticileri koruma bakımında önemli görevler düşmektedir. Oysa TMO geçen yıl 102 bin ton buğday alımı yapmıştır. Bu miktar toplam üretimin binde beşi gibi etkisiz bir düzeydedir.

    Adana İli 2008 Yılı Kırmızı Yarı Sert Ekmeklik Buğday Üretim Maliyeti (Tahmin)

Kamuoyuna Saygıyla duyurulur.

Prof. Dr. Haydar Şengül

(Yönetim Kurulu adına)

Şube Başkanı