Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme

Teklif

13.06.2010 tarih ve 27610 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu‘na dayanılarak ve Avrupa Birliği‘ nin 183/2005 nolu Yem Hijyeni Regülasyonuna uyumlu olarak hazırlandığı belirtilen "Yem Hijyeni Yönetmelik Taslağı" incelenmiştir.

ODA‘mızca yapılan genel değerlendirme sonucunda, taslağın, AB regülasyonunun çevirisinden oluştuğu, buna karşın, bazı maddelerde yer alan hususların ülkemiz koşullarına uyumlu hale getirilmediği anlaşılmıştır. Durum bu açıdan değerlendirildiğinde, taslağın bütünlük arz etmediği ve işlevsel özellik taşımadığı söylenebilir. Özellikle iyi uygulama kılavuzu ve tehlike analizleri ve kritik kontrol noktaları bütünlük arz edecek şekilde oluşturulmalıdır.

Yönetmelik taslağı, üretilmiş yemlerin hijyeni dışında, üretim, piyasaya arz, iyi üretim uygulamaları gibi konuları da içermektedir. Bu nedenle yönetmelik adının değiştirilmesi uygun olacaktır.

Görüş ve değerlendirmelerimiz doğrultusunda, maddeler bazındaki tekliflerimiz aşağıda görülmektedir.

Taslak Maddesi

Görüş ve Değerlendirme

Teklif

Kapsam

Madde 2-

2. maddenin 2. fıkrasının (a) bendinde; yönetmeliğin, Kişisel amaçlı özel tüketim için beslenen gıda amaçlı yetiştirilen hayvanlar ile gıda amaçlı bakılmayan hayvanlar için kişisel yem üretimini kapsamadığı belirtilmektedir.

Ancak, yönetmelik içeriğinin, gıda güvenliği, hayvan sağlığı, verimi ve refahı dikkate alınarak oluşturulması daha uygun olacaktır.

Bu nedenle hayvan besleme amaçlı her türlü yem üretiminin kapsama alınması gerektiği düşüncesindeyiz.

Aksi takdirde, merdiven altı ve ruhsatsız üretim, önemli sorunlar oluşturacak ve yönetmelik kapsamı dışında üretilen yemlerin denetlenmesi mümkün olmayacaktır.

Görüş ve değerlendirme bölümünde belirttiğimiz hususlar çerçevesinde maddede düzenleme yapılması gerekmektedir.

Tehlike analizleri ve kritik kontrol noktaları

Madde 7-

7. maddede, yem işletmecilerinin uygulamak ve sürdürmek zorunda oldukları, tehlike analizleri ve kritik kontrol noktaları ilkeleri yer almaktadır.

Maddenin 2. fıkrasında, toplam yedi adet bentte açıklanan bu ilkelerin, belirsizlik taşıdığı görülmektedir.

Her şeyden önce bu maddede, yem üretimindeki tehlikelerin neler olduğu, hangi sınırların normal kabul edileceği nerelerde ne şekilde, hangi aralıklarla kontrol edileceğinin net olarak belirtilmesi gerekir.

Bilindiği üzere ülkemizdeki yem fabrikaları büyük farklılıklar göstermektedir. Dolayısıyla yönetmelik taslağının bu maddesinde, yukarıda izah ettiğimiz hususlar yer almadığı takdirde, farklı uygulamalar söz konusu olabilecektir. Örnek olarak, bir yem işletmesi, sadece kuş ve fare mücadelesini, tehlike analizi olarak algılayabilir ve programını buna göre oluşturabilir. Diğer bir işletme ise, Dioksin‘den, Aflatoksin‘e, Salmonella‘ya kadar kapsamlı bir programı dikkate alabilir. Bunların her ikisi de içerikleri tamamen farklı bir kalite güvence programıdır.

Dolayısıyla gerek bu noktada, gerekse Üçüncü Bölümde yer alan "İyi uygulama klavuzları" başlıklı 20. ve 21. madde hükümlerinde önemli sorunlarla karşılaşılabilir. Bu maddelerde, nelerin somut olarak hangi üretim çeşitleri için kastedildiği ile ilgili güncellemeye açık ekler ve örnek uygulama klavuzları geliştirilmelidir. Aksi takdirde işletmeler ile Bakanlık arasında önemli anlaşmazlıkların çıkacağı aşikardır. Zira bu hususlar, işletmeden işletmeye ve üretilen yemin çeşidine bağlı olarak değişken, basit ve kompleks olabilir.

Maddenin işlevsel bir nitelik kazanması için, görüş ve değerlendirme bölümünde belirttiğimiz hususlar çerçevesinde revizyona gerek duyulmaktadır.

Finansal garantiler

Madde 9-

Bu maddede, yem işletmecilerinin, yem güvenliği ile ilgili ihlallere karşı sorumlu olduğu ve bunu yerine getirebilmeleri için de finansal garantilerinin bulunması gerektiği belirtilmektedir.

Ancak bu hüküm, açık ve uygulanabilir değildir. Zira taslağın ikinci bölümünde zaten yükümlülüklerin neler olduğu belirtilmiştir ve bu yükümlülükler, finansal durumun yeterli olması halinde yerine getirilebilir.

Görüş ve değerlendirme bölümünde belirtilen hususlar nedeniyle maddenin taslaktan çıkarılması gerekmektedir.

Kayıt ya da onayın iptali

Madde 15-

15. maddenin 1. fıkrasının ( c) bendinde,

İşletmenin ciddi eksiklikleri olması ya da sık sık üretimini durdurması ve gelecekte üretimine devam etmek için yeterli garantiyi verememesi durumunda Bakanlığın, işletmenin kayıt ya da onayını iptal edeceği belirtilmektedir.

İşletmede üretimin sık sık durması kayıt ya da onay iptali için bir gerekçe olmamalıdır. Diğer taraftan "sık sık" ifadesi de açık değildir. Üretimin hangi sıklıkta durması kayıt ya da onay iptaline gerekçe olacaktır.

15. maddenin 1. fıkrasının ( c) bendinin taslaktan çıkarılması gerekmektedir.

Yürürlük

Madde 30-

30. maddede, yönetmeliğin, 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu‘nun yürürlüğe girdiği tarihte yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.

Yönetmelik, yayımı tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girmelidir.