Cumhurbaşkanı Erdoğan`ın 12 Mart`ta açıkladığı `Ekonomi Reform Programı`nda tarıma hak ettiği yer verilmemesi sektör kuruluşları tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Konuyla ilgili yazılı bir açıklama yapan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), reform programında tarımdan bahsedilen birkaç satırın tarımın sorunları çözmekten uzak olduğuna dikkat çekti. ZMO Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez imzasıyla yapılan ZMO açıklamasında, "Sayın Cumhurbaşkanı, 12 Mart 2021 tarihinde, yeni "Ekonomi Reform Programı" açıkladı. Tarımın adı bu kez vardı. Birkaç satır, tarımın bozulan tadını çözmekten uzak, birkaç harf. Belli yerlerin çıkarını gündeme getiren bir söylemden ibaret, köklü tarım sorunlarımızı çözmeye yönelik eylem planı/programı ve somut ek ekonomik tarımsal destekler değil. Maalesef, içi boş bir söylem" ifadelerine yer verildi.

Tarım için eylem zamanı

"Çözümsüz, tekerrürde anlamını yitiren söylem değil, tarım ve gıda sektörümüzün kökleşen sorunlarını çözmek için, ciddi olarak hep birlikte eylem zamanıdır" denilen ZMO açıklamasında, şunlar kaydedildi: "Pandemi, sağlık ve açlık sorunu, küresel sağlıklı ve dengeli beslenme sorunu ve ülkemizi de doğrudan ilgilendiren ciddi "tarım ve gıda krizi" sorunudur. 18 Mart 2020 tarihinde, pandemi önlemleri kapsamında, "Ekonomik İstikrar Kalkanı" programı açıklandı. Tarım sektörü, programda yer almadı. 25 Mart 2020 tarihinde, pandemi önlemleri kapsamında, yeni "Ekonomik Önlemler Paketi" açıklandı. Tarım sektörü, programda yer almadı. Kuraklık, ülkemizi de doğrudan ilgilendiren ciddi tarım ve gıda krizidir. 14 Aralık 2020 tarihinde, pandemi ve kuraklık önlemleri kapsamında açıklanan "Ekonomik Destek Paketi" adlı ek ekonomik tedbirler paketinde de tarım sektörü yer almadı."

Diğer ülkeler tarımı unutmadı

Tarım ve gıda sektörüne ilişkin alınması gereken somut önlemlerin ciddi, önemli, ivedi ve acil olduğuna vurgu yapılan ZMO açıklamasında, "Tüm dünya ülkeleri pandemi sürecinde yeniden tarımda korumacı politikalara dönerken, ülkemiz kamu yönetiminin gündeminde tarım sektörümüzü ciddi ve somut olarak koruma politikaları gündemde yer almadı. Tarım ve gıda sektörümüzü yönetenler, önceki yılın yetersiz desteğini pandemi önlemi olarak gecikerek vermeyi müjde olarak sundular. Kuraklık tehdidi de ciddi olarak gündemde iken, 2021 yılı Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi ile 2021 yılında gecikerek ödenecek 2020 yılı tarım desteklerini artırmadılar, aksine azalttılar. Bilimi üreten ile buluşturan Tarım Danışmanlarının ücretlerini artırmadan sabit tuttular üstelik, kabul edilemeyecek bir insan ve ücret hakkı ihlali olarak, örneğin döviz artışı olağanüstü bir dönem yaşarken, dövize bağlı mazot, gübre, ilaç, tohum, yem dâhil girdi maliyetlerindeki artışı görmezden geldiler, vergi indirimleri dâhil somut adım atmadılar, asıl konu olan girdi maliyetlerini düşürmediler. Tarıma özel kredi koşullarını yok sayıp ve tarım sektörüne özgü ana para borcunun alındığı yıl üzerinden beş yıla kadar yapılandırıp faizleri yok sayarak çiftçi borcu yapılandırmasını ısrarla yapmayıp, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri üzerinden küçük çiftçilerin hacizler ile tasfiyesini hızlandırıp, büyük sermaye lehine mülkiyet değişimini hızlandırdılar. Tarımda dış ticaret rakamlarını dışsatım üzerinden açıklayıp dışalım rakamlarını açıklamayarak algı yönetimi ile tarih yazdıklarını sandılar. Tarımda çözülmesi gereken ar-ge dâhil çok sorun var. Çıplak gerçek hepimizin önünde" ifadelerine yer verildi. Açıklamada, 

 

Türkiye tarımı için söylem değil, gerçekleri görerek, eylem zamanının geldiği vurgulandı.

Çiftçi kazansın diye yapılmıyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan`ın 12 Mart`ta açıkladığı yeni Ekonomi Reform Programı`nın içinde, yerli üretime ve üreticiye destek olmadığına dikkat çekilen ZMO açıklamasında, şunlar kaydedildi: "Üretemezsek, tüketemeyiz. Açıklanan programın içinde, gıda tedarik zinciri yöneticilerinin kamu yönetimi üzerinden çiftçimizi sömürü düzenini devam ettirme/eklemleme/günaha ortak etme çabası var. "Dijital Tarım Pazarı, Sözleşmeli Üreticilik, `raflar için` Erken Uyarı Sistemi, Gıda Bankacılığı ve diğer…", sırf özel sektör kazansın söyleminin ve başka bir çıkarcı dünya isteminin yaşam pratiği. Tarım arazilerimizi ve meralarımızı korumadan, koşulsuz korunan tarım alanlarında ülke ve bölge düzeyinde zamanında verilen yeterli desteklerle yönlendirilen tarımsal üretim planlamasına dayalı yerli ve milli üretim olmazsa, raflar dolmaz. Üretimi artırmayıp dışalım şart diyen çıkarcı mantığın söylemine karşıyız. Üretmezsek, gıda tedarik zincirinin kâr hesapları ile ülkemizde tarım ve gıdada yaşanan sorunlarımızı çözemeyiz. Sorunlar belli, çözümler belli, sorunlarımızı çözelim. Ülkemizde tarım sektörü, büyümeye devam etmeli. Üretime dayalı büyümeden, üretenler hak ettikleri payı almalı. Üretici kâr ederek sürekli üretmeli, tüketici ucuza sağlıklı gıda tüketmeli. Gıda tedarik zinciri, sırf özel sektörün kâr mantığı ile değil, demokratik üretici ve tüketici kooperatif zincirleri üzerinden yeniden oluşturulmalı. Üretim maliyetleri düşürülerek, kendimize yeterlilik sağlanmalı ve dışalım kısıtlanmalı ve hatta yasaklanmalı."