ZİRAİ KARANTİNA YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİĞE KARŞI YARGI YOLUNA BAŞVURDUK
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ve DURUŞMA TALEPLİDİR
DANIŞTAY BAŞKANLIĞINA
DAVACI : TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
Karanfil Sk.No:28/12 Kızılay/ANKARA
VEKİLİ : Av.Zühal S. DÖNMEZ-41998670172
DAVALI : T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
KONU : 26.03.2010 tarih 27533 Sayılı RG‘de yayınlanan "Zirai Karantina Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile değiştirilen "Zirai Karantina Yönetmeliği"nin 3.maddesinin 1.fıkrasının (i) bendindeki "..orman mühendisi ve orman endüstri mühendisini.." cümlesi ile 16.maddesinin 2.fıkrasındaki "..orman mühendisi veya orman endüstri mühendisleri.." cümlesinin İptali ve Yürütmenin Durdurulması talepleridir.
AÇIKLAMALAR : 1) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından değiştirilen ilgili Yönetmelik, 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa ve Zirai Karantina Tüzüğünün 58.maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. İptale konu değişiklik ile orman mühendisi ve orman endüstri mühendisleri de inspektör olabileceklerdir. Oysa Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliğinde İnspektör olabilmek için ziraat mühendisi olma koşulu bulunmaktadır. Bu Yönetmeliğin Dayanağı olan Zirai Karantina Tüzüğünün 58.maddesinde "Tarım Bakanlığının görevli memurları, bitki ve maddelerin hastalık veya zararlılar ile bulaşık olup olmadıklarını incelemek ve denetlemek için her türlü resmi ve özel kara, deniz ve hava taşıtlarına (Transit geçenler dahil), bitki yetiştirilen, depolanan, bulundurulan, satılan veya işlenen yerlere (Buraları konut sayılsa dahi) girmeye ve gerekli muayene, denetleme ve işlemleri yapmaya yetkilidirler. Engel olunduğu takdirde görevliler gereğine göre muhtarı veya ihtiyar heyeti üyesinden bir kişiyi yahut zabıta mensuplarını yanlarına alarak bu yerlere girerler ve görevlerini yaparlar. Milli Savunma Bakanlığına ait kara, deniz, hava taşıtları ile bitki ve yiyecek bulundurulan yerlerde ve arazide ve yasak bölgelerde yapılacak muayene ve kontrollarda, bu birlik ve müesseselerden de bir temsilci bulundurulur. Görevli memurlar; inceleyecekleri ve denetleyecekleri yerlerin veya bitkilerin sahiplerine veya bunların temsilcilerine, istek anında, bu işle görevli olduklarına dair kimlik kartlarını göstermek zorundadırlar" hükmüne yer verilmiştir.
Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliğinin 5.maddesinde İnspektör olacak adaylarda aranan nitelikler gösterilmiş olup zirai karantina müdürlüğünde veya il müdürlüğü bitki koruma şube müdürlüğünde veya ilçe müdürlüklerinde ziraat mühendisi olarak görev yapıyor olmak gerekmektedir. Bu istisnai ve özel iş piyasaya da bırakılmamıştır, yalnızca Bakanlık Teşkilatı içinde çalışan Ziraat mühendisleri bu işi yapabilir. 22/01/2009 tarihinde yürürlüğe giren bu Yönetmelikten 2 hafta sonra 10/02/2009 tarihinde yürürlüğe giren dava konusu Zirai Karantina Yönetmeliğinin Tanımlar maddesinde İnspektör, Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliğindeki tanımıyla yer almıştır. Bu nedenle şimdi sadece bu tanımın değişmiş olması, aslında uygulamada fark yaratmamıştır. Yalnızca, Danıştay 2.Dairesinin E.2009/1321 sayılı dosyada verdiği Yürütmenin Durdurulması kararı nedeniyle gümrük noktalarında sorunlar yaşanmış ve Davalı Bakanlık tarafından zorunlu olarak işbu dava konusu değişiklik yapılmıştır. Bakanlık tarafından bu karara karşı itiraz edilmiş ve İDDK‘nun E.2010/429 sayılı dosyasında incelenmeyi beklemektedir. 2.Dairenin, görevine giren konular kapsamında aldığı karar uygulamada büyük sıkıntılara neden olmuştur. Oysa bu konu memurlar arasında görev-yetki eşitsizliği konusu değildir. İnspektörlük, karantina hizmetleri içinde daha spesifik bir konudur ve Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Bu Yönetmeliğin düzenlediği hükümlerden tamamen farklı ve aykırı bir şekilde Zirai Karantina Yönetmeliğinde değişiklik yapmak hukuka uygun değildir.
2) Müvekkil ODA mevzuatına göre de ziraat mühendislerinin bu konulardaki görev ve yetkileri açıktır. 7472 Sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanun, Ziraat Yüksek Mühendislerinin mesleki iştigal veya ihtısas sahaları dahilinde olmak üzere araştırma, ıslah, yetiştirme, toprak muhafaza, zirai mücadele, ziraat alet ve makinaları, bahçe mimarisi, toprak tasnifi, toprak, su, gıda, yem, kimyevi gübre, nebat tahlilleri, teknoloji, zootekni, zirai ekonomi gibi bilumum zirai hizmet ve faaliyetlerde bulunmaya, lisans aldıkları veya ihtısas yaptıkları sahalara ait keşif, plan ve projeleri hazırlamaya ve tatbik etmeye, bütün bu sahalarda gerekli kontrol, muayane, ekspertiz, ehlivukuf işlerini görmeye, raporlar tanzim etmeye, zirai danışma büroları ve laboratuvarları açmaya, hususi müessese ve işletmeler kurmaya ve idare etmeye veya bunların mesul müdürlüğünü ifaya salahiyetli olduklarını düzenlemiştir.
Ziraat Mühendislerinin Görev Ve Yetkilerine İlişkin Tüzükte de Ziraat Mühendislerinin Genel Çalışma Alanları, Görev ve Yetkileri gösterilmiş olup, bu yetki ve görevler arasında iptalini talep ettiğimiz Tüzük hükmünde gösterilen görev de bulunmaktadır. Buna göre; tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması aşamalarında; her türlü hastalık ve zararlılar konusunda teşhis, ilaç ve metod önerisi, mücadele, planlama ve uygulamaların denetlenmesi, gazlama (fümigasyon) gibi faaliyetler ziraat mühendisleri tarafından yürütülür. Her türlü zirai mücadele ilacıyla parazit ve predatörleri üreten, ithal ve ihraç eden, depolayan, pazarlayan veya dağıtan işletmeler bu faaliyetleri için teknik eleman veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar. Tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, hasadı, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, satışı, ithal ve ihracı, taşınması işlemleri sırasında uygulanacak her türlü iç ve dış karantina esaslarının saptanması ve uygulanması ziraat mühendislerince yürütülür. Tarımda kullanılan büyüme düzenleyici ilaç, vitamin, hormon, bakteri gibi kimyasal ve biyolojik preparatların üretimi, ithali, pazarlama ve dağıtımı alanlarında çalışan işletmeler teknik eleman veya danışman olarak ziraat mühendisi çalıştırırlar.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği‘nin 6.maddesinin (e) bendine göre "Zirai Mücadele" (f) bendine göre de "Zirai Karantina" ziraat mühendisliği hizmet alanları içerisindedir.
3) Yönetmelik değişikliği ile orman mühendisi ve orman endüstri mühendisine de inspektör olabilme yetkisi verilmiştir. Bu düzenleme, yukarıda belirtilen üst hukuk normlarına aykırı olduğu gibi, konuyu doğrudan düzenleyen Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliğine de aykırıdır. Uygulamada büyük bir kargaşa baş göstermiştir. Ziraat Mühendisi dışında bu alanda yetişmiş eleman bulunmamaktadır. Başta 6968 sayılı Zirai Karantina Kanununda olmak üzere Tüzük ve Yönetmeliklerde bitki ve bitkisel ürün tanımı açıktır, buna göre Bitki; her türlü dikim amaçlı bitki ile bunların ürünleri, tohum, fide, fidan, çelik, aşı kalemi, yumru, kök, soğan, meyve, çiçek, yaprak, doku ve diğer her türlü parçalarını, Bitkisel ürün; tane dâhil bitkisel orijinli işlenmemiş materyal ve işlendiği halde doğası ve işleme şekli nedeniyle zararlı organizmaların girişi ve yayılması açısından risk taşıyan işlenmiş ürünü, ifade eder.
Orman mühendisi ve Orman endüstri mühendisine bu yetkinin verilmesi gerekçesi, inspektör tanımında geçen orman ürünleri ve ahşap ambalaj malzemeleri işleridir. Oysa bu maddelerin karantine edilmesi ile Orman mühendisi ve Orman endüstri mühendisinin aldığı eğitim ve yaptığı işin hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Bu nedenle telafisi güç ve imkansız zararların meydana gelmemesi için Yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep etmekteyiz.
SONUÇ :Yukarıda açıklanan ve re‘sen dikkate alınacak nedenlerle, 26.03.2010 tarih 27533 Sayılı RG‘de yayınlanan "Zirai Karantina Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile değiştirilen "Zirai Karantina Yönetmeliği"nin 3. maddesinin 1.fıkrasının (i) bendindeki "..orman mühendisi ve orman endüstri mühendisini.." cümlesi ile 16.maddesinin 2.fıkrasındaki "..orman mühendisi veya orman endüstri mühendisleri.." cümlesinin Yürütülmesinin Durdurulmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederiz.
Av.Zühal DÖNMEZ
Davacı Vekili