08.04.2005 TARİHİNDE TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI’NIN “ÖZEL HİZMET ALANLARINDAKİ ÇALIŞMALARIYLA İLGİLİ MESLEKİ DENETİM UYGULAMALARI HAKKINDAKİ YÖNETMELİK” GEREĞİNCE, ADANA TİCARET ODASI İLE BİRLİKTE ZMO ADANA ŞUBEMİZ’İN DÜZENLEDİĞİ VE ATO 22. GRUP MESLEK KOMİTESİNİN ORGANİZATÖRLÜĞÜNDE “ZİRAİ MÜCADELE İLAÇ VE TOHUM BAYİLERİNİN 2005 YILI SEZONUNA YÖNELİK SORUN VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ”NİN TARTIŞILDIĞI TOPLANTI DÜZENLENMİŞ VE TOPLANTI SONUCU ZİRAİ İLAÇ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI HAKKINDA HAZIRLANAN RAPOR; T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KORUMA KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ, ADANA VALİLİĞİ, TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL MERKEZİ, TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ VE ADANA İLİNDE BULUNAN ZİRAİ İLAÇ VE TOHUM BAYİLERİNE İLETİLMİŞTİR.

ZİRAİ İLAÇ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI HAKKINDA RAPOR

ÜLKEMİZ BEREKETLİ TOPRAKLARA SAHİP, ÜZERİNDE PEK ÇOK KÜLTÜR BİTKİSİ YETİŞEBİLEN AYNI ZAMANDA DOĞAL BİTKİ ÖRTÜSÜ OLDUKÇA ZENGİN OLAN BİR TARIM ÜLKESİDİR. AÇLIĞIN BÜYÜK SORUN OLMAYA BAŞLADIĞI VE GELECEKTE İNSANLIĞIN TEMEL SORUNLARINDAN BİRİ HALİNE GELECEĞİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULURSA, TOPRAKLARIMIZA SAHİP ÇIKMAK VE AYNI ZAMANDA BİTKİSEL ÜRETİM SIRASINDA KULLANILAN TARIMSAL GİRDİLERİNDEN KİMYASALLAR GRUBUNDA YER ALAN ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARINI EKONOMİK, KONTROLLÜ, AMACINA UYGUN VE ÇEVREYE ZARAR VERMEDEN KULLANMAK BİR ZORUNLULUK HALİNİ ALMIŞTIR.

ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARI, KİMYEVİ GÜBRELER VE TOHUM, TARIMSAL ÜRETİMDE MUTLAKA KULLANILMASI GEREKEN, NEREDEYSE AÇLIK PROBLEMİYLE KARŞI KARŞIYA KALDIĞIMIZ ŞU GÜNLERDE VERİMLİLİĞİ ARTIRAN EN ÖNEMLİ TARIMSAL GİRDİLERDİR.

ANCAK GİRDİLERİ SON ZAMANLARDA HEM KULLANAN; HEM DE SATANLAR BAZI SIKINTILAR YAŞANMAKTADIR. ÖZELLİKLE ZİRAİ MÜCADELE TOHUM BAYİLİĞİ YAPAN ZİRAAT MÜHENDİSİ MESLEKTAŞLARIMIZ BU SEKTÖRDE HER GEÇEN GÜN ARTAN SORUNLARLA MÜCADELE ETMEKTE VE SORUNLARI SÜREKLİ BÜYÜMEKTEDİR.

BU BAĞLAMDA 08.04.2005 CUMA GÜNÜ ADANA TİCARET ODASI (ATO) VE ATO 22.GRUP MESLEK KOMİTESİ “ZİRAİ İLAÇ VE TOHUM BAYİLERİNİN SORUNLARI” KONULU BİR TOPLANTI DÜZENLEMİŞTİR. SÖZÜ EDİLEN TOPLANTIYA ZİRAİ İLAÇ VE TOHUM BAYİLERİMİZ İLE ÜRETİCİ FİRMALARIMIZ KATILMIŞTIR. BU TOPLANTIDA AŞAĞIDAKİ SORUNLAR TESPİT EDİLMİŞTİR.

SORUNLAR

1- KAÇAK VE SAHTE İLAÇ

2- SEYYAR İLAÇ SATIŞLARI

3- MUADİLDEN RUHSATLAMA

4- ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARINDA DOZ VE RUHSAT PROBLEMİLERİ VE KULLANIM DOZUNUN GÜNCELLENMESİ İLE RUHSATLARIN GENİŞLETİLMESİ

5- SAHTE ZİRAATÇILAR

6- ÇALINTI ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARI

7- FİYAT İSTİKRARI VE HAKSIZ REKABET

8- BARKOD SİSTEMİ UYGULAMALARI

1- KAÇAK VE SAHTE İLAÇ

ÖZELLİKLE KOMŞU ÜLKELER (İRAN) KAYNAKLI KİMYASALLAR KAÇAK GİRMEKTEDİR. KOMŞU ÜLKELERDE UYGULANAN SÜBVANSİYONLAR NEDENİYLE ÜLKEMİZE GİREN BU KİMYASALLAR DAHA DÜŞÜK FORMÜLASYONLU VE RUHSAT YÖNETMELİĞİMİZE AYKIRIDIR. BU DURUM ÜLKEMİZDE YERLİ VE YABANCI FAALİYET GÖSTEREN CİDDİ FİRMALARIN ÇALIŞMALARINI OLUMSUZ ETKİLEMEKTE OLUP AYNI ZAMANDA ZİRAİ İLAÇ BAYİ MESLEKTAŞLARIMIZ TİCARİ OLARAK HAKSIZ REKABETE MARUZ KALMAKTADIR.

DÜŞÜK DOZLU BU KİMYASALLAR KULLANILDIKÇA, KULLANILAN ALANLARDA DAYANIKLI TÜRLER OLUŞMAKTA (ÖRN. YABANİ YULAF) BU DURUM İSE GENEL ÜRETİME ZARAR VERMEKTEDİR. BU TÜR İLAÇLAR GENELLİKLE ZİRAİ İLAÇ BAYİSİ OLMAYAN KİŞİLER TARAFINDAN SATILMAKTADIR.

DİĞER BİR TESPİTİMİZ İSE; KAÇAK İLAÇLAR İNSAN SAĞLIĞI YÖNÜNDEN DE BÜYÜK TEHLİKELER OLUŞTURMAKTADIR. İÇERİĞİ BELLİ OLMAYAN HATTA KAÇAĞIN BİLE SAHTESİNİ YAPABİLEN ART NİYETLİ KİŞİLER TARAFINDAN AMBALAJ İÇERİSİNE ÇEŞİTLİ KİMYASALLAR KONULARAK İNSAN SAĞLIĞINI TEHDİT ETMEKTE VE KANSEROJEN MADDE İÇERMEKTEDİR.

MALİ VE TEKNİK AÇIDAN HİÇBİR DENETLEMESİ YAPILMAYAN BU KAÇAK VE SAHTE ÜRÜNLER ÜLKE EKONOMİSİNE BÜYÜK ZARARLAR VERMEKTEDİR.

2- SEYYAR İLAÇ SATIŞLARI

GEREK RUHSATLI ZİRAİ İLAÇ BAYİLERİ, GEREKSE DİĞER ŞAHISLAR TARAFINDAN KÖYLERDE SEYYAR ARAÇLARLA ZİRAİ İLAÇ SATIŞI YAPILMAKTADIR. BU DURUM RUHSAT YÖNETMELİĞİNE AYKIRI OLUP İHTİYACA UYGUN OLMAYAN YANLIŞ UYGULAMALARA SEBEP VERMEKTEDİR. AYNI ZAMANDA RUHSAT YÖNETMELİĞİNE UYUP İŞYERLERİNİ YASALARA VE YÖNETMELİKLERE UYGUN İŞLETEN VE İŞLETMELERİNDE HEM TEKNİK HEM DE İDARİ PERSONEL ÇALIŞTIRAN İŞYERLERİ BÜYÜK ZARARLAR GÖRMEKTEDİR.

3- MUADİLDEN RUHSATLAMA

SON YILLARDA SERBEST PİYASA KOŞULLARINDAN DOLAYI REKABETİ ARTTIRAN, ÜLKE EKONOMİSİ VE ÜRETİCİ LEHİNE GÖRÜLEN MUADİLDEN RUHSATLI JENERİK İLAÇLAR GELMEKTEDİR. ELBETTE ÜLKE VE ÜRETİCİ EKONOMİSİNE KATKISI OLAN JENERİK İLAÇLARIN GELMESİNE İTİRAZIMIZ YOKTUR.

ANCAK, BUNLARIN KONTROL ALTINA ALINARAK BU İŞİ YAPAN FİRMA SAYILARININ SINIRLANDIRILMASI, YÖNETİMİNDE VEYA KADROSUNDA ZİRAİ İLAÇ KONUSUNDA ÇALIŞMIŞ DENEMELERDE BULUNMUŞ, KONU İLE İLGİLİ UZMAN KİŞİLERİN BULUNDUĞU ŞİRKETLERİN BU İŞİ YAPMALARINA MÜSAADE EDİLMESİ VE PİYASA KONTROLLERİNİN DAHA SIK YAPILARAK AMBALAJ VE ÜRÜN KALİTESİNİN GELİŞTİRİLEREK BELLİ STANDARTLARA ULAŞTIRILMASI SAĞLANMALIDIR.

4- ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARINDA DOZ VE RUHSAT PROBLEMİLERİ VE KULLANIM DOZUNUN GÜNCELLENMESİ İLE RUHSATLARIN GENİŞLETİLMESİ

ÜRETİCİ FİRMALAR ÜRETMİŞ OLDUKLARI ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARINI UZUN YILLAR ÖNCESİNDE T.K.B.’DAN RUHSATLAMIŞ ANCAK, GEÇEN UZUN SÜRE ZARFINDA TESTLERE TABİ TUTULMAMIŞ VE GÜNÜMÜZ KOŞULLARINDA İLAÇLARIN RUHSAT DOZLARI İLE PRATİKTE KULLANILAN DOZLAR ARASINDA FARKLILIKLAR OLUŞMUŞTUR. AYRICA ALINAN RUHSATLAR ÖZELLİKLE KULLANIM ALANINDA ÜRÜNLERİN GENEL ADI İLE RUHSATLANMIŞTIR.

ÖRNEĞİN: YILLAR ÖNCESİNDE ALINAN BİR RUHSAT: SEBZELER İÇİN TÜM SEBZE ÜRÜNLERİNİ KAPSAMAKTA İKEN GÜNÜN KOŞULLARINDA VE YÖNETMELİKLER GEREĞİ SEBZELER GRUBUNDA OLAN HER BİR ÜRÜN İÇİN AYRI AYRI RUHSAT GEREKMEKTEDİR. (DOMATES, BİBER, PATLICAN)

BU DURUM İSE HEM SATAN HEM DE KULLANAN AÇISINDAN SIKINTI YARATMAKTADIR.

RUHSATLARIN KULLANIM ALANININ EN FAZLA SIKINTI YARATTIĞI BİR DİĞER ALAN SEBZEDEN SONRA NARENCİYE ÜRÜNÜNDEDİR. NARENCİYE ÜRÜNÜNDE BAZI ZARARLI VE HASTALIKLARA TEK ÇÖZÜM OLAN İLAÇLAR RUHSATLI DEĞİLDİRLER. PRATİKTE KULLANILAN VE TEK ÇÖZÜM YOLU OLAN BU İLAÇLARIN DENEMELER YAPILARAK BU ALANDA RUHSATLANDIRILMASI ZORUNLULUK ARZ ETMEKTEDİR. BU DURUM DİĞER TARIM ÜRÜNLERİNDE DE GÖRÜLEBİLMEKTEDİR. (ÖRN. PAMUK, KARPUZ, MISIR, SOYA, FISTIK, KAVUN VB.)

5- SAHTE ZİRAATÇILAR

BU DURUM ÖZELLİKLE ÇUKUROVA BÖLGEMİZDE GÖRÜLMEKTEDİR. BU KONU İLE İLGİLİ ZİRAAT İLE İLGİLİ AKADEMİK KARİYERLİ BİLİM İNSANLARI, ZİRAAT MÜHENDİSLERİ VE ZİRAAT TEKNİSYENLERİNİN DIŞINDA KONUYLA İLGİSİ YADA UZMAN OLMAYAN KİŞİLERCE ARAZİ VE BİTKİ BAKIMI YAPILMAKTA MESLEK DIŞI REÇETELER YAZILMAKTA BİR NEVİ SAHTE DOKTORLUK YAPILMAKTADIR.

BÖYLE KİŞİLER TARIMSAL ÜRETİCİLERE, ÜRÜNLERE VE MESLEKTAŞLARIMIZA BÜYÜK ZARAR VERMEKTEDİRLER.

TARIM MESLEĞİ KENDİ İÇERİSİNDE UZMANLIK İSTER. HERKESİN MESLEK ETİĞİNE SAYGILI OLMASI GEREKİRKEN, HİÇBİR VASFI OLMAYAN BU İNSANLAR SEKTÖRE BÜYÜK ZARAR VERMEKTEDİR.

6- ÇALINTI (HIRSIZLIK) ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARI

HER YIL, ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARININ KULLANIMININ ARTTIĞI DÖNEMLERDE ZİRAİ İLAÇ BAYİLERİNDEN HIRSIZLIK YAPILMAKTA VE BU İLAÇLAR YASA DIŞI YOLLARLA SATILARAK HAKSIZ KAZANÇ VE HAKSIZ REKABETE YOL AÇMAKTADIR.

7- FİYAT İSTİKRARI VE HAKSIZ REKABET

ZİRAİ İLAÇ VE TOHUM BAYİLERİ İÇİN FİYAT İSTİKRARI VE HAKSIZ REKABET SON DERECE ÖNEMLİ BİR KONUDUR.

SON YILLARDA SEKTÖRÜMÜZDE GİDEREK ARTAN; ÜRETİCİ FİRMALAR, TOPTANCI BAYİ VE DİSTRİBÜTÖRLER, PERAKENDE SATIŞ YAPAN ZİRAİ İLAÇ BAYİLERİ İLE BİRLİKTE OLUŞAN AŞIRI REKABET, KâR MARJLARININ DÜŞMESİ SEKTÖRÜMÜZÜ BÜYÜK SIKINTI İÇERİSİNE SOKMUŞTUR.

HER YIL BİR ÇOK İŞYERLERİ YA KAPANMAKTA YADA İFLAS ETMEKTEDİR. TARIM SEKTÖRÜNÜN İÇERİSİNDE BULUNDUĞU SIKINTILI SÜREÇ VE TARIMSAL ÜRETİCİLERİN DURUMUNUN HER GEÇEN GÜN KÖTÜYE GİTMESİ BU SEKTÖRÜ DAHA DA SIKINTILI HALE GETİRMİŞTİR.

T.K.B.’NİN FİYATLARLA İLGİLİ BİRİMLERİNİN FİYATLARA MÜDAHALE ETMEMESİ, ÜRETİCİ FİRMALARIN İSTEDİKLERİ FİYATLARI ONAYLATMASI VE BU YÜKSEK OLUŞAN FİYATTAN DOLAYI ÜRETİCİ FİRMALARIN PROMOSYONLARA YÖNELMESİ PİYASADA İSTİKRARIN KAYBOLMASINI SAĞLAMIŞTIR.

8- BARKOD SİSTEMİ UYGULAMALARI

BARKOD SİSTEMİ; İHRACATA YÖNELİK YAŞ SEBZE VE MEYVELERDE BİLİNÇSİZ KULLANILAN KİMYASALLARDAN DOLAYI ÜRÜNLERDE REZUDİ BIRAKMASI SONUCU ORTAYA ÇIKMIŞ BİR SİSTEMDİR. BU SİSTEMLE KİMYASALLARIN İZLENEBİLİRLİĞİ AMAÇLANMAKTADIR. ANCAK, YENİ UYGULAMAYA KONULAN BU SİSTEMDE ÇOK BÜYÜK SIKINTILAR OLMAKTADIR. BU SİSTEM HENÜZ ÜLKEMİZDEKİ ZİRAİ İLAÇ BAYİLİĞİ MODELİNE UYGUN DEĞİLDİR. ÇÜNKÜ BARKOD SİSTEMİNİN HENÜZ ALTYAPISI OLUŞTURULMADIĞI İÇİN BU SİSTEMİN BÜTÜN ZORLUĞU ZİRAİ İLAÇ BAYİLERİNE YÜKLENMEKTEDİR.

ZİRAAT MÜHENDİSİ OLAN ZİRAİ İLAÇ BAYİSİ MESLEKTAŞLARIMIZ ELBETTE MESLEĞİ GEREĞİ ALMIŞ OLDUĞU TEKNİK BİLGİLERİ ÜRETİCİLERE AKTARMALIDIR. ANCAK, BUNUN YANISIRA DA KONUMU GEREĞİ TİCARETİNİ DE YAPABİLMELİDİR. ANCAK, ÜRETİCİLERİN KİMYASALLARI HATALI UYGULAMALARI, DOĞRU İLACI DOĞRU DOZDA, DOĞRU ZAMANDA VE DOĞRU ÜRÜNE UYGULAMAMALARININ FATURASI BAYİLERE ÇIKMAKTADIR.

ÜRETİCİ FİRMALAR İLAÇLARINA RUHSAT ALIRKEN, İLAÇLARIN UYGULANDIĞI ÜRÜNLERİ YA AZ SAYIDA YADA ÜRÜNLERİN GENEL ADINA RUHSATLAYARAK ALMALARI SONUCU BU İLAÇLARI BAKROD MODELİ İLE SATIŞ ZORLAŞMAKTADIR. BARKOD SİSTEMİ AYRICA ZİRAİ İLAÇ BAYİLERİNE ÇEŞİTLİ YÜKLERDE GETİRMEKTEDİR. HER İŞLETME BİR İDARİ PERSONEL, BİR BİLGİSAYAR VE PROGRAM ALMAKTA OLUP EN ÖNEMLİSİ BUNA AYIRACAK ZAMAN SIKINTISI DA ÇEKMEKTEDİR.

ÖNERİLER

1. TARIMDA AR-GE ÇALIŞMALARI ARTIRILMALI

2. 1984’DE KAPATILAN ZİRAİ MÜCADELE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEKRAR AÇILMALI

3. SEKTÖR TAMAMEN ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN KONTROLÜNE BIRAKILMALI

4. TARIMSAL DANIŞMANLIK SİSTEMİ GETİRİLMELİ

5. MESUL MÜDÜRLÜK SİSTEMİ KALDIRILMALI

6. KAÇAK VE SAHTE ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARINI YASA DIŞI YOLLARLA SATAN, ALAN VE KULLANANLARA İLGİLİ CEZAİ MADDELER YENİDEN DÜZENLENMELİ, CEZALAR ARTIRILMALI

7. KAÇAK ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARI İLE İLGİLİ GÜMRÜK GİRİŞ NOKTALARINDA DENETİMLER ARTIRILMALI

8. BOŞ AMBALAJLAR İMHA EDİLMELİ

9. ÇALINTI MAL SATAN ŞAHISLARIN İSİM VE TİCARİ UNVANLARININ DEKLERE EDİLEREK İZOLASYONLARI SAĞLANMALI

10. SAHTE ZİRAATÇILARA YÖNELİK CEZAİ HÜKÜMLER DÜZENLENMELİ

11. ÇEŞİTLİ TARIMSAL GİRDİLER SATAN BAYİLER KAPATMA CEZASI ALINCA İŞ BÖLÜMÜNE BAKILMAYIP TÜM İŞYERİ KAPANMALI

12. BARKOD SİSTEMİ YA KALDIRILMALI YADA ALTYAPISI DÜZELTİLİP BUGÜNKÜ BAYİLİK MODELİNE UYGUN OLMALI

13. TARLADA; TOHUMDAN HASATA KADAR ÜRETİCİLER KONTROL ALTINA ALINMALI

14. HALLER VE ÇIKIŞ NOKTALARINA REZUDİ LABORATUARLARI KURULMALI

15. ZİRAİ MÜCADELE İLAÇLARININ RUHSATLARI, ÜRETİCİ FİRMALAR İLE GÖRÜŞÜLÜP RUHSAT UYGULAMA ALANLARI GENİŞLETİLMELİ

16. MUADİLDEN RUHSATLARA KALİTE VE STANDART GETİRİLMELİ

17. KÖY SATIŞLARI İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEME YAPILMALI VE CEZAİ MÜEDESİ AĞIR OLMALI

18. T.K.B.’NIN KONTROL EKİPLERİ İLE Z.M.O.’NUN DENETÇİ ELEMANLARI BİRBİRLERİ İLE DAYANIŞMA İÇİNDE OLMALI

19. KENDİSİNE BAĞLI BULUNDUĞU ÜYELERİ SEBEBİ İLE BU SEKTÖRÜN BİR ÖRGÜTÜ OLAN T.M.M.O.B. ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI’NA T.K.B. DAHA FAZLA YETKİ VE DESTEK VERMELİ.

AYHAN BARUT - ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ADANA ŞUBE BAŞKANI

ŞABAN BAŞ -ADANA TİCARET ODASI  YÖNETİM KURULU BAŞKANI