TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, 44. Dönem Doğu – Güneydoğu İlleri 3. Bölge Danışma Kurulu, 21 – 22 Kasım 2015 tarihleri arasında Şanlıurfa Şubemizin ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Toplantıya Genel Başkanımız Özden GÜNGÖR, Adana, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Mersin ve Van Şube Başkanlarımız ile Adıyaman, Mardin, Kilis, Batman, Bitlis, Bingöl, Hakkari, Tunceli, Osmaniye, Şırnak, Elazığ ve Siirt İlleri temsilcilerimiz katıldı. Toplantıda; ülkemiz tarımının içinde bulunduğu durum ile mesleki alanımızı ilgilendiren güncel gelişmeler tartışılarak, çözüm yolları üzerinde duruldu.

Toplantı, Şanlıurfa Şubesi Başkanımız Doç. Dr. Ali Rıza ÖZTÜRKMEN‘in hoş geldiniz konuşması ve "Şanlıurfa İlinin Tarımsal Potansiyeli ve Odamızın Çalışmaları" konulu sunumu ile başladı. ÖZTÜRKMEN, özetle şu görüşleri dile getirdi:

"İlimiz arazi dağılımı bakımından; Türkiye`deki tarım alanının %4,9` una sahip olup, Konya ve Ankara`dan sonra üçüncü sıradadır. Şu anda ilimizde sulanan alan yaklaşık 4,5 milyon dekar` dır. GAP projesi tamamlandığında Şanlıurfa İlinde sulanacak alan miktarı 8.3 Milyon dekar (8.349.000) olarak planlanmıştır. Şanlıurfa ili ÇKS`ye kayıtlı çiftçi sayısı 58.852 olup, Türkiye çiftçi sayısının (2.7 Milyon) % 2.6`sı`dır. 2014 yılında ülkemizin; pamuk üretiminin % 42`si, buğday üretiminin % 8`i, mercimek üretiminin %36`sı, arpa üretiminin %11`i, mısır üretiminin %18`i, fıstık üretiminin %37‘si ilimizde gerçekleşmektedir. Bununla beraber 2013 yılında ilimizde yetiştirilen arpanın 123.509, buğdayın 2.260.821, mercimeğin 136.635, pamuğun 2.206.820 ve mısırın 1.016.104 dekarı sulanarak üretilmiştir. İlimizin yıllık TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ yaklaşık 5,1 Milyar TL`dir.

2014 yılı sonu itibariyle ilimizde tarıma dayalı sektörlerde kayıtlı 248 Zirai İlaç Bayii, 199 Gübre Bayii, 70 Tarım Alet Makine Bayii, 24 Lisanslı Toprak Laboratuvarı, 27 Sulama Birliği, 36 Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Şirketi bulunmaktadır. Bölgemizdeki önemli konulara bakarsak:

1. GAP`ın sulanan alanının henüz % 23`lük kısmı biterken, enerji amaçlı % 84`lük kısım tamamlanmıştır. Tarımda atılım için bu kalan alanın bitirilmesi, bölge ve ülkemiz için oldukça önemli ve acildir.

2. Sektörün kontrolü ve düzenlenmesi için her koşulda il ve ilçelerdeki zirai ilaç bayiileri için birer site yapılması yönünde gündem yaratarak, altyapı çalışmaları yapılmalıdır.

3. Tarım ilaçlarının bu alanda eğitim almamış kimselerce satılması büyük tehlikeler yaratmaktadır. Bu nedenle kontroller artırılmalı ve mesai uygulaması tekrar gündeme getirilmelidir.

4. Tarımda yaşanan çözülme ve göçün engellenmesi için tarıma verilen destekler gelişmiş ülkeler düzeyine çıkarılmalıdır. 

5. GAP Eylem Planında İlimize ait tarım alanlarının sulamasının bir an önce projeye alınması ve tamamlanması halinde Şanlıurfa Türkiye tarımının başkenti olacaktır. Öyle ki sulamanın katma değeri ilimizdeki tarım potansiyelini 4 - 5 kat arttıracaktır.

6. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu 3 Haziran 2005 tarihinde Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 3083 sayılı kanun 1984 yılında, 5403 sayılı kanun ise 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Birçok ilde Toprak Koruma Kurulu çalışırken, ilimizde bakanlığın çelişkili yazısı veya yanlış yorumlanması nedeniyle kurul toplanamamaktadır. Bakanlık tarım il müdürlüğüne gönderdiği yazıda, tarım dışı arazi kullanım taleplerine 3083 sayılı kanun gereğince işlem yapılması gerektiğini bildirmiştir. İlimizde izinsiz arazi kullanımlarına ne işlem yapılacağı ve yapıldığı açık değildir. GAP çerçevesinde il nüfusunun artması, sektörlerin bölgeye ilgisi ve şehirdeki büyüme, amaç dışı arazi kullanımlarını artırmaktadır. Her geçen gün tarımsal potansiyeli yüksek alanların hızlı bir şekilde yapılaştığı ve amaç dışı kullanıldığı görülmektedir. Harran, Suruç, Ceylanpınar ve Viranşehir Ovaları bir an evvel BÜYÜK OVA Statüsüne alınmalı ve korunmalıdır.

7. Harran Ovasının köy kadastral parseli dışında kalan 20.000 dekarlık alanı uygunsuz olarak betonlaşmıştır. Buna karşı çıkmak, kontrol etmek, ceza yazmak, önüne geçmek ve Harran Ovasına sahip çıkmak acaba kimin, hangi kurumun görevidir? Umarım yarın çok geç olmaz… Ülke bütçesinin önemli bir bölümünün bölgeye aktarılmasının ana nedeni olan yüksek verimlilik potansiyeline sahip toprakların amaç dışı kullanılmaması ve amacı doğrultusunda değerlendirilmesi için ilgili yasalar çerçevesinde gerekli önlemler alınmalıdır.

8. Tüm bu uygulamalar Ziraat Mühendisleri Odamız çatısı altında örgütlü bulunan mühendisliklerin de istihdam alanlarını daraltmakta ve sektördeki sorunları çözümsüz kılmaktadır. ODA`mız meslektaşlarımızın özlük hakları ve istihdamı konusunda kuracağı komisyonlarla hızlı çözümler elde etmek üzere çalışmalarını sürdürecektir.  

Toplantıda daha sonra zirai ilaç bayiliği, kare kodlu  zirai ilaç satışı, bayilik sınavı, toprak analiz laboratuarları, 5403 sayılı Toprak Koruma Kanunu, sorumlu yöneticilik, gıda denetimi, üye aidatları, tohumcu firmaların aidat ve ödemeleri, TARGEL Projesi personeli, yeni hükümette Tarım Bakanlığından beklentilerimiz ve illerimizdeki sorunlar hakkında bilgilendirme yapıldı.

Ayrıca ziraat, su ürünleri, balıkçılık teknolojisi ve orman mühendisliği fakültelerinin, YÖK‘ün getirdiği baraj uygulamasının dışında bırakılmasının, eğitim kalitesi açısından yaratabileceği sorunlar ele alındı.