Ziraat bayilerinin sektörel sorunlarını belirlemek, çözüm önerilerini tartışmak ve ilgilileri aynı çatı altında bir araya getirmek amacıyla TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası tarafından geleneksel olarak düzenlenen Ziraat Bayileri Zirvesi‘nin üçüncüsü 4-6.Ocak. 2013 tarihleri arasında Konya Şubemizin ev sahipliğinde gerçekleştirildi.3.Ziraat Bayileri Zirvesine, Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkez Yöneticileri, Adana, Antalya, İzmir, İstanbul, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Gaziantep, Denizli, Manisa, Tekirdağ, Kayseri ve Kahramanmaraş Şube Başkanları, Sivas, Isparta, Nevşehir ve Niğde İl Temsilcileri, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,  Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Konya İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık  Müdürlüğü yetkilileri, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı temsilcileri, TSUAB, BİSAB, GÜİD, TİSİT, ZİMİD, TODAB temsilcileri ve 250‘ye yakın Türkiye‘nin değişik bölgelerinden gelen Ziraat Bayileri katılmıştır.İki gün süren zirvede, genel anlamda ülkemiz tarım sektörüne ilişkin sorunlar ve çözüm  öneriler, ayrıca  ziraat bayilerinin de sorunları ve çözüm önerileri görüşülmüştür.

Konya, yüzölçümü bakımından ülkemizin en geniş alana sahip ilidir. Özellikle hububat ve bazı endüstri ürünlerinin üretimindeki önceliği açısından önemli bir tarım merkezimizdir. Konya çiftçisinin sektörde oluşan gelişmeleri yakından takip etmesi ve kısa süre içinde gereken entegrasyonu sağlaması da bir anlamda tarım sektörü ile sanayi sektörünün arasındaki eşgüdüm açısından önemlidir. Bu anlamda da Ziraat Mühendisleri Odasınca üçüncüsü gerçekleştirilen, Ziraat Bayileri Zirvesinin Konya‘da gerçekleştiriliyor olması büyük önem taşımaktadır.

  Tarım, günümüz dünyasında canlı yaşamının sürdürülebilmesi için gerekli olan en önemli sektörlerden biridir. Hızla artan dünya nüfusu ve her geçen gün genişleyen kentsel alanların ortaya çıkardığı gerçeklik birim alandan daha fazla verim alınmasını gerekli kılmıştır.

Küresel iklim değişikliği, yer altı ve yer üstü kaynaklarının kirlenirken aynı zamanda her geçen gün azalması tarımsal üretimi etkileyen önemli uluslararası sorunlardır.Bir taraftan daha fazla üretim gerekliliği diğer taraftan üretilen üretim girdilerinin adil bir şekilde dağıtımının sağlanması hiç şüphesiz bugün dahi çözüm bekleyen sorunlardır.Ülkemiz gerçekliliğinde ise tarım gerek istihdam alanları oluşturması, gerek ülkemiz Gayrı Safi Milli Hasılasına sağladığı katkı ve gerekse de insanımızın yeterli beslenmesini temin edilmesi için önemi her geçen gün daha fazla artan bir sektör olma konumunu sürdürmektedir.Tarımsal üretimin planlı programlı ve yeterli bir şekilde sürdürülmesi de hiç şüphesiz bu anlamda oluşturulacak milli politikalarla mümkündür.Oluşturulacak politikalarda tarımsal üretimin sağlanmasına yönelik olarak gübre kullanımının temini, kaliteli ve yüksek seviyede verim artışını sağlayacak tohumluğun temini ve bitkisel ürünlerde görülen her türlü hastalık ve zararlılarla mücadelede kullanılan bitki koruma ürünlerinin kullanımının bilimsel esaslar çerçevesinde yapılmasıdır.

Bu anlamda ülkemizde tarımsal üretiminin artırılması, insanımızın gıda ihtiyacının temini sonrasında uluslararası tarım ticaretinde etkin olabilmek için olmazsa olmaz unsurlarından kabul edilen bu üç unsurun bilimsel esaslar çerçevesinde üretimi, tüketimi ve pazarlanmasına yönelik olarak oluşan sorunların ve bu sorunlara ilişkin çözüm yollarının ortaya çıkarılması amacıyla Ziraat Mühendisleri Odasınca konunun bütün paydaşları bir araya getirildiği,  üçüncüsünün gerçekleştirildiği Ziraat Bayileri Zirvesi 04-06.Ocak .2013 tarihlerinde Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şubemizin ev sahipliğinde Konya da gerçekleştirmiştir. Bilim insanları, meslek mensupları, sivil toplum kuruluşları ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkililerinin katıldığı yoğun çalışmalar sonucu sektörün sorunları ve çözüm yollarına ilişkin aşağıdaki kararlar alınmıştır.

Ülkemiz Tarım ilaçları ve tarımsal mücadelenin bugün geldiği aşamada büyük katkıları olan, ancak 1984 yılındaki revizyonla hizmetlerine son verilen Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü‘nün,  Zirai Mücadele Araştırma Enstitüleri ve Biyolojik Araştırma Enstitüsü ile beraber daha etkin bir konumla zirai mücadele hizmetlerinde yer alması sağlanmalıdır. Bitki koruma ürün bayiliği yapacak ziraat mühendisleri için getirilen sınav zorunluluğu kaldırılarak, bu konudaki bitki koruma ürün bayiliği yapma yetkisi yalnızca yükseköğrenim görmüş ziraat mühendislerince yapılması sağlanmalıdır.

Uygulamaya konulduğu günden bugüne kadar uygulamada ciddi sorunlar getiren ve amaçlanan hedeflere ulaşamayan, zirai ilaç bayilerine ek külfetler getiren Reçeteli Satış Yönetmeliği tekrar gözden geçirilmelidir. Risk değerlendirmesi yapılarak reçeteye tabi ilaç listesi belirlenerek  bu konudaki aksaklıklar giderilmeli, uygulanabilir bir yönetmelik hazırlanmalı ve reçeteler bitki koruma bölümü mezunu ziraat mühendisleri ile diğer bölümlerden mezun ve bitki koruma alanında belirli bir süre çalışmış veya yetkilendirilmiş ziraat mühendislerince yazılmalıdır.

Mevcut şartlar altında daha önce ruhsatlandırması yapılan preparatların kriterleri gözden geçirilerek yeniden doz ve etkinlik denemeleri yapılarak yetersiz bulunanların ruhsatları iptal edilmelidir.

Emsalden ruhsatlandırmalarda dozların çalışıp çalışmadığı araştırılmalı ve yeni doz belirlemeleri yapılmalıdır.

Ülkemiz tarım koşulları ve üretim deseni dikkate alınarak AB‘de yasaklanan pestisitler, ülkemizde alternatiflerinin bulunması koşuluyla yasaklanmalıdır.

Teknik talimatlarda yer almayan ve ekonomik öneme sahip ürünlerde kullanılmak üzere hastalık ve zararlılara karşı ihtiyaç duyulan pestisitlerin ruhsatlandırılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.

Kimyasal mücadele yöntemleri entegre mücadele anlayışının bir parçası olmakla beraber, en son tercih edilmesi gereken yöntem olmalı, bu konuda üreticileri özendirecek tedbirler alınmalıdır.

Sahte ve kaçak bitkisel üretim girdilerinin üretim ve pazarlanmasında denetimler etkinleştirilmelidir.

Tarımsal ilaçların ambalaj atıkları, insan sağlığına zarar vermeyecek ve çevre kirliliği yaratmayacak şekilde toplanıp imha edilmeli, bu konuda Bakanlık ve ZİMİD tarafından başlatılan pilot uygulama geliştirilerek yaygınlaştırılmalıdır.

Bitkisel üretimdeki ilaç kalıntısı ve diğer sorunların entegre mücadele uygulamaları kapsamında çözülmesi amacıyla biyolojik ve kültürel mücadele ürünlerine verilen destekler arttırılmalıdır.

Biyolojik Mücadele ajanlarının kullanıldığı seralarda hangi ilaçlarının hangi dozda kullanılacağı konusunda bir bilgi olmadığı için firmaların farklı önermeleri ile sistem yürümektedir. Bunun sakıncalarının ortadan kaldırılması için gerekli çalışmalar bir önce yapılmalıdır.

Zirai mücadele ilaçlarının hangi PH‘larda çalıştığı etiketlerinde yer almalıdır.

Barkod sisteminde kullanılan yazılımlarda sorunlar halen devam etmektedir. Yazılımların tekrar değiştirilecek olması bu güne kadar 2-3 yazılım almış bayilerimize ek yük getirecektir. Bu konuda hiçbir sorumluluğu olmayan mevcut bayilerimize yeni yazılımlar ücretsiz olarak verilmelidir.

Pestisitlerle iç içe çalışan Bitki Koruma Ürün Bayilerinin fiili hizmet tazminatından yararlandırılarak erken emekli olabilmeleri için gereken düzenlemeler yapılmalıdır.

Zirai ilaç bayiliği açma ruhsatına sahip ziraat mühendislerinin faaliyetlerine çeşitli sebeplerden dolayı ara vermeleri durumunda hak kaybına uğramalarının önüne geçmek için yönetmelikte gerekli olan değişiklikler yapılmalıdır.

Bitki Koruma Ürün bayilerinin mesai saatleriyle ilgili olarak "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ve Depolanması Hakkında Yönetmelik‘in 15. Maddesinde yapılan değişiklik son derece önemlidir. Bu değişikliğe uygun olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri ve Ziraat Mühendisleri Odası birlikte mesai saatlerini tespit ederek denetimlerini yapmalıdır.

Bitki koruma ürünü adı altında pazarlanan bitki besleme ürünleri ilaç olarak ruhsatlandırılmalı ya da bitki koruma ürünü olarak pazarlanması engellenmelidir.

Doğru, uygun dozda kullanılmadığında toprak ve su kirliliği yaratan, bitkilerde nitrat ve nitrit birikimiyle insan sağlığında tehdit oluşturan gübreleri satan bayilerde ziraat mühendisi olma şartı aranmalıdır.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Tohumluk ve Bitki Koruma Ürün Bayileri ile Tohum, Fide, Fidan ve Süs Bitkisi Üretici Belgelerinin verilmesinde istenen belgeler arasında Ziraat Mühendisleri için oda üyelik belgesi aranmalıdır.

Tohumculuk piyasasında yetkilendirme ve denetleme yönetmeliğinde yapılan değişiklikle tohum bayileri ve fide ve fidan üreticileri için 1 (bir) ziraat mühendisinin 5 (beş) işletmeye bakabilme yetkisi getirilmiştir. Bu düzetilerek, tekrar her işletmeye 1 (bir) ziraat mühendisi istihdamı sağlanmalıdır.

Tohumluk bayilerinin 553 Sayılı Tohumculuk Kanununa göre üye olma zorunluluğu bulunan Tohum Dağıtıcıları Alt Birliği (TODAB) üyeliğinde giriş aidatı dışında yıllık cirodan alınan %0,3‘lük aidat kaldırılmalıdır.

Meyve-zeytin, bağ fidanları ve sebze fidelerinin satışı da bayilik sistemine dönüştürülerek, bu alanda da Ziraat Mühendislerine bayilik açma yetkisi verilmelidir.

Gübre bayilerinde Ziraat Mühendisi bulundurma zorunluluğu getirilmelidir.

Gübre fabrikalarına işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilirken Ziraat Mühendisi-Kimya Mühendisi çalıştırma ve yeterli alet-ekipman bulundurma zorunluluğu getirilmelidir.

Bayilerde gübre tescil ve onaylı etiket bulundurma zorunluluğu kaldırılmalıdır.

İthal edilen organik ve organa mineral gübrelerin gümrükten çekim aşamasında TSE Analiz şartı kaldırılarak yerine piyasa denetimin artırılması sağlanmalıdır.

Fason Üretimde ambalaj üzerinde gerçek üreticinin ismi yazılmalıdır.

Kimyevi gübrelerde olduğu gibi organik ve organa mineral gübrelerde de ithal izinlerinin İl Müdürlüklerince verilmesi sağlanmalıdır.

5553 sayılı Tohumculuk kanununun cezai hükümler başlığında yer alan cezaların, günün şartlarına uygun seviyelere çekilmesi, özellikle de 12. maddede yer alan bayilere yönelik uygunsuzluk durumunda verilen 15000 TL cezanın uygulanabilir bir bedele getirilmesi gerekmektedir.

Kurulduğu günden bu güne kadar Türk Tarımının geliştirilmesi Ziraat Mühendisliği Mesleğinin onurlu ve bilimsel ilkeler çerçevesinde yürütülmesi, mesleki kazanımların korunarak artırılması noktasında kırılmaz bir çizgide hareket eden Ziraat Mühendisleri Odamız bundan önce olduğu gibi bundan sonrada üzerine düşen görevi yapmaya hazırdır. Bu anlamda 3. Ziraat Bayileri Zirvesinden çıkan yukarıda belirttiğimiz görüşlerin hayata geçirilebilmesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte çalışmaya hazırdır. Tarımsal üretim artışının sağlanması ve halkımızın ihtiyacı olan gıda üretimin temini açısından üreticimize sağladıkları girdiler ve teknik bilgilerle hizmet veren, Ziraat Bayileri sorunlarının çözümünün sektörün sorunlarının çözümüne katkı sağlayacağı inancıyla Ziraat Bayilerini ve Sektör bileşenlerini bir araya getirmeye devam edeceğiz.

Kamuoyuna Saygıyla Duyurulur...

                                                                                                 Murat ASLAN

                                                                             Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi

                                                                                            Yönetim Kurulu Üyesi